Με τρόπο καθημερινό, κινηματογραφικό, πρεβερικό θα μπορούσε να πει κανείς, συνεχώς κάτω από διπλή παρατήρηση (εσωτερικά κι εξωτερικά) ο Στέφανος Ξένος μετά το πρώτο πεζό «Η τελευταία εβδομάδα» (εκδόσεις «Μπατσιούλας», 2012), προσεγγίζει ποιητικά τον υπαρξιακό γρίφο και την ανθρώπινη μοναξιά.

Ο τίτλος «Καφές και τσιγάρα», τόσο καθημερινός σαν αιώνια στιγμή. Μια κίνηση; Ένα βίτσιο; Η συνήθεια; Η απόλαυση; Η ηδονή που μπορεί να γίνει η οδύνη; Μια πόρτα που θα οδηγήσει παντού: έχω ακόμα, επτά χρόνια μετά, το φλιτζάνι του και ένα πακέτο άφιλτρα Κάμελ.

Ένα μυθιστόρημα που διαθέτει όλες τις φίνες συγγραφικές  εμμονές της Κατερίνας Καριζώνη: ο χρόνος που είναι προσωπικό θέμα και ουδόλως γραμμικός. Το τίμημα του ταλέντου ή της δημιουργίας. Τα καλά κλειδωμένα σε υπόγεια, βιβλιοθήκες, σοφίτες, και στο υποσυνείδητο της ψυχής μας βαριά μυστικά, τα δικά μας φαντάσματα.

Κι όμως όλα αρχίζουν σχεδόν δοξαστικά. Από τα καθοριστικά και εκθαμβωτικά γενέθλια των σαράντα. Το ραντεβού των έξι φίλων για τα γενέθλια στο Κεμπέκ θα διαθέτει έναν στιλιστικό όρο: ψηλά τακούνια. Εκείνα που σηματοδοτούν τις αναμνήσεις τους και τα χρόνια τους τα παιδικά.

Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα γεμάτο ανατροπές σαν παιδικό παιχνίδι, με γοητεία σαν σονέτα του Σαίξπηρ, με την πραγματικότητα να κλείνει διαρκώς το μάτι στην υπέρβαση και με το έγκλημα να αναβλύζει γέλιο αντί αίμα.

Η Ιστορία σε μια παρτίδα σκάκι και σ’ ένα τανγκό. Ένα βιβλίο σαγηνευτικά αργό, γοητευτικά λεπτομερές, ρυθμικό σαν το τανγκό της Παλιάς Φρουράς που αλλάζει ακριβώς για να απομείνει ο μύθος του.

Ένα χειμωνιάτικο βράδυ με επίκεντρο τον Σπένσερ Άμπυ, έναν γλυκομίλητο, επίσης, φιλήσυχο καθηγητή. Σε μια κωμόπολη κοντά στη Νέα Υόρκη όπου όλοι αποτελούν «κοινότητα», είναι γνωστοί.

Οικογενειακά μυστικά, δίψα για εξουσία, ένας φόνος και μια κοινωνία βυθισμένη στη διαφθορά σε ένα πολυεπίπεδο αστυνομικό μυθιστόρημα που αγγίζει τα όρια σαιξπηρικού δράματος ή αρχαίας τραγωδίας. Τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται, μόνο η αλήθεια της εξουσίας ισχύει και παραμένει η μόνη σταθερή αξία μέχρι το τέλος.

Θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι η μεταναστευτική του διαδρομή, η εσωτερική μετανάστευση που θα γίνει εξωτερική, η προσωπική ιστορία που σηματοδοτεί την Ιστορία μιας εποχής με τον κύκλο αριστουργηματικά να κλείνει.

Μια ιστορία που είναι αναλόγως με τον αναγνώστη: αλληγορία, παραμύθι, ρομαντική, οντολογική, θεολογική, θαλασσινή, μαγική και μαγευτική. Ένα αλλόκοτο, φαινομενικά απλό κείμενο 150 σελίδων που συνεχίζεται και πίσω και κάτω από τις γραμμές, υπάρχει πριν και μετά την αφήγηση. Ένα αριστούργημα που παραμένει ανοιχτό σε κάθε ερμηνεία.

Μια τοιχογραφία της εποχής που ερμηνεύει την κρίση, κι ενδεχομένως να εγκυμονεί και τη λύση. Ο δρόμος είναι πάντοτε εκεί και παραμένει ανοιχτός παρά τον θρίαμβο της σταθερής μας απώλειας.

Ένα βιβλίο που αναπαριστά με αδρές, ειρωνικές, ανάλαφρες, απίστευτα γρήγορες πινελιές, μια σκληρά ανταγωνιστική, αν και απολύτως τρυφηλή, εποχή. Ο συγγραφέας θα την αντιμετωπίσει σκιαγραφώντας την κοφτά, λιτά, γρήγορα, με διαρκή σκαμπανεβάσματα, σαν τις τιμές που ανεβοκατεβαίνουν καθημερινά στο χρηματιστήριο.