Η ιστορία μιας πόλης, η ιστορία μιας χώρας
Συνήθως δεν ξεκινάω τις κριτικές μου μιλώντας για τον συγγραφέα, αλλά αυτή τη φορά νιώθω την ανάγκη να το κάνω. Συνάντησα τη Victoria Hislop κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα και με συγκίνησε η απλότητα και η ευθύτητα της συμπεριφοράς της αλλά κυρίως τα γνήσια φιλελληνικά της αισθήματα και η έγνοια της για όσα δεινά υφίσταται ο ελληνικός λαός. Και είναι τεράστια ανακούφιση να ακούς για τη χώρα σου και τους ανθρώπους της έναν λόγο αγάπης και παρηγοριάς, όταν τόσο καιρό βρισκόμαστε στο στόχαστρο ρατσιστικών επιθέσεων όχι μόνο από τους «ξένους» αλλά και από Έλληνες πολιτικούς που μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν για όσα βιώνουμε.
Έπειτα διάβασα «Το Νήμα»: μια οικογενειακή saga με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, από την πυρκαγιά του 1917 που κατέστρεψε ένα μεγάλο μέρος της έως τον σεισμό του 1981. Η πόλη και η ιστορία της αλλά και ο τρόπος ζωής, η καθημερινότητα και οι γειτονιές της, συνδέονται με την ιστορία της Ελλάδας από τη μικρασιατική καταστροφή μέχρι και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Και διαβάζοντάς το, με κέρδισε η έντιμη και ισορροπημένη ματιά της στην ελληνική ιστορία, η σοβαρή έρευνα που έχει κάνει ώστε να αποδώσει όσο το δυνατόν πιο άρτια την ατμόσφαιρα κάθε εποχής και τα γεγονότα και κυρίως η ανθρωπιά και η ευαισθησία προς όλες εκείνες τις γενιές που προηγήθηκαν – και όχι μόνο όσες ήταν ελληνικής καταγωγής: οι Εβραίοι και οι Μουσουλμάνοι που επί αιώνες ζούσαν στη Θεσσαλονίκη έχουν επίσης τη θέση τους στην τοιχογραφία της ιστορίας και αντιμετωπίζονται δίκαια και με τιμιότητα από τη συγγραφέα.
Με γραφή που ρέει αβίαστα και μια ερωτική ιστορία στον πυρήνα της πλοκής – της προσφυγοπούλας Κατερίνας και του αστού Δημήτρη που ακολουθεί την περιπέτεια της Αριστεράς στην Ελλάδα, το μυθιστόρημα αποδίδει κινηματογραφικά τις αφηγήσεις των παππούδων μας για τα όμορφα και τα δύσκολα -τα πολύ δύσκολα και άγρια-, που έζησαν. Και επιπλέον προσφέρει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα, υπενθυμίζοντάς μας ότι είμαστε ένας λαός που πολλά πέρασε αλλά άντεξε. Και η δική μας ύπαρξη σήμερα, είναι η ζωντανή απόδειξη.
