Eικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά
Πώς είναι να είσαι έφηβη στην Αθήνα του 1910; Να ζεις χωρίς internet, τηλεόραση, κινητό και ipod; Να χρειάζεται να πάρεις τον ατμοκίνητο σιδηρόδρομο, το Θηρίο, για να πας στην Κηφισιά και τον ιπποτροχιόδρομο, το ιππήλατο τραμ, για να πας Ομόνοια-Σύνταγμα σε ρυθμό «τα ζώα μου αργά»;
Μέσα από το ημερολόγιο της Μαρίκας Σακκή περιδιαβαίνουμε στην Αθήνα της εποχής. Πίνουμε καφέ στου Ζαβορίτη, αγοράζουμε παιχνίδια στου Μαγγιώρου, ρούχα στου Παπαγιάννη, και χαζεύουμε τα νέα σχέδια νυφικών στου Τσούχλου. Ετοιμαζόμαστε με φράκο και τουαλέτες για μια παράσταση στο Βασιλικό θέατρο, γυαλίζουμε καλά τα παπούτσια μας, κι ας ξέρουμε πως θα σκονιστούμε αφού ο δρόμος που φιλοξενεί το όμορφο κτίριο του Τσίλερ είναι χωματόδρομος. Θα πάμε στο σπίτι της εξαδέλφης που παντρεύεται -είναι η μέρα που εκθέτει τα προικιά της-, και θα θαυμάσουμε λινές πετσέτες, λιζέζ, κουβέρτες, και κεντητά ασπρόρουχα. Θα αφουγκραστούμε τον κόσμο των κοριτσιών και της γυναίκας. Ένα βιβλίο με θέμα τα καθήκοντα της νοικοκυράς, Βίβλος των γυναικών, θα μας δείξει το πρότυπο της ιδανικής νοικοκυράς. Ρίχνουμε όμως και μια ματιά στο Παρθεναγωγείο που ίδρυσε ο Δελμούζος στο Βόλο, προοδευτικό και μάλλον ακραίο αφού διδάσκει στη δημοτική. Ακούμε, μέσα από τα λόγια της μαμάς της Μαρίκας, τις ιδέες της Καλλιρρόης Παρρέν για τη μόρφωση των γυναικών και την ανάγκη να αποκτήσουν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση οι γυναίκες. Μαζί με τη Μαρίκα θα μπούμε στον πειρασμό να σπουδάσουμε στο Διδασκαλείο, να γίνουμε δασκάλες κι ας είναι η μεγάλη μας έγνοια πώς θα παντρευτούμε και πώς θα φροντίσουμε σωστά την οικογένεια. Όχι ότι δεν μας απασχολεί και ο έρωτας. «Τι είναι αυτό ζεματάει και δεν θερμαίνει; Ο ε…» τολμά να γράψει στο ημερολόγιό της η δεσποινίς Σακκή.
Αν και δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη πλοκή, το βιβλίο διαβάζεται πολύ ευχάριστα και καταφέρνει να συγκινήσει. Τελειώνοντάς το αναρωτιέσαι πώς έγινε και δέθηκες τόσο με τη Μαρίκα. Πώς κατάφερε η συγγραφέας να μη σε κάνει χαμογελάσεις ειρωνικά με ένα κορίτσι που κεντάει. Αντίθετα απολαμβάνεις το ρυθμό της εποχής, τον εξωτερικό και εσωτερικό ρυθμό που δίνει αξία στις διαδικασίες. Η διαδικασία του νοικοκυριού, του περιπάτου, της αλληλογραφίας, του διαβάσματος, του αναστοχασμού και της επαφής με το συναίσθημα. Αυτά μας κερδίζουν στον κόσμο της Μαρίκας και βέβαια η θαυμάσια πανοραμική ματιά της Αθήνας του 1910.
Το βιβλίο είναι γραμμένο και ως εργαλείο προσέγγισης της Ιστορίας μέσα από τη λογοτεχνία. Είναι πολύτιμο βοήθημα για τον δάσκαλο που θα θελήσει να ασχοληθεί με την Ιστορία μέσα από τις άμεσες και έμμεσες πηγές, ένας εξαιρετικά γόνιμος τρόπος προσέγγισης του παρελθόντος, σε αντιδιαστολή με ένα «κλειστό» κείμενο ενός σχολικού βιβλίου. Σε αυτό βοηθάνε και οι εικόνες που είναι επιζωγραφισμένες φωτογραφίες της εποχής. Συνοδεύεται μάλιστα από ένα μικρό βιβλιαράκι δραστηριοτήτων
Η Μαρίζα Ντεκάστρο σπούδασε στη Σορβόνη Παιδαγωγικά και Λογοτεχνία για παιδιά και νέους. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα άρχισε να διδάσκει Ιστορία και Λογοτεχνία σε παιδιά Δημοτικού στην ιδιωτική εκπαίδευση. Έχει γράψει πολλά βιβλία για παιδιά με θέμα την Ιστορία και την Τέχνη και έχει μεταφράσει παιδική λογοτεχνία. Από το 1998 γράφει κριτική παιδικού και εφηβικού βιβλίου στις εφημερίδες «Το Βήμα» και «Τα Νέα». Το 2006 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για το βιβλίο «Μικρές ιστορίες του μουσείου» (εκδόσεις Κάστωρ) που έγραψε μαζί με τον Πάνο Βαλαβάνη, καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας.
Η Μυρτώ Δεληβοριά είναι ζωγράφος και εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Έχει παρουσιάσει τρεις ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και έχει λάβει μέρος σε τρεις ομαδικές. Το 2006 τιμήθηκε με το βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και το 2007 με το Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης για το βιβλίο «Ιστορίες για παιδιά» του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ (Εστία).