Τροφή του πνεύματος είναι αυτό που ποτέ δεν σκέφτηκε. Το γυρεύει χωρίς να το ξέρει, το βρίσκει χωρίς να το θέλει. 

(σελ. 44)

Ο Πωλ Βαλερύ (1871-1945) γεννήθηκε στο Μονπελιέ, όπου σπούδασε νομικά, και πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με το ποίημα «Νάρκισσος». Το 1917 δημοσιεύει τη “Νεαρή μοίρα”, συμβολικό ποίημα που τον κάνει διάσημο. Γίνεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας το 1925. Τα πεζογραφήματά του (μεταξύ άλλων, “Η ψυχή και ο χορός”, 1925, “Ευπαλίνος”, 1925) και οι στοχασμοί του (μια σειρά από δοκίμια, όπως οι “Ματιές στο σύγχρονο κόσμο”, και σημειώσεις εργασίας όπως αυτές των “Τετραδίων”) έχουν ως κύριο άξονα την πολλαπλότητα του εγώ, του ανεξάντλητου και πολυπρισματικού εγώ, ιδωμένου μέσα από το μεγεθυντικό φακό ενός πνεύματος ασκημένου και οξυμένου στο έπακρο.

Το βιβλίο «Σκέψεις και αφορισμοί» του Πωλ Βαλερύ ανήκει σε μια σειρά έργων σπουδαίων λογοτεχνών, στοχαστών, ανθρώπων του πνεύματος γενικότερα, που κυκλοφορούν με τον τίτλο MICROMEGA από τις εκδόσεις Ροές. Το συγκεκριμένο, λοιπόν, βιβλίο, όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο, είναι μια σταχυολόγηση από τις 500 και πλέον σελίδες που συνθέτουν τον κύριο κορμό του έργου του Πωλ Βαλερύ, «Ημερολόγιο καταστρώματος». Εδώ, όπως και στα αναλόγου θέματος βιβλία του συγγραφέα, κύριο ζήτημα είναι ο ίδιος ο Βαλερύ, ο εαυτός του και οι πτυχές του, η ποικιλία και ο χρωματισμός των στοιχείων της προσωπικότητάς του, η αναζήτηση και το κυνηγητό ενός πνεύματος που καταφέρνει πάντοτε να κρύβεται στα πιο απόμερα σημεία της ψυχής.

Ο Βαλερύ δεν γράφει για να καταλάβει τον εαυτό του και να αποδεσμευτεί από τα δεσμά του ίδιου του χαρακτήρα του. Αντίθετα, πρώτα καταλαβαίνει και μετά γράφει, πρώτα αναγνωρίζει και μετά εκθέτει τα πορίσματά του. Σε αντίθεση με πολλούς συγγραφείς ο Βαλερύ από την πρώτη κιόλας γραμμή παρουσιάζει εν πλήρη διαφανεία τα σημεία εκείνα που τον στοιχειοθετούν ως άνθρωπο από κάθε άποψη και πρίσμα.

Η συγκεκριμένη έκδοση είναι μια πολύ καλή δουλειά που συμπληρώνεται στο τέλος του βιβλίου με ένα επίμετρο, προκειμένου να κατανοήσει ακόμα καλύτερα ο αναγνώστης τον Πωλ Βαλερύ, ενώ η μετάφραση και ο πρόλογος, κυρίως, του Αλέξανδρου Βέλιου είναι πραγματικά εξαιρετικά.

Εν τέλει παραθέτουμε δυο σχόλια από τον πρόλογο, τα οποία σκιαγραφούν σε μεγάλο βαθμό το ύφος του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα : «Ο Βαλερύ παρατηρεί τον εαυτό του, που παρατηρεί τον εαυτό του να παρατηρεί τον εαυτό του, μπροστά σ’ έναν καθρέφτη».«Στο τέλος κάθε στοχασμού υπάρχει ένας αναστεναγμός, αλλά ένας στεναγμός για τι; Και ιδού ο φαύλος κύκλος ξαναρχίζει».