Ταξίδι αυτογνωσίας
«Ένας πατέρας είναι υπεύθυνος για την
αφήγηση που θα παραδώσει στο γιο του»
(απόσπασμα από το μυθιστόρημα, σελ. 439)
Ο Αλέξης Σταμάτης ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία αφού πρώτα σπούδασε Αρχιτεκτονική και Κινηματογράφο. Πρωτοεμφανίστηκε με ποιητικές συλλογές και δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα «Ο έβδομος ελέφαντας» το 1998. Το μυθιστόρημά του «Μπαρ Φλωμπέρ» έχει μεταφραστεί σε αρκετές χώρες, ενώ «Η αμερικάνικη φούγκα» τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών. Η «Βίλα Κομπρέ» είναι το έβδομο μυθιστόρημά του.
Στο βιβλίο παρακολουθούμε την ιστορία του εικοσιοχτάχρονου Θάνου, ο οποίος έχοντας εγκαταλείψει το χωριό του από τα 17 του αναγκάζεται να επιστρέψει για να θάψει τον πατέρα του. Η μόνη κληρονομιά που του έχει αφήσει ο νεκροθάφτης πατέρας του είναι δυο πανάκριβα κοσμήματα και μια Πολαρόιντ που δείχνει μια νεκρή γυναίκα. Ο Θάνος αναρωτιέται για ποιο λόγο μπορεί να τη φωτογράφησε ο πατέρας του και ακολουθώντας τα ελάχιστα στοιχεία που έχει φτάνει στη Βίλα Κομπρέ, όπου κατοικεί μια εκκεντρική ηλικιωμένη μαζί με την προστατευόμενή της την Εσθαλία. Η Εσθαλία ξυπνάει μέσα του μια τρυφερότητα που δεν γνώριζε ότι διαθέτει, αλλά το μυστήριο με τη νεκρή γυναίκα παραμένει άλυτο. Τα στοιχεία που συλλέγει τον οδηγούν σε ένα φόνο, σε μια δυστυχισμένη κοπέλα και στην υποψία ότι η νεκρή της φωτογραφίας μπορεί να είναι η πραγματική του μητέρα. Για να μάθει την αλήθεια πρέπει να ταξιδέψει στην Αφρική και να εντοπίσει τον άντρα που πιθανόν να είναι ο πατέρας του.
Το μυθιστόρημα αναπτύσσεται μέσα από τριτοπρόσωπη αφήγηση και είναι δομημένο σαν μια αστυνομική ιστορία. Υπάρχει το μυστήριο, η συλλογή χρήσιμων στοιχείων, η αγωνία για την εύρεση της αλήθειας. Ωστόσο, αυτό είναι το πρώτο επίπεδο, καθώς κάτω από την περιπετειώδη επιφάνεια βρίσκεται ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Για ποιο λόγο αρχίζει ο Θάνος να σκαλίζει την υπόθεση; Αρχικά από περιέργεια, στη συνέχεια, όμως, επειδή έχει αρχίσει να πιστεύει ότι αυτός είναι το παιδί της νεκρής κοπέλας. Έχει ανάγκη να το πιστέψει για να ψάξει να βρει τον πατέρα που νομίζει ότι του αξίζει, έναν πατέρα που θα τον κατανοεί, που δεν θα μοιάζει στον απλό νεκροθάφτη Πολύβιο. Όσο βέβαια πλησιάζει στην αποκάλυψη της αλήθειας και μπλέκεται μέσα σε αυτόν τον παράξενο κόσμο, τόσο αρχίζει να εκτιμά την αξία του νεκρού του πατέρα.
Η «Βίλα Κομπρέ» είναι ένα μυθιστόρημα ωρίμανσης και εξέλιξης. Ο Θάνος ζούσε μια ζωή χωρίς στόχο, χωρίς όνειρα και προσδοκίες. Η φωτογραφία που του άφησε ο Πολύβιος του έδωσε ένα σκοπό. Στην προσπάθειά του να βρει την άκρη του νήματος, ανακαλύπτει τις δυνάμεις και τις ικανότητές του. Ζει το ταξίδι και εκτιμά την αξία του για να γυρίσει τελικά στην αφετηρία: στο χωριό του. Μόνο που δεν είναι πια ο ίδιος Θάνος· είναι ένας νέος άντρας που ακολουθώντας την προτροπή του νεκρού πατέρα έμαθε την αξία τού να κυνηγάς την πραγματική ζωή. Η περιπέτεια και το ταξίδι ήταν η πραγματική κληρονομιά του πατέρα του.
