«Οι άνθρωποι ξεχωρίζουν ως προς αυτό που δείχνουν και μοιάζουν ως προς αυτό που κρύβουν»
Πωλ Βαλερί
Ο Ρομπέρτο Σαβιάνο γεννήθηκε το 1979 στη Νάπολη. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης. Διετέλεσε μέλος της ερευνητικής ομάδας του Παρατηρητηρίου για την Καμόρρα και την Παρανομία και έχει συνεργαστεί με τις εφημερίδες “Il Manifesto”, “Il Corriere del Mezzogiorno”, “L’ Espresso”, “La Reppublica”. Το 2006 κυκλοφόρησε στην Ιταλία το βιβλίο του “Γόμορρα”, που έχει ήδη μεταφραστεί σε 33 γλώσσες. Από τις 13 Οκτωβρίου 2006, εξαιτίας της επιτυχίας του βιβλίου του και των απειλών που δέχεται για τη ζωή του, ζει υπό στρατιωτική προστασία. Η ταινία “Γόμορρα” του Ματέο Γκαρόνε, βασισμένη στο βιβλίο του Ρομπέρτο Σαβιάνο, κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών (2008, Grand Prix).
Το βιβλίο «Το αντίθετο του θανάτου» είναι ένα αφήγημα, στο οποίο κάλλιστα διαφαίνεται η υφή ενός δοκιμίου. Το έργο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος ο αφηγητής – συγγραφέας καταγράφει τη μαρτυρία μιας νεαρής κοπέλας από κάποιο χωριό κοντά στη Νάπολη. Η Μαρία, αρραβωνιασμένη με τον Έντσο, εξιστορεί μέσα από τη γραφή του Σαβιάνο τις στιγμές που προετοιμαζόταν για τον επικείμενο γάμο της, ενώ ο Έντσο βρισκόταν στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Ο νεαρός δεν επέστρεψε ποτέ ζωντανός και ξαφνικά η νεαρή κοπέλα βρέθηκε από τις προετοιμασίες του γάμου, να ετοιμάζεται για την κηδεία του αγαπημένου της. Παράλληλα με την ιστορία των δύο νέων, ο συγγραφέας παραθέτει και στοιχεία από τις πεποιθήσεις των φτωχών οικογενειών απέναντι στο στρατό και τον πόλεμο.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας αφηγείται μια ιστορία, όταν ήταν έφηβος και έφερε μια κοπέλα από τον Βορρά. Περιγράφει πώς ντράπηκε για την πατρίδα του για πρώτη φορά, αφού δεν μπορούσε να εξηγήσει στην κοπέλα γιατί υπήρχαν στο δρόμο τόσα πολλά καντήλια και γύρω λουλούδια. Την άφησε να πιστεύει ότι τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα ήταν πολύ συνηθισμένα στην περιοχή. Όταν μετά από χρόνια η ίδια κοπέλα, γυναίκα πια, επιστρέφει ως δημοσιογράφος στον ίδιο τόπο, ζητάει από τον αφηγητή να της διηγηθεί την ιστορία δυο νέων αγοριών, που δολοφονήθηκαν πριν από καιρό στο χωριό. Τότε ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία του Βιντσέντζο και του Τζουζέππε. Οι δύο νέοι μαζί με τρεις φίλους τους μια Κυριακή βράδυ έπιναν στο καφενείο του χωριού, όταν ξαφνικά εμφανίστηκαν κάποιοι άντρες και μετά από κυνηγητό δολοφόνησαν τα δύο αγόρια, μολονότι ο στόχος τους ήταν ένας από τους υπόλοιπους. Και σε αυτήν την ιστορία ο συγγραφέας περιγράφει τις αντιδράσεις των συγχωριανών των δύο παιδιών απέναντι στις τοπικές συμμορίες.
Το βιβλίο του Ρομπέρτο Σαβιάνο είναι…ο θάνατος σε δύο πράξεις, όχι ο θάνατος ο «φυσικός» ή από κάποια αρρώστια, αλλά εκείνος ο θάνατος ή, καλύτερα, η αρπαγή της ζωής ανθρώπων με όνειρα και ελπίδες. Ο τίτλος του βιβλίου, τον οποίο ο συγγραφέας δανείστηκε από το τραγούδι «Carmela» του Σέρτζο Μπρούνι, είναι πραγματικά εκπληκτικός, αφού, όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, το αντίθετο του θανάτου είναι η αγάπη, μια αγάπη που εξυψώνει, γαληνεύει, συντροφεύει, μια αγάπη που ο άνθρωπος δεν αντέχει να ζήσει. Για τα λογοτεχνικά θέματα του βιβλίου δεν θα πω τίποτα, αφού κρίνω ότι περιττεύουν. Το μόνο που θα σημειώσω είναι ότι το έργο του Ρομπέρτο Σαβιάνο διαβάζεται απνευστί, με το στόμα ανοιχτό.
Το βιβλίο «Το αντίθετο του θανάτου» είναι μια φωνή διαμαρτυρίας, όχι μόνο προς εκείνους που διεξάγουν τους πολέμους και αυτούς που διοικούν περιοχές στηριζόμενοι στον φόβο, αλλά και στους απλούς ανθρώπους που παραμένουν αμέτοχοι και ουδέτεροι, ακόμα και όταν πρόκειται για τους δικούς τους, χαμένους, ανθρώπους.
