Το ποτάμι της ιστορίας ενώπιον του ανθρώπου

Ο Ε. Η. Gombrich (1909-2001), συγγραφέας του κλασικού “Χρονικού της τέχνης” (μτφρ. Λίνα Κάσδαγλη, ΜΙΕΤ), ήταν ίσως ο πιο γνωστός ιστορικός τέχνης της εποχής του. Γεννημένος στη Βιέννη, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο το 1936, για να εργαστεί για το Ινστιτούτο Warburg, του οποίου αργότερα διετέλεσε διευθυντής. Εργάστηκε επίσης στο ΒΒC και ανακηρύχθηκε καθηγητής ιστορίας της κλασικής παράδοσης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Ανάμεσα στις πάμπολλες διακρίσεις του συγκαταλέγονται το βραβείο Erasmus, το βραβείο Hegel, το βραβείο Wittgenstein και το βραβείο Goethe. Το 1972 του απονεμήθηκε ο τίτλος του “Ιππότη”, ενώ το 1988 έγινε μέλος του Τάγματος Ευποιίας.

Το βιβλίο «Μικρή ιστορία του κόσμου» είναι ένα ιστορικό αφήγημα που, όπως γράφει ο συγγραφέας, παρουσιάζει μερικές λεπτομέρειες από τις όχθες του ποταμού της ιστορίας του κόσμου. Ξεκινώντας από τις πρώτες ανθρώπινες παρουσίες που είναι γνωστές στον άνθρωπο, ξετυλίγει το νήμα της ανθρώπινης διαδρομής μέσα στη δίνη του χρόνου. Ο Γκόμπριχ αφηγείται τα σπουδαιότερα γεγονότα της ιστορίας, τα οποία στιγμάτισαν τον άνθρωπο ατομικά και κοινωνικά, οδήγησαν τον κόσμο στη σύγχρονη μορφή του, αλλά και ερμηνεύουν την τωρινή υπόσταση και την εξέλιξη κάθε χώρας. Επίσης, επικεντρώνεται στα σημαντικότερα πρόσωπα που με την προσωπικότητά και τις πράξεις τους τάραξαν τα νερά της ιστορίας. Στο τέλος του βιβλίου, ο συγγραφέας καταλήγει με μια προσωπική κατάθεση για τη διαδρομή της ανθρωπότητας, όπως αυτός την αντιλήφθηκε, τη βίωσε και την κατέγραψε μέσα από αναγνώσματα και μαρτυρίες, ενώ παράλληλα εκφράζει την ελπίδα του για ένα καλύτερο ανθρώπινο μέλλον μέσα από τα διδάγματα της ιστορίας.

Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι μια θέαση από ψηλά της πορείας του κόσμου και των γεγονότων που τον στιγμάτισαν πολιτικά, οικονομικά, γεωγραφικά, πολιτιστικά, επιστημονικά. Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή, άλλωστε και ο συγγραφέας εκ προοιμίου αποκαλύπτει τον πρωταρχικό στόχο του, να γίνει, δηλαδή, το εν λόγω αφήγημα αντιληπτό και από νέους στην ηλικία αναγνώστες. Επίσης, ο Γκόμπριχ χωρίζει το βιβλίο σε κεφάλαια, το καθένα από τα οποία αφορά μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ιστορίας. Το σπουδαιότερο προτέρημα της «Μικρής ιστορίας του κόσμου» είναι ότι από τις πρώτες σελίδες σε κάνει να νιώθεις παιδί με έναν τρόπο μοναδικό και ολότελα αγνό, κάτι που οφείλεται πρωτίστως στην αληθινή και αγαθή πρόθεση του συγγραφέα να καταδείξει τις σημαντικότερες σελίδες της ανθρώπινης πορείας.. Με ένα μαγικό ραβδί, σαν να σβήνει τις γνώσεις του αναγνώστη για την ιστορία, τον καθιστά συνοδοιπόρο στο ταξίδι από την αρχή του κόσμου μέχρι τη σύγχρονη μορφή του.

Η «Μικρή ιστορία του κόσμου» είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό αφήγημα που αφ’ ενός με τον τίτλο του και αφ’ ετέρου με την εξαιρετική γραφή του Γκόμπριχ κερδίζει τον αναγνώστη, αλλά και τον φέρνει σε επαφή με την ιστορία του ανθρώπου. Η μετάφραση της Έλενας Καμηλάρη είναι εξαιρετική, αφού διατηρεί με απόλυτη επιτυχία την αληθινή και την «παιδική» υφή του κειμένου.