Μυστήριο σε γοτθικό ρυθμό

Ο Wilkie Collins (1824-1889) υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας και στενός φίλος του Charles Dickens. Γνωστός στη χώρα μας κυρίως για τη «Γυναίκα με τα άσπρα», θεωρείται από πολλούς ότι έχει γράψει το πρώτο σύγχρονο αγγλικό αστυνομικό μυθιστόρημα, τη «Φεγγαρόπετρα» (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μέδουσα, 1991). Το «Θαμμένο μυστικό» δημοσιεύτηκε αρχικά σε συνέχειες στο περιοδικό του Dickens, Household Words, το 1865 και αργότερα εκδόθηκε σε έναν τόμο.

Το μυθιστόρημα ξεκινάει με την ετοιμοθάνατη κυρία Τρέβερτον να ζητά από την υπηρέτριά της, τη Σάρα, να παραδώσει στον άντρα της ένα γράμμα αμέσως μόλις αυτή πεθάνει. Η υπηρέτρια αθετεί την υπόσχεσή της και κρύβει το γράμμα, που περιέχει ένα συνταρακτικό μυστικό, στην εγκαταλελειμμένη βόρεια πτέρυγα του Πύργου Πορθγκένα, στην Κορνουάλη, όπου κατοικεί η οικογένεια Τρέβερτον. Δεκαπέντε χρόνια περνούν και η Ρόζαμοντ, η κόρη της οικογένειας Τρέβερτον, ετοιμάζεται να επιστρέψει στο πατρικό της μαζί με τον τυφλό σύζυγό της, τον Λένι. Μια επιπλοκή στην εγκυμοσύνη της κατά τη διάρκεια του ταξιδιού την αναγκάζει να παραμείνει σε μια μικρή πόλη και να δεχτεί τη φροντίδα του τοπικού γιατρού και μιας εθελόντριας νοσοκόμας, η οποία την τρομάζει όταν την προειδοποιεί να μείνει μακριά από τη βορεινή πτέρυγα του πύργου. Η νοσοκόμα εξαφανίζεται, η Ρόζαμοντ την αναζητά και παράλληλα αποφασίζει να ανακαλύψει ποιο είναι το μυστικό που κρύβεται στον Πύργο Πορθγκένα και στην κάμαρα της Μυρτιάς. Όσα θα ανακαλύψει όμως θα αλλάξουν εντελώς τη ζωή της.

Ο Collins είχε δεχτεί κριτική από τους συγχρόνους του ότι πολύ νωρίς γνωστοποιεί κατά κάποιον τρόπο στον αναγνώστη το μυστικό που με τόση επιμέλεια προσπαθεί η Σάρα να κρύψει. Αυτό, ωστόσο, δεν ζημιώνει ιδιαίτερα το μυθιστόρημα, αντίθετα του προσθέτει μια άλλη νότα αγωνίας, καθώς το ενδιαφέρον του αναγνώστη μεταφέρεται στο αν και με ποιο τρόπο η Ρόζαμοντ και ο Λένι θα καταφέρουν να εντοπίσουν τη Σάρα και το μυστικό. Χρησιμοποιώντας τεχνικές που θα τελειοποιήσει σε κατοπινά του μυθιστορήματα, ο Collins εστιάζει στην αγωνιώδη ατμόσφαιρα, παίζει με τις σκιές και τους ήχους στην εγκαταλελειμμένη πτέρυγα που στεγάζει το μυστικό και εξετάζει τις κοινωνικές επιπτώσεις που έχει η αποκάλυψη του μυστικού στη ζωή της νεαρής Ρόζαμοντ. Παράλληλα, προσφέρει μερικούς εντυπωσιακούς δευτερεύοντες χαρακτήρες που παρέχουν χιουμοριστικές στιγμές ανάγνωσης και ανακούφισης από την αγωνία του μυστηρίου, όπως «ο μάρτυρας της δυσπεψίας» κύριος Φίπεν, η άνευ λόγου χαμογελαστή γκουβερνάντα Σταρτς ή ο αδικαιολόγητα σνομπ μπάτλερ Μάντερ.

Μακριά από τους serial killers, τα αιματοβαμμένα μυστήρια και τα κοινωνικά εγκλήματα που χαρακτηρίζουν την πρόσφατη αστυνομική λογοτεχνική παραγωγή, ο Collins προσφέρει ένα κλασικό μυστήριο χρησιμοποιώντας στοιχεία του γοτθικού μυθιστορήματος και προσφέροντας χαρακτήρες λεπτοδουλεμένους και ενδιαφέροντες.