Η μανία της φύσης και ο άνθρωπος
Υπάρχουν βιβλία που τα διαβάζεις για να περάσεις την ώρα σου. Βιβλία που τα διαβάζεις και τα απολαμβάνεις. Υπάρχουν, όμως, και βιβλία που όταν τα τελειώσεις σε στοιχειώνουν, σε ακολουθούν. Τέτοιο είναι το τελευταίο μυθιστόρημα του Λοράν Γκοντέ, ενός πολύ σημαντικού Γάλλου συγγραφέα που, αν και ξεκίνησε να γράφει θεατρικά έργα, ασχολήθηκε και με το μυθιστόρημα και βραβεύτηκε το 2004 με το βραβείο Goncourt.
Η ιστορία τοποθετείται στη Νέα Ορλεάνη. Ο τυφώνας Κατρίνα πλησιάζει την πόλη και οι κάτοικοι προσπαθούν να την εγκαταλείψουν όσο πιο γρήγορα μπορούν. Όχι, όμως, όλοι. Η γριά νέγρα Ζοζεφίν, η οποία δεν φοβάται κανέναν και τίποτα, που κοιτάζει κατάματα τους λευκούς και τους αναγκάζει να τη σεβαστούν, αρνείται να εγκαταλείψει το σπίτι της. Ο Κιάνου, ένας ταλαιπωρημένος άντρας με βαρύ ψυχικό φορτίο, τρέχει προς την πόλη που όλοι εγκαταλείπουν για να βρει τη Ρόουζ, τη γυναίκα που αγαπά και την οποία είχε εγκαταλείψει έξι χρόνια πριν. Ένας ιερέας νιώθει την επίθεση της φύσης σαν μια δοκιμασία του Θεού προς την πίστη του και προσπαθεί να συνειδητοποιήσει ποια είναι η αποστολή του μέσα στο χάος που επικρατεί. Μερικοί φυλακισμένοι βρίσκουν την ευκαιρία να αποδράσουν από τη φυλακή, όπου τους έχουν παρατήσει για να πνιγούν. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες τρέχουν προς μια σωτηρία που μπορεί και να μην υπάρχει.
Ο Γκοντέ γράφει ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα, με εναλλαγή ανάμεσα σε πρωτοπρόσωπη και τριτοπρόσωπη αφήγηση, με σύντομα κεφάλαια και κοφτή αφήγηση. Η ιστορία του ακολουθεί την πορεία του τυφώνα: αγωνιώδης αναμονή, αμφίβολη επιβίωση, απελπιστικές συνέπειες. Οι χαρακτήρες ακολουθούν αυτά τα στάδια, καθώς προσπαθούν να επιβιώσουν από ένα φυσικό φαινόμενο που δεν ελέγχεται, δεν περιορίζεται. Με λόγο δυνατό, εσωτερικό και ειλικρινή, ο συγγραφέας βάζει τον αναγνώστη δίπλα στον κάθε χαρακτήρα ώστε να νιώσει την αγωνία του, να ακούσει την ανάσα του. Και το καταφέρνει. Όποιος κι αν είναι ο χαρακτήρας -είτε η γριά Ζοζεφίν, είτε οι φυλακισμένοι-, τραβά την προσοχή. Η αγωνία για την τύχη τους είναι ίδια για όλους, γιατί ο Γκοντέ δεν κάνει διακρίσεις, κοιτάζει τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά.
Σε έναν κόσμο που μετρά τις καταστροφές με αριθμούς και ποσοστά, ο Λοράν Γκοντέ μετρά το κάθε άτομο, την κάθε ψυχή. Σε έναν κόσμο που κοιτά με λύπη τις ισοπεδωμένες πόλεις, αυτός κοιτά τις χαμένες ζωές και βάζει τη Ζοζεφίν, με την αστείρευτη δύναμή της, να τραγουδά το ρυθμικό τραγούδι της επιβίωσης των απελευθερωμένων ψυχών, αυτών που ζουν προσπαθώντας και που πεθαίνουν παλεύοντας.
