Το τυπωμένο έργο των λογοτεχνών είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Συγγραφέας είσαι, δεν γίνεσαι. Είναι ο τρόπος που κοιτάς τα πράγματα κι η ιδιαιτερότητα που εκπέμπεις. Το οράν και το οράσθαι. Το είναι και ουχί το έχειν και κατέχειν. Τα βραβεία κι οι τιμητικές διακρίσεις είναι απλές κοινωνικές εκδηλώσεις όπως οι γάμοι και τα βαφτίσια. Όμως ο συγγραφέας τρέφεται στη μοναξιά και στη σιωπή. Καλλιεργεί τον πόθο μέσα του και βιώνει την ηδονή της ύπαρξης μέσα στο απειροελάχιστο κλάσμα του δευτερολέπτου που ο δημιουργικός πυρετός κατεβαίνει ως κεραυνός και ταράσσει τα μέλη. Η δραματικότητα που εκπέμπουν ελάσσονες και μείζονες συγγραφείς είναι σύμφυτη με το έργο τους, είναι το αποτύπωμά τους στον κόσμο της ύλης. Και το χιούμορ είναι η σηματωρός του συγγραφικού ταλέντου. Είχα την τύχη να γνωρίσω πολλούς συγγραφείς από κοντά: τον Αντώνη Σαμαράκη που με συμβούλευε στα εφηβικά μου πετάγματα και προσπαθούσε να με αποτρέψει από την ποίηση (εις μάτην), τον Βασίλη Ζιώγα, τον Γιάννη Πάνου (ομιλώ μόνο για τους μεταστάντες)… Όλοι είχαν χιούμορ, ακόμα κι όταν έδειχναν σοβαροί. Όλοι είχαν συνείδηση της ανθρώπινης κωμωδίας. Η σοβαροφάνεια είναι για τους μέτριους. Η βραβειοθηρεία για τους ανεπαρκείς. Η ματαιοδοξία για τους ματαιοκάματους. Το αυθεντικό ταλέντο παλινωδεί μεταξύ δράματος και κωμωδίας. Όλα τ’ άλλα είναι τεχνητά κι αφύσικα, παροδικά κι αναλώσιμα.

Ένας από τους συγγραφείς που με τιμούν με τη φιλία τους είναι και ο Χρήστος Ναούμ, διακεκριμένος δερματολόγος-αφροδισιολόγος και γνώστης της ανθρώπινης ψυχής, από κέφι και μεράκι. Είναι επίσης ένας ταλαντούχος πεζογράφος με δύο ήδη ευπώλητα μυθιστορήματα στο ενεργητικό του: πρώτα ήρθαν οι σουρεαλιστικές αλλά ουδέποτε γελοιογραφούμενες φιγούρες των αλλόκοτων όντων, που μοιάζουν εν τούτοις περιέργως πώς αληθοφανείς από το τσιφορικό και ταχτσικό «Αχ αυτές οι βασίλισσες». Ακολούθησαν οι απολύτως ρεαλιστικές αλλά όχι λιγότερο απογειωμένες υπάρξεις που στοιχειώνουν το ερεβώδες «Γιαρντίμ. Οι φλόγες της Ανατολής». Και τώρα, όπως ορθώς είχα προβλέψει, το συγγραφικό εκκρεμές γύρισε πάλι στην κωμωδία. Μακριά από την κωμωδία χαρακτήρων και καταστάσεων, πέρα από το μπουλβάρ και τα εύπεπτα θεατρογραφήματα που αναδίδουν μυρωδιά τηλεοπτικής σειράς, ο καλός συγγραφέας βυθίζει το νυστέρι του στην παθολογία της νεοελληνικής μικροαστικής τάξης. Μιας τάξης γνωστής για τους ανίερους συμβιβασμούς και τον ανήθικο κομφορμισμό της. «Τα καλά και συμφέροντα…», αυτός θα μπορούσε να είναι ο υπότιτλος αυτού του θεατρικού, όπου πρωταγωνιστούν τρία τέρατα, τρία εξαμβλώματα θα έλεγα «της διπλανής πόρτας»: η ευνουχιστική μάνα που καταλαβαίνει μόνο όσα θέλει, ο αμφιφυλόφιλος γιος που έχει ένα πρόβλημα ταυτότητας (μπορεί και δύο …προβλήματα) και η βιασμένη κόρη που το ρίχνει στη θρησκοληψία και φθονεί τον αδελφό της μέχρι εγκλήματος. Όχι, δεν γίνονται φονικά σ’ αυτό το έργο. Μόνο παρ’ ολίγον …γάμοι, που αποσοβούνται την τελευταία στιγμή πριν ανοίξει ένα ακόμα κακορίζικο σπιτικό θεμελιωμένο στα ψέματα, πριν ανάψει μια ακόμα πυρκαγιά που θα πυρπολεί τις αθώες ψυχές των άμοιρων απογόνων για γενεές δεκατέσσερις.

Μαύρη κωμωδία; Γέλιο με δαγκωμένα χείλη; Ένα δάκρυ που πάει να κυλήσει και μετατρέπεται σε σαρκασμό; Ο γιατρός Χρήστος Ναούμ είναι πολύ ευαίσθητος για να μην εκπίπτει στο μελό και πολύ ρεαλιστής για να μη χρειάζεται να γίνει κυνικός. Η γνωστή φιλανθρωπία του, η αμέριστη συμπαράσταση στη ζωή (σε όλες της τις εκφάνσεις), η αθώωση εν τέλει όλων των έμβιων όντων που κάνουν ό,τι μπορούν σε αυτόν τον δύσκολο αλλά πανέμορφο πλανήτη αυτή την κρίσιμη στιγμή, τον οδηγούν κι εδώ με ασφάλεια στη συγγραφική «Ιθάκη» του: στο τέλος όλοι είναι ικανοποιημένοι κι ό,τι καταλάβουν …κατάλαβαν. Ό,τι δεν θέλουν να κατανοήσουν, να γνωρίσουν ή να πιστέψουν παραμένει στη σφαίρα του ιδεατού. Κανείς δεν ζορίζει κανέναν για τίποτα. «Αφού η ζωή είναι τόσο σύντομη και μόνο μια κακία μένει, γιατί βιαζόμαστε να κάνουμε τόσο ντόρο με την αδιάφορη ύπαρξή μας;». Αυτό φαίνεται να λέει κάτω από τις γραμμές του ευχάριστου αυτού κειμένου ο δόκιμος (και θεατρικός) συγγραφέας. Χιούμορ, συχώρεση και καλή καρδιά. Αυτό είναι το ηθικό δίδαγμα, η κεντρική ιδέα και η αδιασάλευτη αισθητική θέση του Χρήστου Ναούμ.

Ανυπομονώ να δω την παράσταση για να γελάσω μέχρι δακρύων και να διασκεδάσω μέχρις αυτογνωσίας. Ας ψυχαγωγηθούμε λοιπόν με κείμενα –όχι γραμμένα στο αποστειρωμένο εργαστήριο, αλλά– ανθρώπων που έχουν φάει τη ζωή με το κουτάλι. Και στις ευοίωνες και στις δυσοίωνες πτυχές της. Αγαπητοί αναγνώστες, ανεβείτε στη ναυαρχίδα του Χρήστου Ναούμ και θα σας οδηγήσει σε πελάγη γήινα κι αλλότοπα συγχρόνως. Εμπιστευτείτε τον και δεν θα χάσετε. Η διασκέδασή σας είναι εξασφαλισμένη κι αξίζει περισσότερο από το πενιχρό (ή τσουχτερό, δεν ξέρω) αντίτιμο του εισιτηρίου. Ακόμα και σε καιρό κρίσεως (και ειδικά τότε) οι καλοί συγγραφείς είναι το αλάτι και το πιπέρι της γης. Και τα γραφτά του συγγραφέα δερματολόγου είναι ιδιαίτερα πικάντικα και γαργαλιστικά στον ουρανίσκο.