Η άσχημη πλευρά της ομορφιάς
Ομορφιά είναι η εσωτερική αλήθεια,
εκπεφρασμένη εξωτερικά.
Auguste Rodin
Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, όπου υπέρογκα ποσά ξοδεύονται ετησίως σε πλαστικές εγχειρήσεις για βελτίωση της εξωτερικής εμφάνισης, η προοπτική το κράτος να παρέχει δωρεάν στον κάθε πολίτη τη δυνατότητα ν’ αποκτήσει την αισθητική τελειότητα, θ’ ακουγόταν ως μια πραγματικά καλή ιδέα και θα αποκτούσε εκατομμύρια υποστηρικτές. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει στη sci-fi saga ”Uglies”, του Αμερικανού συγγραφέα Σκοτ Γουέστερφελντ: μόλις κλείσουν τα δεκάξι τους χρόνια, οι έφηβοι υποβάλλονται υποχρεωτικά σε μια σειρά εγχειρήσεων και γίνονται όμορφοι, σύμφωνα με τα αισθητικά πρότυπα που καθορίζει ένα επιτελείο γιατρών. Κι επειδή κανείς δεν σου κάνει το τραπέζι δωρεάν, πίσω από τη λαμπερή βιτρίνα υπάρχει ”ένα μικρό, βρώμικο μυστικό”- η ελίτ αυτής μελλοντικής δυστοπίας χρησιμοποιεί το δέλεαρ της ομορφιάς για κάποιους άλλους (καθόλου όμορφους) σκοπούς…
Ηρωίδα και αφηγήτρια της ιστορίας είναι η έφηβη Τάλι, που περιμένει εναγωνίως τα γενέθλιά της, ώστε να περάσει από την κοινωνική τάξη των Άσχημων (όπως ονομάζονται όσοι δεν έχουν υποβληθεί στις αισθητικές επεμβάσεις) σ’ εκείνη των Όμορφων, που ζουν περιφέροντας την τέλεια εμφάνισή τους από πάρτι σε πάρτι. Τα προβλήματα αρχίζουν, όταν η φίλη της, Σέι, αποφασίζει να μην κάνει την εγχείρηση και δραπετεύει στο δάσος, για να ενωθεί με εκείνους που επέλεξαν να παραμείνουν Άσχημοι, δημιουργώντας τη δική τους ”εκτός νόμου” κοινωνία. Όταν θα έρθει η σειρά της Τάλι να κάνει την εγχείρηση που τόσο επιθυμεί, θα βρεθεί μπροστά σε μια δυσάρεστη έκπληξη: οι κρατικοί υπάλληλοι τη συλλαμβάνουν και της προτείνουν (αν θέλει να γίνει Όμορφη) να λειτουργήσει ως κατάσκοπος, ώστε να εντοπίσει τη Σέι και τους επαναστάτες Άσχημους και στη συνέχεια να τους προδώσει στις Aρχές. Δέχεται κι έτσι αρχίζει η περιπέτεια, που θ’ αλλάξει την ίδια και τον κόσμο της για πάντα…
Το βιβλίο, που έχει γίνει διεθνές best seller, είναι το πρώτο της τριλογίας των Uglies, ακολουθούν οι συνέχειες Pretties και Specials, ενώ κυκλοφόρησε κι ένα τέταρτο βιβλίο με τίτλο Extras. Αν και απευθύνεται κυρίως σε εφήβους και νέους, μπορεί κάλλιστα να διαβαστεί από αναγνώστες όλων των ηλικιών, ειδικά όσους αγαπάνε την επιστημονική φαντασία. Ο συγγραφέας χτίζει με πειστικό τρόπο μια μελλοντική κοινωνία, όπου μετά από κάποια μεγάλη καταστροφή έχει δημιουργηθεί μια νέα κοινωνική οργάνωση – οικολογικά ισορροπημένη και οικονομικά ευημερούσα, αλλά ταυτόχρονα ολοκληρωτική και αυστηρά ταξική. Σ’ αυτό το πλαίσιο τοποθετεί τους κυρίως έφηβους ήρωές του, αντιμέτωπους με τα ζητήματα της διαμόρφωσης μιας αυτόφωτης προσωπικότητας και της διεκδίκησης της ατομικής ελευθερίας – ζητήματα επίκαιρα κι ανοιχτά σε όλες τις ιστορικές περιόδους και σε όλα τα κοινωνικά συστήματα.
Καλογραμμένο, έξυπνο και ιδιαίτερα ”διαβαστερό” το κείμενο του πρώτου βιβλίου, δημιουργεί στον αναγνώστη την επιθυμία ν’ αναζητήσει και τις συνέχειες της ιστορίας – προσωπικά σκοπεύω να παρακολουθήσω μέχρι τέλους τις περιπέτειες της Τάλι και των ”ξεροκέφαλων” Άσχημων. Κλείνοντας, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι και οι τρεις σειρές βιβλίων που κάνουν θραύση στο παιδικό και εφηβικό κοινό (Χάρι Πότερ, Λυκόφως και Uglies), έχουν στον πυρήνα της αφήγησης το ίδιο θέμα: την υπεράσπιση του δικαιώματος στη διαφορετικότητα. Κι αυτό το βρίσκω ιδιαίτερα παρήγορο κι ελπιδοφόρο…
