Μια εικόνα…χίλιες λέξεις

Ο Γκύντερ Γκρας γεννήθηκε το 1927 στην ελεύθερη πόλη του Ντάντσιχ, το σημερινό Γκντανσκ της Πολωνίας, από πατέρα Γερμανό και μητέρα Πολωνέζα. Για να ξεφύγει από τα ασφυκτικά πλαίσια της “καθολικής μικροαστικής οικογένειάς του”, όπως έχει πει ο ίδιος, προσελήφθη στα 15 του χρόνια στην Κρατική Υπηρεσία Εργασίας και δύο χρόνια αργότερα, το Νοέμβριο του 1944, κατατάχθηκε στα διαβόητα Waffen SS. Το Μάρτιο του 1945, υπηρετώντας στη 10η Μεραρχία των Panzer SS, ο Γκρας τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε από τους Αμερικανούς. Μετά τον πόλεμο έκανε διάφορες δουλειές, από ανθρακωρύχος έως λιθοξόος. Φοίτησε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ντύσελντορφ και στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών του Βερολίνου, όπου σπούδασε γλυπτική και γραφιστική και έζησε λίγα χρόνια στο Παρίσι ερχόμενος σε επαφή με λογοτεχνικούς κύκλους. Το 1999 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.

Το βιβλίο «Ιστορίες σκοτεινού θαλάμου» είναι ένα αυτοβιογραφικό έργο του σπουδαίου Νομπελίστα συγγραφέα. Τα παιδιά μιας οικογένειας συναντώνται ανά διαστήματα και θυμούνται μέσα από φωτογραφίες διάφορα περιστατικά της οικογενειακής ζωής και κυρίως του πατέρα τους. Το θαυματουργό κουτί, όπως ονόμαζαν τα παιδιά τη φωτογραφική μηχανή, αιχμαλώτιζε εικόνες και φυσιογνωμίες, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που, κατά τα ίδια τα παιδιά, εμφάνιζε πράγματα ή πρόσωπα εκεί που δεν υπήρχαν. Μια αναδρομή στον 20ό αιώνα μέσα από το πρίσμα εικόνων, όπου κεντρικός άξονας στην αφήγηση είναι οι φωτογραφίες και οι φωτογραφικές μηχανές.

Ο Γκύντερ Γκρας με εξαιρετική μαεστρία αποστασιοποιείται από τη διαδρομή του σε πολιτικό, κοινωνικό, αλλά και προσωπικό επίπεδο και «στήνει» τον εαυτό του στον τοίχο των αναμνήσεων, αφηγούμενος γεγονότα της ζωής του υπό το πρίσμα των παιδιών του. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, καθώς στα κεφάλαια στα οποία είναι χωρισμένο το βιβλίο κάθε παιδί διηγείται τις δικές του αναμνήσεις. Το ύφος του συγγραφέα είναι άκρως ρεαλιστικό και αφοπλιστικό με την ειλικρίνεια και την αμεσότητα που το διακατέχει. Η γλώσσα του Γκρας είναι απλή, με μια αύρα που μαγεύει τον αναγνώστη από την πρώτη κιόλας γραμμή. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πρόκειται για μία πολύ καλή και προσεγμένη έκδοση.

Το «Ιστορίες σκοτεινού θαλάμου» είναι το αυτοβιογραφικό έργο του Γκύντερ Γκρας υπό την αφήγηση των παιδιών του, με μια διάθεση του συγγραφέα να αντικρίσει τον εαυτό του εξ αποστάσεως, αλλά και να κρίνει και να διακρίνει τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τη διαδρομή του.