Ένα πορτρέτο παρατηρητής της ιστορίας

Ο Πιερ Ασουλίν γεννήθηκε το 1953 στην Καζαμπλάνκα. Είναι από τους κορυφαίους κριτικούς λογοτεχνίας στη Γαλλία. Διετέλεσε επί χρόνια διευθυντής σύνταξης του περιοδικού για τα βιβλία “Lire”. Σήμερα εργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας στο περιοδικό “Le Nouvel Observateur” και ως χρονογράφος στην εφημερίδα “Le Monde”. To blog του “La Republique des livres”, με σχόλια και κριτικές βιβλίου, είναι ιδιαιτέρως δημοφιλές. Ο Πιερ Ασουλίν έχει εκδώσει βιογραφίες, καθώς επίσης μυθιστορήματα, έρευνες και συνεντεύξεις. Το μυθιστόρημά του “Lutetia” (2005) τιμήθηκε με το βραβείο Prix des Maisons de la Presse.

Η βαρόνη  Μπέτυ ντε Ρότσιλντ, γόνος του οίκου των Ρότσιλντ, πεθαίνει και τότε η ψυχή της μεταπηδά στο πορτρέτο της που είχε ζωγραφίσει ο Ingres το 1848. Από τον πίνακα και ανάλογα πάντα με το σημείο, όπου είναι κρεμασμένος, βλέπει και αφηγείται τα γεγονότα και την ιστορία ενάμιση αιώνα. Αντικρίζει τις αντιδράσεις των παιδιών της μετά το θάνατό της, «συναντά» οικείες φυσιογνωμίες, παρατηρεί την εξέλιξη της οικογένειας Ρότσιλντ, γίνεται όμηρος στα χέρια των Γερμανών και αργότερα «εισπνέει» τον αέρα της ελευθερίας.

Η Μπέτυ ντε Ρότσιλντ, πρόσωπο υπαρκτό, γεννημένη Ρότσιλντ και σύζυγος Ρότσιλντ, αφηγείται την ιστορία της οικογένειας Ρότσιλντ και πώς έγιναν οι πιο σπουδαίοι ανά τον κόσμο τραπεζίτες, τα χαρακτηριστικά που διατηρούν ακέραια τη δύναμή τους, αλλά και την εβραϊκή τους καταγωγή. Παράλληλα αναφέρεται στις κοινωνικές συνθήκες στη Γαλλία κατά τον 19ο αιώνα, ενώ δεν παραλείπει να ασχοληθεί και με τους καλλιτεχνικούς και αριστοκρατικούς κύκλους της εποχής, μέλη των οποίων είχε φιλοξενήσει αμέτρητες φορές στο μέγαρο της οικογένειάς της. Παρά το πέρασμά της σε μια μεταφυσική διάσταση, δεν επηρεάζεται, ούτε μοιρολογεί, αλλά στέκει αγέρωχη και δυνατή, χωρίς να καταπιαστεί καθόλου και σε κανένα σημείο με την ιδέα του θανάτου.

Ο Πιερ Ασουλίν υποδύεται έντεχνα και με ευφυΐα τη βαρόνη ντε Ρότσιλντ, προκειμένου να σκιαγραφήσει  την ιστορία της μεγάλης αυτής οικογένειας, αλλά και να αποδώσει ως παρατηρητής τις εξελίξεις και τα γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας μέσα στο χρόνο. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, ενώ η δυνατή γραφή του συγγραφέα καθηλώνει τον αναγνώστη από τις πρώτες κιόλας σελίδες. Οι διάλογοι φυσικά είναι ελάχιστοι και το κύριο μέρος καταλαμβάνει η αφήγηση, που δεν κουράζει επ’ ουδενί κατά την ανάγνωση. Οι αναφορές του Ασουλίν σε κάποιες πτυχές του 19ου και 20ου αιώνα, γίνονται με τόσο απλό τρόπο, ώστε να είναι κατανοητές στον καθένα, αλλά και σε πολλά σημεία θεωρεί κανείς ότι κατά τις συγκεκριμένες περιόδους δεν υφίστατο υπόλοιπος κόσμος.

«Το πορτρέτο» είναι ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα, που καθηλώνει με την απλότητα και την καλοδουλεμένη γραφή του, ενώ παράλληλα πετυχαίνει να βάλει τον αναγνώστη στη θέση της βαρόνης στο πορτρέτο.