«Το σκοτάδι σύντομα θα φωτίσει»
Σχεδόν μια δεκαετία από την κυκλοφορία του και έξι χρόνια από την έκδοσή του στα ελληνικά, έφτασε σε μένα περίπου τυχαία, αυτό το παράξενο και γοητευτικό μυθιστόρημα, το ντεμπούτο της Αμερικανίδας συγγραφέως που μεγάλωσε στο Κούπερσταουν της Νέας Υόρκης, την ιδιαίτερη πατρίδα του Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ – αν το όνομά του δεν θα σας θυμίζει κάτι, αποκλείεται να μην ξέρετε το διάσημο παγκοσμίως βιβλίο του, «Ο τελευταίος των Μοϊκανών». Και ο λόγος που αυτή η αναφορά είναι απαραίτητη, είναι γιατί η Λορήν Γκροφ στο δικό της μυθιστόρημα συνδέει στενά την πλοκή του με την πόλη αυτή, το ιστορικό παρελθόν της, τον ίδιο τον συγγραφέα αλλά και τους ήρωες των βιβλίων του – ναι, και ο Hawkeye επίσης έχει φωνή στην ιστορία.
Χτισμένο σε πολλά επίπεδα με διαφορετικές φωνές αφήγησης και σε διαφορετικούς χρόνους, παρόν (2002) και παρελθόν – το ιστορικό παρελθόν της πόλης από τη δημιουργία της το 1786 έως τον εικοστό αιώνα, το μυθιστόρημα ξεκινά με ένα θάνατο και μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη: το θρυλούμενο τέρας της λίμνης του Τέμπλετον ξεβράζεται νεκρό, αποδεικνύοντας με το θάνατό του την ύπαρξή του, την ίδια μέρα που η βασική ηρωίδα, μια μεταπτυχιακή φοιτήτρια αρχαιολογίας, επιστρέφει σε κακή ψυχολογική κατάσταση στο πατρικό της, έγκυος από τον παντρεμένο καθηγητή της. Θα ζητήσει παρηγοριά και στήριξη στη μητέρα της, μία πρώην χίπισσα και νυν χριστιανή, η οποία τη μεγάλωσε μόνη της, αφού ο πατέρας ήταν κάποιος άγνωστος νεαρός σε ένα κοινόβιο όπου ζούσε στα νιάτα της. Ή τουλάχιστον αυτό ήξερε μέχρι τότε η ηρωίδα, ώσπου η μητέρα της θα της αποκαλύψει ότι αυτό ήταν ένα βολικό ψέμα: ο πραγματικός πατέρας της ζούσε και ζει ακόμα στο Τέμπλετον, αλλά το όνομά του το κρατά και σήμερα μυστικό.
Προσπαθώντας να ανακαλύψει την ταυτότητά του, η ηρωίδα θα βυθιστεί στην έρευνα της ιστορίας της οικογένειάς της –μία διέξοδο και από το δικό της άμεσο πρόβλημα αν θα πρέπει να κρατήσει το παιδί που μεγαλώνει μέσα της ή όχι–, διαβάζοντας ιστορικά βιβλία, χρονικά και μια ιδιαίτερα σκοτεινή αλληλογραφία ανάμεσα σε δύο άσπονδες φίλες, η μία εκ των δύο πρόγονός της, που αποκαλύπτει τα όσα κρύβονται πίσω από την «επίσημη ιστορία»: το Τέμπλετον, δεν είχε μόνο ένα τέρας, εκείνο στη λίμνη, αλλά αρκετά περισσότερα (εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου) και πολύ περισσότερο τέρατα…
Όπως είπα και στην αρχή αυτής της παρουσίασης, το μυθιστόρημα είναι παράξενο από τη φύση του και με γοήτευσε απολύτως, σε βαθμό που οι κάποιες ατέλειες (ορισμένα σημεία που δεν συνδέονται απολύτως σωστά στον κυρίως κορμό της αφήγησης), δεν με επηρέασαν καθόλου στην ανάγνωση και στην απόλαυση αυτής της εντυπωσιακής ιστορίας. Αν έπρεπε να τοποθετήσω το βιβλίο σε ένα είδος, θα έλεγα μαγικός ρεαλισμός, αφού η πραγματικότητα, τα ιστορικά γεγονότα, τα ψυχολογικά πορτρέτα όλων των προσώπων σε παρόν και παρελθόν (ακόμα και των μυθιστορηματικών ηρώων του Κούπερ), δένονται στην αφήγηση με τα ισχυρά μάγια της φαντασίας και του μύθου. Και βέβαια υπάρχει το τέρας, η ψυχή αυτής της πόλης δίπλα στη λίμνη, που ανοίγει και κλείνει το βιβλίο – σε έναν από τους συγκινητικούς συναισθηματικά αλλά και εξαιρετικό ως γραφή, επιλόγους που έχω διαβάσει ποτέ. Γι’ αυτό τον επίλογο ειδικά, πολλά συγχαρητήρια αξίζουν στη συγγραφέα, και ναι κάποιες από εμάς (έχει ένα ιδιαίτερο μήνυμα για τις γυναίκες) καταλάβαμε απολύτως.
Κλείνοντας, θα σας πρότεινα να αναζητήσετε αυτό το μυθιστόρημα και να το διαβάσετε. Έχει μια δύσκολη ομορφιά, αιχμηρή, αλλά αυτή η ομορφιά είναι πάντα εκείνη που αξίζει τον κόπο.
