Η αξία του κοινωνικού αστυνομικού μυθιστορήματος

Το έχω δηλώσει αρκετές φορές ότι μου αρέσει πολύ η αστυνομική λογοτεχνία, ανεξάρτητα από την προέλευσή της ή τις υποκατηγορίες της. Το αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική παρέα και έναν συναρπαστικό γρίφο ταυτόχρονα. Έπειτα, υπάρχουν και οι περιπτώσεις στις οποίες το βιβλίο περιλαμβάνει κάτι παραπάνω από ένα άλυτο μυστήριο: περιλαμβάνει μια κοινωνική πραγματικότητα που είναι αδύνατο να αγνοηθεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει στην «Εύκολη λεία» του John Harvey, ο στόχος του συγγραφέα, πέρα από τη λογοτεχνική απόλαυση, είναι και ο προβληματισμός.

Στο Νότιγχαμ, στα μέσα της δεκαετίας του ʼ90, ο δεκαπεντάχρονος Νίκυ Σνέηπ, κατηγορούμενος για ληστεία και βίαιη επίθεση εναντίων δύο ηλικιωμένων, βρίσκεται απαγχονισμένος  στο αναμορφωτήριο όπου κρατούνταν. Υπεύθυνος για την εξιχνίαση της  υπόθεσης είναι ο επιθεωρητής Τσάρλι Ρέζνικ, ένας ντροπαλός και απόμακρος χαρακτήρας, ο οποίος προσπαθεί να διατηρεί τις ισορροπίες τόσο στη δουλειά του όσο και στις σχέσεις του. Η υπόθεση αρχίζει να δυσκολεύει όταν  συνδέεται με την αναζήτηση του δράστη βιασμών ανδρών. Πώς μπορεί να συνδέονται δυο τόσο φαινομενικά διαφορετικές υποθέσεις;

Αν και το μυθιστόρημα του Harvey είναι πολυπρόσωπο, ουσιαστικός πρωταγωνιστής είναι το Νότιγχαμ και οι κάτοικοί του. Μια υποβαθμισμένη πόλη, με υψηλούς δείκτες εγκληματικότητας δημιουργεί το κατάλληλο σκηνικό για να εξετάσει ο συγγραφέας την ευθύνη της κοινωνίας αναφορικά με την εγκληματικότητα. Επιστρέφει στον βασικό κοινωνικό πυρήνα, την οικογένεια, και σκιαγραφεί το πώς μια δυστυχισμένη και ανεπαρκής μητέρα μπορεί να ευθύνεται για τη στροφή των παιδιών της στην εγκληματικότητα. Με αφετηρία τις κατεστραμμένες οικογενειακές σχέσεις, ο συγγραφέας εξετάζει βήμα βήμα όλους τους θεσμούς που έχουν διαβρωθεί και οδηγούν με χαρακτηριστική ευκολία στον θάνατο του δεκαπεντάχρονου Νίκυ: το εκπαιδευτικό σύστημα, την αστυνομία, τις δικαστικές αρχές και τα αναμορφωτήρια. Τα συμπεράσματά του είναι άκρως απογοητευτικά.

Η «Εύκολη λεία» είναι ένα ενδιαφέρον αστυνομικό μυθιστόρημα, με τις ταυτόχρονες απόπειρες  εξιχνίασης δύο εγκληματικών ενεργειών να κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ωστόσο, αξίζει να διαβαστεί και ως ένα κοινωνικό μυθιστόρημα, το οποίο προσπαθεί να εντοπίσει στην άσχημη κοινωνική πραγματικότητα τους ουσιαστικούς ιθύνοντες των εγκλημάτων.