«Η χειρωνακτική του ύφους»

Ο τίτλος είναι δάνειος από τον Ρολάν Μπαρτ και υπό αυτόν θέλω να εντάξω τα 32 διηγήματα της συλλογής του Σωτήρη Δημήτριου, στην παράδοση μιας αφήγησης φαινομενικά νατουραλιστικής, για να την αντιδιαστείλω στη συνέχεια με τον παράγωνο τρόπο που ο Σωτηρίου επινοεί για να αναφερθεί σε παράδοξα συναισθήματα, σε αμήχανες καταστάσεις που ζουν στα κενά των ιστοριών του χωρίς να καταγράφονται.

Οι ιστορίες γειτνιάζουν σαν σπίτια συνοικίας και τελικά, όπως ανυπέρβλητα λέχθηκε από τον Δημήτρη Μαρωνίτη, το βιβλίο αυτό είναι μυθιστόρημα κι ας αριθμεί μόνο 170 σελίδες. Αντιγράφοντας την πραγματικότητα όπως την έχει ζήσει, ο συγγραφέας, που ως τώρα έχει εκδώσει 12 βιβλία (τα μισά συλλογές διηγημάτων), μας τοποθετεί όχι μόνο στη ζωντάνια της ντοπιολαλιάς σε ορισμένα από  αυτά, αλλά και στην υπαρξιακότητα των ηρώων του, στην πολυδιάσταση των φαινομενικά απλών ιστοριών τους. Υπάρχουν πολλές αλήθειες ή πραγματικότητες που αφορούν τους ήρωες του Σωτηρίου. Η ιστορία τους είναι το πρόσχημα. Είναι το κουμπί – δεν αργούμε να δούμε και το φόρεμα.

Μέσα  από μια αφήγηση μικρών ή και ασήμαντων περιστατικών, μεταφερόμαστε σ’ ένα δεύτερο και τρίτο επίπεδο. Αποπειρώμαι να μεταγράψω την αίσθηση: Στη «Γλύκα στα γόνατα», η εμμονή του άνδρα  σ’ ένα «άνομο» ζευγάρωμα που δεν μπορεί να ξεχάσει γιατρεύεται από την κυνικότητα του ψυχιάτρου στον οποίο καταφεύγει. Στη «Βαρβαρότητα του γένους», η παρακλητική συγγνώμη της κολυμβήτριας που η φλυαρία της νομίζει ότι χαλάει την ησυχία των άλλων. Στο «Ξενοχώρι»,  η ερημιά της νεόνυμφης και στα «Το κουμπί και το φόρεμα» και «Ο Τσίλυ Μπίλυ», τα γεροντοπαλίκαρα, η άβολη θέση του μοναχικού που δεν παύει να παραξενεύεται γιατί έμεινε μόνος: «Σ’ όποιον δεν παντρεύεται δε δίνουν το χέρι ούτε για συγχαρητήρια ούτε για συλλυπητήρια».

Στο «Τι κρίμα», αναδεικνύεται το ασύμβατο τού να αγαπάς τρελά και ανεπανάληπτα αλλά να μην ποθείς καθόλου, να μην μπορείς να κοιμηθείς με αυτή που αγαπάς. Στο «Νερά και Βρύσες να σου τρέχουν», η διάσωση των εγκαταλελειμμένων γέρων στα άδεια χωριά τους από το πολυπόθητο παιδί που ζει στα ξένα, ενώ στη «Νεκρή Ζώνη», να μετοικείς για χρόνια, με το ένα πόδι εδώ και το άλλο εκεί. Στην «κ. Ουρανία», η ταπείνωση, η αγάπη και το μυστικό που ξέρουν οι πάντες. Ο «Καρπουζοκέφαλος» και τα «Προσφυγάκια» είναι δύο ιστορίες για τους κατοίκους του ημίκοσμου: παραδείσια πουλιά που πονούν, όπως όλοι. Και γελούν συχνότερα.

Στο «Ξένο Οστούν», ο ήρωας προσπαθεί να φτύσει το εμφυτευμένο οστούν από το σαγόνι του. Στη «Βοήθεια της Παναγίας», η επίδραση μιας ανύπαρκτης κόρης στο κόψιμο του τσιγάρου. Στους «Κύκλους της ζωής», η αδυναμία να αγαπήσουμε δεν εμπόδισε να μας αγαπούν. Ενώ στο «Μένος των σωμάτων», κοιταχτείτε όσο χρειάζεται για να αναγνωριστείτε.

Αν τελευταία νιώθετε τα αισθήματά σας στάσιμα ή επαναλαμβανόμενα, αν χάνετε τις λεπτές αποχρώσεις, αν πάντα θέλετε να έχει μόνο ο ένας δίκιο, διαβάστε αυτό το βιβλίο. Θα ξυπνήσετε άλλου. Πιασμένοι, αλλά ζωντανοί.