Η τέχνη απέναντι στη βαρβαρότητα
Η Μαρία Άντζελς Ανγλάδα, μία από τις πιο αξιόλογες συγγραφείς της καταλανικής λογοτεχνίας του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Ο αρχαίος ελληνικός και ρωμαϊκός κόσμος ζωντανεύει συχνά στα έργα της, που εκτείνονται από την ποίηση και το μυθιστόρημα μέχρι το διήγημα και το λογοτεχνικό δοκίμιο. Η ιστορία της Καταλωνίας αποτελεί μία από τις βασικές πηγές έμπνευσής της. Το πιο γνωστό της μυθιστόρημα, «Το βιολί του Άουσβιτς», έχει πουλήσει στην Καταλωνία περισσότερα από 100.000 αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε 12 γλώσσες.
Το σκηνικό της ιστορίας είναι ένα ζοφερό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Τρίτου Ράιχ το 1944 στο Άουσβιτς. Περιγράφονται οι συνθήκες παραμονής των κρατουμένων στο στρατόπεδο. Στερήσεις, βασανιστήρια, εξευτελισμός, τιμωρίες και θανατώσεις. Οι άνθρωποι-αριθμοί βιώνουν τραγικές στιγμές, από τις οποίες απουσιάζει οτιδήποτε θυμίζει ανθρώπινο συναίσθημα. Ο Ντάνιελ, ένας Εβραίος κατασκευαστής οργάνων από την Κρακοβία, κατορθώνει να παρατείνει τη ζωή του δηλώνοντας ότι είναι ξυλουργός και έτσι του προσφέρεται εργασία. Η τραγικότητα του ήρωα αρχίζει να υφίσταται από τη στιγμή που ο διοικητής του στρατοπέδου, λάτρης της κλασικής μουσικής, του αναθέτει ως έργο την κατασκευή ενός βιολιού που να ηχεί όπως ένα Στραντιβάριους. Αυτό θα πρέπει να το κατασκευάσει σε συγκεκριμένο χρόνο που ο ίδιος δεν γνωρίζει. Επίσης δεν έχει ιδέα για το ποια θα είναι η τιμωρία του αν δεν τα καταφέρει. Ο ήρωας της ιστορίας συνειδητοποιεί ότι το βιολί είναι η μοναδική του σωτηρία. Θα καταφέρει να κατασκευάσει το βιολί και να εξαγοράσει τη ζωή του;
Η Μαρία Άντζελς Ανγλάδα συνθέτει μια ιστορία που προκαλεί συγκίνηση και ταυτόχρονα οργή για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ενημερώθηκε σε βάθος σε ό,τι αφορά τη δομή και τη λειτουργία τους. Τη βοήθησαν πολύ οι μαρτυρίες των επιζώντων και κάποια κλασικά έργα που σχετίζονταν με το θέμα. Το βιβλίο αυτό είναι ακόμη μια μορφή καταγγελίας για τις φριχτές συνέπειες που μπορεί να έχει για ένα λαό ο ακραίος ρατσισμός. Στην εξαθλίωση που μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη φυλή αντιπαραθέτει την ομορφιά της τέχνης. Ο τραγικός ήρωας νικά μέσα από την τέχνη της μουσικής την απανθρωπιά και τη βαρβαρότητα. Νικητής βγαίνει ο άνθρωπος, καθώς η οποιαδήποτε εξαθλίωση του ανθρώπινου είδους δεν κατορθώνει να είναι ποτέ πιο δυνατή από τα ανθρώπινα συναισθήματα.
