Σε αυτό το πρώτο της βιβλίο η φιλόλογος Χρυσάνθη Πολύζου ψηλαφεί το σώμα της γραφής. Καταθέτει ολιγόστιχα ποιήματα, λιτά, άμεσα, στοχευμένα, καθαρά. Ίχνη από λέξεις που αποτυπώνουν στο χαρτί μια εσωτερική ζωή που παίρνει σάρκα και οστά και αφορά τον σύγχρονο αναγνώστη.

Και τον αφορά ακριβώς επειδή, στις δύσκολες μέρες που διανύει και, μέσα στην πολυπλοκότητα της ζωής του, έχει ανάγκη από διαύγεια. Η Χρυσάνθη Πολύζου δεν τον επιβαρύνει, δεν τον μπερδεύει ακόμα πιο πολύ, αντίθετα τον διευκολύνει να νιώσει πράγματα σχεδόν ξεχασμένα, που όμως τα έχει τόσο ανάγκη.

«Γυμνός στο περιβόλι των ονείρων» απολαμβάνει τη γραφή της ποιήτριας. Διαβάζοντας τα μικρά σε έκταση ποιήματα, δεν μπορώ να μην φέρω στο μυαλό τον Χρίστο Λάσκαρη. Ποιήματα με φως και συμπυκνωμένο στοχασμό που δεν έχουν καμία σχέση με μοντερνισμό, δεν έχουν τάσεις εντυπωσιασμού, ούτε και λεκτικά πυροτεχνήματα – που συχνά καθιστούν ένα ποίημα εφήμερο.

ΝΟΣΤΟΣ 1

Κίρκη αν με θες να σε μαγέψω,

Καλυψώ να σε κανακέψω,

Ή Πηνελόπη να σε περιμένω,

Εσύ το ορίζεις ,Οδυσσέα μου.

ΝΟΣΤΟΣ ΙΙ

Εγώ πάντως τον βρήκα

τον Οδυσσέα μου.

2.

Μόνο που ήμουν η Καλυψώ

Και κείνος βιαζόταν να κάνει πανιά.

Για την Ιθάκη.

Το βιβλίο περιέχει τέσσερις ενότητες που η καθεμιά παίζει τη δική της μουσική: «Ίχνη στο σώμα της γραφής», «Έρος μ΄ο λυσιμέλης δόνει», «de arte poetica», «Θέρος».

O πόθος ανατέλλει μέσα από τα ποιήματα της Πολύζου. Αναφορές στα πολυπόθητα χείλη, στο «μαύρο δάσος των ματιών». Ο άντρας «αστέρι της Αυγής», ο άντρας «Αυγερινός όμορφος». Ψήγματα λυρισμού, αλλά όχι υπερχείλιση συναισθήματος. Διαβάζω: «Είμαι μέσα στις αμετακίνητες γραμμές/ που έσπασαν να σε χωρέσουν/ και μέσα στις ψηφίδες που σε διάλεξαν/ για δικό τους μωσαϊκό» [«Πιπέρι και σπασμένες γραμμές»].

Στα ποιήματα «Ωδή στην ήττα», «Συνάντηση» ,«Φοβού τους Δαναούς», «Μικρή Βίβλος» είναι η ηχηρή η αίσθηση της ερωτικής ματαίωσης ή ήττας, συνδυασμένη και με στοχαστική διάθεση. Ανεκπλήρωτος πόθος, ματαιωμένη προσδοκία, απογοήτευση και γενικά αρνητικά συναισθήματα  αναδύονται μέσα από τους στίχους των ποιημάτων. Διαβάζω ξανά:

• «Άνθρωποι που δειλιάσατε/ να αντικρίσετε στα μάτια/ τον έρωτα/ Δειλοί αναχωρητές, Θιασώτες της Απώλειας, θέλω να υμνήσω τις ήττες σας» [«Ωδή στην ήττα»]
• «Κι αυτός ο σοβαρός κύριος/ που κάποτε όριζε την ομορφιά/ χάθηκε στο στερέωμα/ κι έγινε ο Αρκτούρος./ Κι έμεινα εκεί ασάλευτη/ κουκούτσι που δεν έκρυβε/τη δύναμη του σπόρου» [«Συνάντηση»]
• «Να τους φοβάσαι/ Τους ανθρώπους πυροτεχνήματα/ Γι΄ αυτούς μιλώ με την ουράνια λάμψη/ Το νιώθεις πως κατέχουν τη γλώσσα/ των αγγέλων/ Να τους φοβάσαι /Σου υπαγορεύουν πάντοτε τις λέξεις σου/ πριν μπουν στο ποίημα […]» [«Φοβού τους Δαναούς»].

H ποιήτρια έχει παράπονο που «έχει τον ήχο της βροχής, το χρώμα της θλίψης, το άρωμα της απουσίας, δοσμένο με τον πιο ακριβή πολύτιμο τρόπο…»

Ενδιαφέρουσα η συνομιλία της ποιήτριας με στίχους του Κώστα Μόντη αναφορικά με το εξής: O ποιητής ενοχλεί τις λέξεις ή οι λέξεις ενοχλούν τον ποιητή; Πάντως, η σχέση και η «ενόχληση» δεν μπορεί παρά να είναι αμφίδρομη, η ζύμωση αμοιβαία και ουσιαστική. Ο ποιητής πάντα θα καταφεύγει στις λέξεις και οι λέξεις σε αυτόν: «Κι αν είναι οι λέξεις αυτές που σ΄ ενοχλούν/ και σ΄ ανταμώνουν κρυφά/ στο μισοσκόταδο χάραμα/ σαν στριμώχνονται/ κοριτσόπουλα τρυφερά/να βρουν τη θέση τους μες στο ποίημα;» γράφει στη σελίδα 41.

Κλείνω τούτο το κείμενο με ένα εξαιρετικό πραγματικά ποίημα που αναφέρεται σε ένα φλέγον ζήτημα αναφορικά με τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο σχολείο, σε όλες τις βαθμίδες. Πολλές συζητήσεις έχουν κατά καιρούς λάβει χώρα σχετικά με αυτό το θέμα. Η τέχνη του λόγου τι μπορεί να προσφέρει στα παιδιά; Πρέπει να μπαίνει σε καλούπια, να διδάσκεται ξερά, άνευρα, συμβατικά; Ή πρέπει να διδάσκεται με έναν τρόπο πιο ελεύθερο, πιο παιγνιώδη που θα δίνει ερεθίσματα για δημιουργία και τροφή για σκέψη; Χρειάζεται όλη η ανάλυση αναφορικά με τον ποιητή και την εποχή του, ή η ανάγνωση όλων όσων γραφτεί σχετικά με το κείμενο που εξετάζεται; Όλα αυτά θα ενδιέφεραν σίγουρα έναν φιλόλογο, έναν κριτικό, έναν λογοτέχνη. Όμως τι γίνεται με τους μαθητές; H επαφή με το κείμενο πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εμπνεύσει τους μαθητές.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Εμπρός λοιπόν

ορμήστε σαρκοβόρα!

Τεμαχίστε το!

Καταβροχθίστε το!

Τόσο μεγάλη όρεξη

τόσο μικρούλι ποίημα