Οι έγκλειστοι

Ο τίτλος του νέου βιβλίου της Μαρώς Τριανταφύλλου, μιας συλλογής επτά διηγημάτων, είναι από εκείνους που τους διαβάζεις δυο-τρεις φορές και σκέφτεσαι το νόημά τους. «Ποιο είναι το στρατόπεδο του Κρίσενβελτ;», αναρωτιέται αρχικά ο αναγνώστης. Ανοίγοντας το βιβλίο όμως και αρχίζοντας να διαβάζει τις ιστορίες, καταλαβαίνει – ακόμα κι αν δεν γνωρίζει ότι στα γερμανικά «Krisenwelt» σημαίνει παγκόσμια κρίση. Και ποιο είναι το στρατόπεδο καταλαβαίνει και ποιοι οι έγκλειστοι σε αυτό. Γιατί οι ήρωες και οι ηρωίδες της Τριανταφύλλου είμαστε εμείς και οι άνθρωποι που ζουν μαζί μας και δίπλα μας, όλοι όσοι ανεβαίνουμε μαζί ένα βουνό αγωνίας όχι για το αύριο, αυτό πια είναι πολυτέλεια, αλλά για το σήμερα, για το πώς θα βγάλουμε τη μέρα.

Ο ρατσισμός και η ευφυής εκδίκηση που μια γιαγιά παίρνει από τους σπορείς του μίσους, η απελπισία όλων όσων βλέπουν τη ζωή τους να γκρεμίζεται στο χάος, το βασανιστήριο της ανεργίας, η ενοχή του κοινωνικού βάρους που φορτώνουν οι οικονομικές πολιτικές στους ηλικιωμένους και τους αδύναμους, το «αμάρτημα» ενός ιερέα που δεν αντέχει να βλέπει τη γειτονιά του να γεμίζει σταυρωμένους Χριστούς, και η έκπληξη της αλληλεγγύης ως μια αχτίδα ελπίδας στο ζόφο. Κι ανάμεσά τους να φυτρώνει πεισματικά, σαν αγριολούλουδο, η μικρή ιστορία μιας «πρωταπριλιάτικης» αγάπης, ανομολόγητης και γι’ αυτό πιο δυνατής από τις βιωμένες.

Η ρεαλιστική γραφή της Μαρώς Τριανταφύλλου μάς οδηγεί με βηματισμό σταθερό και σίγουρο, χωρίς να έχει ανάγκη από πυροτεχνήματα εντυπωσιασμού, από ιστορία σε ιστορία, από γειτονιά σε γειτονιά, από άνθρωπο σε άνθρωπο. Και μέσα στη σκληρή πραγματικότητα, που δυστυχώς μας είναι οικεία πια και δεν μας σοκάρει, η συγγραφέας μάς δίνει ανάσες λυρισμού, ομορφιάς, ελπίδας. Από αυτά που κρατιόμαστε όλοι, για ν’ αντέξουμε και στη δική μας ζωή.

Από τα επτά διηγήματα ξεχώρισα ιδιαίτερα το συγκλονιστικό στην αγριότητά του «Μακροβιότης» και το οργουελικό «Πολίτης ΗΛ 4332», που είναι όμως εξαιρετικά πιθανόν να το ζήσουμε, όπως τόσα και τόσα άλλα που βιώνουμε και ξεπερνούν και τη συγγραφική φαντασία όσων προσπάθησαν να περιγράψουν το μέλλον. Πορτρέτα είναι οι ιστορίες της συλλογής, πορτρέτα με τη δύναμη ψυχογραφήματος αλλά και την ψυχική ποιότητα εκείνη που κάνει όσους είναι ακόμα ανθρώπινα όντα να αγκαλιάζουν αυτόν που γονάτισε, τον συγκρατούμενό τους στο «στρατόπεδο της παγκόσμιας κρίσης». Ως επίλογος, η τελική πρόταση του τελευταίου διηγήματος της συλλογής: «Στο βάθος του ορίζοντα, η θάλασσα ζητούσε τα δίκια της, αθέατη αλλά θυμωμένη».