Ανάδυση της αλήθειας απέναντι στην υποκριτική της πολιτικής

Ο Χάρολντ Πίντερ γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1930 στο Λονδίνο, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Παρακολουθεί θεατρικές σπουδές και το 1950 δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα. Την ίδια χρονιά προσλαμβάνεται από το ραδιόφωνο του BBC ως ηθοποιός και στη συνέχεια παίρνει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις στο Λονδίνο, όπου αρχίζει να χρησιμοποιεί το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ντέιβιντ Μπάρον. Έγραψε πλήθος θεατρικών έργων, συμμετείχε σε ταινίες ως ηθοποιός, ενώ σκηνοθέτησε και διάφορα φιλμ. Του απονέμονται διάφορα βραβεία. Ανάμεσά τους το βραβείο Βρετανικής Λογοτεχνίας Ντέιβιντ Κόεν το 1995 και το θεατρικό βραβείο Λόρενς Ολίβιε το 1996 για το σύνολο της προσφοράς του στο θέατρο. Το 1997 του απονεμήθηκε το Ειδικό Βραβείο του “Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου” της “Ελευθεροτυπίας” για το σύνολο της κινηματογραφικής προσφοράς του. Αντίθετα, αρνήθηκε το βραβείο του Βρετανού Ιππότη που θα του απένειμε η βασίλισσα της Αγγλίας. Σε ηλικία 75 ετών, καταπονημένος από τη μάχη με τον καρκίνο, τιμήθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2005.

Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι η ομιλία στην τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ το 2005. Ο Πίντερ, λόγω της βεβαρημένης κατάστασης της υγείας του, δεν μπόρεσε να παρευρεθεί και εκφώνησε την ομιλία του μέσω δορυφόρου. Την ίδια ημέρα ένα τηλεοπτικό καλωδιακό κανάλι ανακοίνωσε λανθασμένα πως ο Πίντερ είχε πεθάνει. Η Σουηδική Ακαδημία βράβευσε τον Πίντερ, γιατί «στα έργα του αποκαλύπτει τον γκρεμό κάτω από την καθημερινή μωρολογία και σπρώχνει προς τα κλειστά δωμάτια της καταπίεσης». Στην αρχή ο Πίντερ περιγράφει συνοπτικά τον τρόπο με τον οποίο ξεκινούσε να γράφει τα έργα του, αφήνοντας τους χαρακτήρες του να δρουν μόνοι τους. Δεν τους κολλούσε ταυτότητες ή ιδιότητες, μέχρι τα πάντα να αποκαλυφθούν από μόνα τους μέσα από τη διαδρομή των ίδιων των ηρώων του. Στη συνέχεια ο Πίντερ επικεντρώνεται στο κεντρικό θέμα της ομιλίας του, που είναι η αμερικανική ιμπεριαλιστική πολιτική, έκδηλη ή όχι, σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο. Δεν στέκεται χρονικά μόνο στο παρόν, αλλά κάνει και μια σύντομη αναδρομή στα δικτατορικά καθεστώτα που ευνόησε η εκάστοτε αμερικανική κυβέρνηση από τα μέσα και μετά του 20^ού αιώνα σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Ελλάδα, η Τουρκία, η Παραγουάη, η Χιλή κ.ά.. Έπειτα επιστρέφει στη δράση του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ και τις δύο φορές. Δεν παραλείπει να αναφερθεί στην ενεργό συμμετοχή της Αγγλίας στις βλέψεις της Αμερικής, ενώ βάλλει και κατά της Ευρώπης και του ΟΗΕ για τη στάση τους απέναντι στα σύγχρονα πολιτικά δρώμενα. Τέλος, ο Πίντερ παραθέτει ένα δικό του ποίημα και ένα ποίημα του Πάμπλο Νερούντα για τη φρικαλεότητα που δημιουργεί, αλλά και αφήνει πίσω της κάθε πολεμική δραστηριότητα.

Για το συγκεκριμένο βιβλίο δεν θα μπορούσαμε φυσικά να εστιάσουμε σε διάφορα τεχνικά ή δομικά στοιχεία. Πρόκειται για μια ομιλία που αποτελεί το αμάλγαμα της αγνής και ειλικρινούς ψυχής με τις εμπειρίες και τα βιώματα που αποκόμισε ο Πίντερ από την αντιπολεμική δραστηριότητά του, αλλά και από τις επιπτώσεις του πολέμου, όπως τις αντίκρισε ο ίδιος. Ο Πίντερ δεν ψάχνει μια εικόνα για να αντικαταστήσει χίλιες λέξεις, αλλά αναζητά τις χίλιες λέξεις που δεν λέγονται πίσω από την εικόνα με την οποία τροφοδοτείται το ευρύ κοινό, προκειμένου να ικανοποιηθεί με ψευδαισθήσεις η ευαισθησία και να παραταθεί ο αποπροσανατολισμός κάθε υγιούς πολίτη.

Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο που ταξιδεύει σε έναν ήπιο κόσμο τον αναγνώστη, αλλά που δίνει γροθιά στο στομάχι, ερμηνεύει μερικά γεγονότα πίσω από τις εικόνες και κατακρίνει την πολιτική αδράνεια και απάθεια των ιθυνόντων. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στις εκδόσεις Αιώρα για την έκδοση της ομιλίας του Πίντερ, αλλά και στον Άρη Λασκαράτο για την πολύ καλή μετάφρασή του.