Ψυχογράφημα ηρώων
«Πανάθεμά σε, Πελεγκρίνο!» Με αυτή τη φράση ξεκινάει, αλλά και τελειώνει, το νέο μυθιστόρημα της Σοφίας Βόικου «Το Μυστικό της Καταιγίδας».
Σε ένα ακριτικό νησί της Δωδεκανήσου, δίπλα σε ένα σβηστό ηφαίστειο, μια ομάδα ανθρώπων ζει, αναπνέει, επιβιώνει, περνά τον καιρό της. Η χαρωπή πάντα Κλειώ, η κλειστή Κατερίνα, ο νεωκόρος Λογγίνος, η Πηνελόπη-Πιπίτσα, η «πιο τυχερή γυναίκα» για όλους κυρία Προέδρου, ο Πρόεδρος, η παπαδιά, όλοι αυτοί μαζί με αρκετούς ανώνυμους συντοπίτες συνθέτουν τον πληθυσμό του νησιού. Καθένας έχει να αφηγηθεί τη δική του «προσωπική» ιστορία, καθένας κρύβει το δικό του μυστικό. Ώσπου μια ξαφνική και απρόσμενη καταιγίδα στις αρχές κάποιου Μάη θα αποτελέσει την αφορμή για ν’ ανοίξει ο ασκός του Αιόλου –ποιος θα γλιτώσει από δαύτον;– και τα μυστικά θ’ αναδυθούν…
Τότε είναι που θα προσαράξει σ’ έναν καταραμένο όρμο του νησιού ένας Ιταλός καπετάνιος με το τετραμελές πλήρωμά του, αλλά και θα εμφανιστεί στο νησί ένας ηλικιωμένος Γερμανός που επιστρέφει ύστερα από 40 χρόνια αναζητώντας τα ίχνη της χαμένης του αγάπης.
Κάποιοι από τους παραπάνω έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, κάποιοι αποτελούν το μέσο ή τον συνδετικό κρίκο που θα φέρει τους άμεσα εμπλεκόμενους σε επαφή έτσι ώστε τα κομμάτια του παζλ της ιστορίας να βρουν τη σωστή τους θέση. Ο καθένας γνωρίζει μέρος μόνο της ιστορίας, στο τέλος όμως όλα βγαίνουν στη φόρα –τουλάχιστον προς τη μεριά του αναγνώστη– και οι πραγματικά υπεύθυνοι για τα κρίματα και τις αμαρτίες τιμωρούνται.
Με καθαρή γλώσσα και κυκλική αφήγηση η Σοφία Βόικου αφηγείται μια ιστορία που αφορά ολόκληρο το νησί. Μέσα στο κυρίως σώμα αυτής όμως κρύβονται πολλές μικρότερες – οι μικρές ιστορίες του κάθε ήρωα ξεχωριστά. Οι ήρωές της είναι αληθινοί άνθρωποι, σκέφτονται, αναρωτιούνται, αισθάνονται ενοχές ή τύψεις, αδιαφορούν παντελώς για τις συνέπειες των πράξεών τους ή θεωρούν «χρέος» τους να φορτωθούν στις πλάτες τους τις αμαρτίες όλων των κατοίκων του νησιού. Μέσα από εσωτερικούς μονολόγους έρχονται αντιμέτωποι με τον ίδιο τους τον εαυτό, ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά, αμφιταλαντεύονται, παίρνουν τις τελικές αποφάσεις τους, και μέσα από αφηγηματικές αναδρομές ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός του παρελθόντος τους.
Πότε σε πρώτο πρόσωπο για να μεταδοθεί η φρεσκάδα και η ενέργεια της νιότης, πότε με τριτοπρόσωπη αφήγηση, όταν αυτά που λέγονται πρέπει να ειπωθούν από απόσταση, η συγγραφέας καταθέτει μια ιστορία που ξεκινάει από τα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα και καταλήγει στην ανέμελη δεκαετία του ’80. Οι ήρωες έχουν ορκιστεί να μιλήσουν μόνο αν το ηφαίστειο ζωντανέψει και η λάβα του ξεχυθεί από τον κρατήρα, η αλήθεια όμως έρχεται στο φως πολύ νωρίτερα.
