Όταν η φαντασία μεταφράζει την πραγματικότητα
Γνώρισα τη σημαντική λογοτεχνική παρουσία της κ. Μπουραζοπούλου, που έχει επιλέξει να δημιουργεί στη σιγή, μέσα από την «Κοιλάδα της Λάσπης», το πρώτο μέρος της τριλογίας του «Δράκου της Πρέσπας», και έκτοτε διάβασα περίπου με τον ζήλο νεοφώτιστου σε μια θρησκεία και τα προηγούμενα βιβλία της, ανακαλύπτοντας μια συγγραφέα τελειοποιημένη και μεγάλων λογοτεχνικών οριζόντων. Ανυπομονούσα όμως για τη συνέχεια του «Δράκου», και φέτος τις γιορτές βίωσα τη μεγάλη απόλαυση να διαβάσω και την «Κεχριμπαρένια έρημο», το δεύτερο μέρος της τριλογίας, που όμως είναι έτσι γραμμένη ώστε μπορούν τα βιβλία να διαβαστούν με οποιαδήποτε σειρά.
Επίκεντρο του κόσμου που δημιουργεί η συγγραφέας στην τριλογία, είναι τα όσα ανεξήγητα, μεταφυσικά και μη, ακραία, σουρεαλιστικά ενίοτε, συμβαίνουν λίγα χρόνια μπροστά μας στο μέλλον, στην περιοχή της μεγάλης Πρέσπας με την εμφάνιση φυσικών φαινομένων που αλλάζουν όλο το οικοσύστημα της περιοχής και στις τρεις όχθες της, που ανήκουν σε τρία διαφορετικά κράτη: Ελλάδα, Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία. Αιτία θεωρείται η παρουσία του ανθρωποφάγου Δράκου, ενός πλάσματος που κανείς δεν έχει δει παρά μόνον εκ του αποτελέσματος, των επιθέσεων δηλ. σε ανθρώπους, αλλά και την πλήρη αλλαγή του φυσικού περιβάλλοντος από τότε που η Πρέσπα έγινε ο βιότοπός του. Γύρω από τη λίμνη, έχουν διαμορφωθεί τρεις διαφορετικών εθνοτήτων κοινότητες δρακολόγων, που ερευνούν το πλάσμα και η καθεμία έχει διαμορφώσει τις δικές της δρακολογικές θεωρίες. Στην «Κοιλάδα της Λάσπης», η πλοκή διαδραματίζεται στην ελληνική πλευρά, στην «Κεχριμπαρένια έρημο», στην πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας.
Και τα τρία έθνη όμως, όπως και οι δρακολογικές τους κοινότητες, είναι δέσμια ενός τερατώδους οικονομικού οργανισμού που έχει στην ιδιοκτησία του πλέον όχι μόνο την Πρέσπα και τον Δράκο της, αλλά και τους δρακολόγους και όλες τις μορφές της δουλειάς και της έρευνάς τους. Ο Δράκος και οι θεωρίες γύρω από αυτόν, αποτελούν ένα ιδιαίτερα επικερδές καταναλωτικό προϊόν στην παγκόσμια αγορά. Και η Τράπεζα, στην οποία ανήκει αυτό το «προϊόν», απαγορεύει με πολύ βαριές ποινές την οποιαδήποτε προσέγγιση και συνεργασία μεταξύ των αλλοεθνών δρακολόγων… Και αυτό είναι το σημείο στο οποίο αρχίζει να ξετυλίγεται η δράση στο δεύτερο βιβλίο, όταν ένας από τους δρακολόγους στην πλευρά της Β. Μακεδονίας αποφασίζει ότι η συνάντηση με τους αλλόχθιους Έλληνες είναι πλέον επιβεβλημένη και απαραίτητη.
Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου, με τις στιβαρές συγγραφικές ικανότητες που διαθέτει, χτίζει ένα πολιτικό θρίλερ με όλα τα στοιχεία του (τις μηχανορραφίες για την εξουσία, την απληστία, την παρασκηνιακή δράση, την έλλειψη οποιασδήποτε ηθικής αρχής), αλλά με τη μορφή μιας γοητευτικής αφήγησης ενός μυθιστορήματος φαντασίας. Στην «Κεχριμπαρένια έρημο» υπάρχουν όλα τα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που συνέβησαν από τα τέλη του εικοστού αιώνα μέχρι σήμερα, έτσι δεμένα μέσα στην πλοκή ώστε να συναποτελούν την καλοδουλεμένη αφήγηση μιας ιστορίας: της ιστορίας των Βαλκανίων και των λαών τους. Αλλά βέβαια και τις ιστορίες των προσώπων που συνθέτουν την Ιστορία, μέσα από τους πολλούς και ολοζώντανους ως προσωπικότητες ήρωες του βιβλίου: οραματιστές, τυχοδιώκτες, κατάσκοποι, εγκληματίες, έμποροι, όλοι ζουν και δρουν κυριολεκτικά στο στόμα του Δράκου. Καλοί και κακοί, όλοι μαριονέτες της πανίσχυρης οικονομικής δύναμης που καθορίζει τις τύχες των λαών τους.
Κλείνοντας, και αφού σας προτείνω μετ’ επιτάσεως να διαβάσετε τα βιβλία της κ. Μπουραζοπούλου, θα σταθώ στην προσωπικότητα της Μάνας-Κουράγιο, βασισμένης βεβαίως στην αντι-ηρωίδα του Μπρεχτ, που κατά την εκτίμησή μου όχι μόνο κλέβει την παράσταση από τους ήρωες του βιβλίου, αλλά αποτελεί και τον καταλύτη των εξελίξεων της πλοκής. Μια χιλιοχρονίτισα πλανόδια εμπόρισσα που διακινεί μέχρι και ανθρώπους ανάμεσα στα σύνορα: πολυμήχανη, χωρίς κανέναν φραγμό, δαιμόνια έως και δαιμονική. Μια μορφή σκοτεινή, σαν να βγήκε από τον Άδη, που μπροστά της οι στυγνοί επιχειρηματίες της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ και οι γραφειοκράτες που τους υπηρετούν, μοιάζουν σχολιαρόπαιδα.
