The lady vanishes
Όταν είχα διαβάσει το πρώτο βιβλίο της Τζίλιαν Φλιν ”Αιχμηρά αντικείμενα”, είχα απλά μείνει με το στόμα ανοιχτό: ποια ήταν αυτή η άγνωστη τύπισσα που εμφανίστηκε από το πουθενά με αυτό το βιβλίο; Και πώς ήταν δυνατόν να γράφει τόσο δαιμονισμένα καλά και επιπλέον τόσο αληθινά, τόσο σοκαριστικά ρεαλιστικά για τις γυναίκες, για τις σχέσεις μεταξύ τους αλλά και με τους άντρες και ταυτόχρονα για την κοινωνία, για τη βία αλλά και για την αγάπη; Το δεύτερο βιβλίο της, ”Σκοτεινός τόπος”, μ’ έβγαλε νοκ άουτ. Ήταν από τις καλύτερες σύγχρονες συγγραφείς, τελεία και παύλα. Διαβάζοντας τώρα ”Το κορίτσι που εξαφανίστηκε”, θα μπορούσα να πω μόνο το εξής και αυτό το κείμενο θα ήταν ολοκληρωμένο: μην τολμήσετε να μην το διαβάσετε! Παρ’ όλ’ αυτά, πρέπει να πω δύο λόγια για την πλοκή – και πιστέψτε με αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, γιατί είναι ένα αριστοτεχνικό, ψυχολογικό θρίλερ όπου σελίδα τη σελίδα, νέα στοιχεία προκύπτουν και αλλάζουν όλα όσα ο αναγνώστης πίστευε ότι είχε καταλάβει μέχρι τότε.
Θα κάνω όμως, την προσπάθεια: ένα παντρεμένο ζευγάρι, ακόμα ερωτευμένο, ζει τη ζωή που έχει επιλέξει στη Νέα Υόρκη: μορφωμένοι, σχετικά ευκατάστατοι, μποέμ, ”γραφιάδες” και οι δύο. Αλλά κάθε παράδεισος έχει το φίδι του, που δίνει την ευκαιρία στη σκοτεινή πλευρά μας να πάρει τα ηνία: στη δική τους περίπτωση το φίδι εμφανίζεται με τη μορφή της οικονομικής κρίσης. Χάνουν και οι δύο τις δουλειές τους, αναγκάζονται να ζήσουν από τα έτοιμα για όσο κρατήσουν και δεν θα κρατήσουν πολύ. Ως κερασάκι στην τούρτα, ο σύζυγος μαθαίνει ότι η μητέρα του είναι στα τελευταία στάδια σοβαρής ασθένειας και παίρνει την απόφαση-θρυαλλίδα της πλοκής: να επιστρέψουν στη γενέτειρά του, σε μια μικρή επαρχιακή πόλη του Νότου, διαλυμένη επίσης από την οικονομική κρίση. Εκείνη παθαίνει κατάθλιψη: είναι ένα κορίτσι της πόλης, σε ένα περιβάλλον όπου δεν συμβαίνει τίποτα. Εκείνος ανοίγει ένα μπαρ και συνάπτει εξωσυζυγική σχέση με μια πιτσιρίκα. Κλισέ, θα μου πείτε. Ok, αλλά βασισμένη σε αυτό το κλισέ η Φλιν φτιάχνει ένα χιτσκοκικό θρίλερ, που κυριολεκτικά δεν ξέρεις τι σε περιμένει στην επόμενη σελίδα. The lady vanishes και κανείς δεν ξέρει τίποτα για την τύχη της: έφυγε με τη θέλησή της, απήχθη, είναι ζωντανή ή δολοφονημένη; Και φυσικά ο νο.1 ύποπτος είναι ο άπιστος σύζυγος, με την αστυνομία και τα τηλεοπτικά κανάλια να τον πιέζουν να ομολογήσει…
Από κει και πέρα, η πλοκή απογειώνεται καθώς οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη, ενώ οι δύο αφηγητές της ιστορίας, το ζευγάρι, απογυμνώνονται σταδιακά στα μάτια του αναγνώστη αλλά ταυτόχρονα συνεχίζουν να του λένε ψέματα, κορυφώνοντας την ένταση και το σασπένς. Προσωπικά, με το ζόρι κρατήθηκα από ένα σημείο κα μετά για να μην πάω κατευθείαν στην τελευταία σελίδα του βιβλίου και να μάθω επιτέλους πώς τελειώνει όλο αυτό. Και κατά τη γνώμη μου, ο τρόπος που τελειώνει είναι βαθιά ανθρώπινος και αληθινός.
Οι διαλυμένες ζωές και κοινωνίες που αφήνει πίσω της η οικονομική κρίση, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα δύο φύλα -ακόμα κι αν είναι μέρη ενός ζευγαριού-, τα όρια μεταξύ έρωτα και μίσους, τι σημαίνει αγάπη και τι εξάρτηση και τέλος, η κρυμμένη ψυχοπάθεια που μπορεί να κρύβεται πίσω από την περσόνα που ο καθένας μας φοράει στο θέατρο της ζωής, είναι το υλικό με το οποίο η Φλιν χτίζει την ιστορία της: ένα κοινωνικό δράμα με τη μορφή ψυχολογικού θρίλερ, όπως έκανε με επιτυχία και στα προηγούμενα βιβλία της. Κι έπειτα είναι οι χαρακτήρες: τόσο πειστικοί και στέρεοι, που μόνο πραγματικοί, ανθρώπινοι χαρακτήρες θα μπορούσαν να είναι. Εν συντομία, ένα αριστοτεχνικά φτιαγμένο βιβλίο για το δράμα της καθημερινής ζωής.
Κλείνοντας, δύο συμβουλές προς τις γυναίκες συγγραφείς: διαβάστε και τα τρία βιβλία της Τζίλιαν Φλιν, ακόμα κι αν η σκοτεινιά τους δεν είναι του γούστου σας ή σας αγριεύει ψυχολογικά. Και όταν λέω διαβάστε, εννοώ μελετήστε τα επισταμένως. Και την επόμενη φορά, που κάποιος θα ισχυριστεί ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να γράψουν εξίσου καλά με τους άντρες, πείτε του μόνο δύο λέξεις: Τζίλιαν Φλιν.