Ένα πράγμα που ήταν «έτσι» ήταν παράλληλα και αλλιώς.

Το παιχνίδι της αντιστροφής είναι ένα γοητευτικό βιβλίο. Οκτώ διηγήματα, κάποια από τα οποία βασίζονται σε πραγματικές διηγήσεις, ενώ άλλα είναι εξ ολοκλήρου δημιουργήματα του συγγραφέα. Οκτώ διηγήματα, με διαφορετικούς αφηγητές: μια γυναίκα που απαντά σε τηλεφωνική γραμμή παροχής ψυχολογικής βοήθειας, ένα αγόρι που έχει μείνει μετεξεταστέο στα Λατινικά και κάθε μέρα μελετά για να προβιβαστεί τον Σεπτέμβρη, ένας υπάλληλος στις αποικίες της Πορτογαλίας.  Οκτώ διηγήματα, σε διαφορετικούς τόπους: στην Πορτογαλία, στην Ιταλία, στη Μαδαγασκάρη, στην Αργεντινή.

Τι είναι αυτό όμως που κάνει τα διηγήματα του Ταμπούκι τόσο γοητευτικά;

Η αριστοτεχνική γραφή τους, σίγουρα. Συνειρμική, προφορική – μαιανδρική. Συχνά ξεκινώντας στη μέση της υπόθεσης, επιστρέφοντας πίσω στον χρόνο, και συνεχίζοντας έπειτα προς το φινάλε – τη λύση της υπόθεσης.

Η αναδρομή στην παιδική ηλικία ή στην πρώτη νιότη, ίσως. Η επιστροφή στην αθωότητα, όταν τίποτα δεν είχε ακόμα μολύνει τον κόσμο. Όταν η πραγματικότητα μπορούσε να είναι, ήταν στ᾽ αλήθεια, βόλτες δίπλα στον Τάγο, τραγούδια δίπλα στο πιάνο, εκδρομή με διπλά ποδήλατα και παγωτό με γεύση βατόμουρο.

Η ανατροπή, η αντιστροφή, η αμφιβολία. Το διπλό παιχνίδι, που αποκαλύπτεται στο τέλος – του διηγήματος ή της ζωής. Τα πρόσωπα που έχουν κρύψει τα πραγματικά τους χαρακτηριστικά, που έχουν αφήσει για καιρό να διαφαίνεται μόνο ένα τμήμα τους. Που αλλάζουν ιδιότητα, αλλάζουν φύλο, αλλάζουν προσανατολισμό. Που μπορούν να συμβουλεύσουν τους τρίτους, αλλά δεν κατορθώνουν να ζήσουν τα ίδια με βάση τις συμβουλές τους.

Το παράδοξο, το δισυπόστατο, το διφορούμενο. Του να θέλει κανείς να ζήσει περισσότερες ζωές από μία. Του να είναι αληθινός μέσα στο ψέμα.  «Έκανα ένα νεύμα με το χέρι, σαν να ήθελα να τον εμποδίσω να συνεχίσει αλλά εκείνος συνέχισε: Εσείς πρέπει να τύχατε σε κάποια αντιστροφή της. Ένα εκκρεμές χτύπησε, σε κάποιο μακρινό δωμάτιο. Εκτός κι αν τύχατε εσείς στην αντιστροφή της αντιστροφής της, είπα».

«Το παιχνίδι της αντιστροφής» είναι απ’ τα πρώτα βιβλία του Ταμπούκι, καθώς δημοσιεύτηκε το 1981 από τον εκδοτικό οίκο Il Saggiatore, αρκετά χρόνια πριν από το γνωστότερο έργο του συγγραφέα, το μυθιστόρημα «Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα» του 1994.

Στον πρόλογο για τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου στην Ιταλία, το 1988 από τις εκδόσεις Feltrinelli, o Ταμπούκι μας δίνει ένα κλειδί για την κατανόηση των διηγημάτων του: «παρότι ακόμα δεν έχω καταφέρει να καταλάβω ποια είναι η σχέση που ενώνει τη ζωή που ζούμε με τα βιβλία που γράφουμε […] όλα όμως [σ.σ. τα διηγήματα] συνδέονται με μια ανακάλυψη: ότι μια μέρα συνειδητοποίησα, λόγω κάποιων απρόβλεπτων γεγονότων της ζωής, πως ένα πράγμα που ήταν “έτσι”», ήταν παράλληλα και αλλιώς».