«Τόμηδες»

Τι εστί πόλεμος; Ποιες οι συνέπειές του; Υπάρχουν νικητές και ηττημένοι ή μήπως τελικά όλοι ανήκουν στους δεύτερους; Με τι κριτήριο υπολογίζονται οι απώλειες και με τι τα κέρδη; Και τι αντίκτυπο έχει όλο αυτό το «παιχνίδι» στον άμαχο πληθυσμό; Τι συμβαίνει στις ψυχές αυτών των ανθρώπων;

1946. Στις αρχές ενός δύσκολου χειμώνα η Ρέιτσελ Μόργκαν, έχοντας χάσει τον μεγαλύτερο γιο της από αδέσποτη βόμβα των Γερμανών, φτάνει στο ισοπεδωμένο Αμβούργο μαζί με τον μοναδικό πλέον γιο της Έντουαρντ για να ξανασμίξει με τον Λιούις, τον σύζυγό της, Βρετανό συνταγματάρχη που συμμετέχει στην ανοικοδόμηση της πόλης.

Φτάνοντας στο νέο της σπίτι, η Ρέιτσελ θα βρεθεί μπροστά σε μία δυσάρεστη έκπληξη. Η οικογένεια Μόργκαν θα συγκατοικεί πλέον με έναν χήρο άντρα και την ιδιότροπη κόρη του, τους Λιούμπερτ, τους Γερμανούς ιδιοκτήτες του επιταγμένου σπιτιού.

Μια δύσκολη, όσο και άβολη, συγκατοίκηση ξεκινά μέσα σε μια εχθρική, τεταμένη ατμόσφαιρα. Το μίσος για τον «εχθρό», η απώλεια, ο θρήνος για τους χαμένους αγαπημένους, η πείνα, η άπελπις «ελπίδα» κυριαρχούν σε μια κλασική ιστορία, όπου κύριος πρωταγωνιστής είναι ο πόλεμος και οι συνέπειές του.

Ο Ρίντιαν Μπρουκ χτίζει αριστοτεχνικά τη δομή του βιβλίου του «Συμβίωση», χαρίζοντας στους αναγνώστες μια πρωτόγνωρη, δυνατή εμπειρία ανάγνωσης. Η άκρως κινηματογραφική αφήγηση που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη, οι πλούσιοι διάλογοι που προωθούν την πλοκή, οι παραστατικές περιγραφές του ρημαγμένου Αμβούργου είναι κάποια από τα δομικά στοιχεία του μυθιστορήματος.

Επιπλέον υπάρχουν πολλαπλά «μέτωπα» που δείχνουν ξεκάθαρα την κατάσταση που επικρατούσε εκεί, τότε. Οι ηττημένοι, εξαθλιωμένοι και πεινασμένοι Γερμανοί, τα αδέσποτα παιδιά που τριγυρνούν στη ρημαγμένη πόλη, βρίζοντας αισχρά τους «Τόμηδες» και αναζητώντας απελπισμένα τροφή, οι Βρετανοί «σωτήρες» που επιτάσσουν σπίτια, εκτοπίζοντας τους Γερμανούς ιδιοκτήτες με σκοπό να ξαναχτίσουν την πόλη εκ θεμελίων. Από όλες τις οπτικές γωνίες, από όλες τις μεριές ξετυλίγονται οι συνθήκες διαβίωσης των διαφορετικών μερών, τα συναισθήματα, τα πιστεύω, οι σκέψεις των ηρώων, χωρίς ο συγγραφέας να παίρνει θέση. Απλά παρουσιάζοντάς τα σφαιρικά, ώστε ο αναγνώστης να διαμορφώσει ολοκληρωμένη άποψη.

Η «Συμβίωση» είναι μια ιστορία ιδανική για μεταφορά στον κινηματογράφο∙ πράγματι, το βιβλίο γυρίζεται ήδη ταινία από τη Fox Searchlight με τους Κίρα Νάιτλι και Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ.

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στην πολύ καλή μετάφραση του Γιώργου Μπαρουξή.