Στ’ αμπέλια
Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Η οικογένειά του έφυγε από το χωριό το 1959 και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Κάθε καλοκαίρι, ωστόσο, και για εννέα συνεχόμενα χρόνια, ο Σταύρος επέστρεφε στο χωριό για τουλάχιστον τρεις μήνες κάθε φορά και μαζί με τη θει’ Αρχόντω, την αδερφή του πατέρα του, και τον μπαρμπα-Γιώργη ξεκαλοκαίριαζαν «στ’ αμπέλια», λίγο πιο έξω από το χωριό, εκεί όπου είχαν το καλύβι τους και τα χωράφια τους με τις συκιές οι θείοι του. Η αγροτική παραγωγή, εξάλλου, της Συκιάς εκείνα τα χρόνια ήταν το λάδι και τα ξερά σύκα. Έπρεπε, λοιπόν, τα σύκα να μαζευτούν, να λιαστούν στη λιάστρα και να πάνε με τα ζα στο αποστειρωτήριο.
«Εν μέρει» αυτοβιογραφικό το παρόν πεζογράφημα του Σταύρου Ζουμπουλάκη, αφού ο κόσμος της παιδικής του ηλικίας δεν ήταν αποκλειστικά αυτός. Ωστόσο «δεν είχε καμιά διάθεση να διηγηθεί τα δικά του παιδικά χρόνια, παρά τόσο μόνο όσο χρειαζόταν για να αποτυπωθεί το χνάρι αυτού του αιωνόβιου, χτεσινού μα και οριστικά καταποντισμένου κόσμου. […] [Έναν κόσμο που] τον σκέφτεται πάντα με συγκίνηση, αλλά δεν τον νοσταλγεί. […] Υπάρχει συγκίνηση χωρίς νοσταλγία, ίσως μάλιστα να είναι έτσι πιο αδρή» (σ. 82-84).
Μέσα στις σελίδες του, ξεδιπλώνεται ένας άγνωστος στους πολλούς κόσμος. Η ζωή στο χωριό, οι δύσκολες συνθήκες, οι αγροτικές εργασίες, ο τρύγος, το σφάξιμο των ζώων, το μάζεμα της ελιάς, ο αργαλειός, οι γιορτές των αγίων και τα πανηγύρια, η φτώχεια, η μετανάστευση των νέων στον Καναδά και στην Αυστραλία προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Και ακόμα ο καθημερινός μόχθος και αγώνας ανθρώπων και ζωντανών για την επιβίωση. Ένας κόσμος που έχει ανεπιστρεπτί χαθεί– μαζί με τη «μαγική» παιδική ηλικία του συγγραφέα.
Όλα αυτά με λέξεις προσεκτικά διαλεγμένες, χρησιμοποιώντας τον προφορικό λόγο του χωριού, με σεβασμό στους ανθρώπους που αναφέρονται, διότι αυτός είναι ο κόσμος των αγαπημένων ανθρώπων του συγγραφέα, των ανθρώπων που τον αγάπησαν και τους αγάπησε πολύ.
Το «Στ’ αμπέλια» είναι μια προσπάθεια αποτύπωσης ενός χθες από έναν ενήλικα που το έζησε, το απόλαυσε και που τώρα προσπαθεί να το μεταφέρει αυτούσιο και όσο πιο κοντά στην πραγματικότητα γίνεται, μέσω της αφήγησης, στο σήμερα.
