Κρίση ταυτότητας και αξιών

Ο Αιγύπτιος συγγραφέας Αλάα Αλ-Ασουάνι δημιούργησε προσδοκίες με το μυθιστόρημά του «Το Μέγαρο Γιακουμπιάν», το οποίο μεταφράστηκε σε περισσότερες από είκοσι χώρες και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Σικάγο», έρχεται λίγα χρόνια μετά να δικαιώσει αυτές τις προσδοκίες.

Ο Αλ-Ασουάνι τοποθετεί τους ήρωές του στην ιατρική σχολή της πανεπιστημιούπολης του Σικάγο. Εκεί συνυπάρχουν Αμερικάνοι και αρκετοί Αιγύπτιοι που διδάσκουν ή σπουδάζουν με υποτροφίες. Ο καθηγητής Ραφάτ Σάμπετ είναι παντρεμένος με Αμερικανίδα και θεωρεί τον εαυτό του Αμερικανό μέχρι που οι πεποιθήσεις του κλονίζονται όταν πρέπει να αποχωριστεί την κόρη του. Ο δρ Σαλάχ περνάει μια κρίση μέσης ηλικίας, αλλά και ταυτότητας. Ζητάει από τη γυναίκα του να χωρίσουν και προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ότι η μετανάστευση στην Αμερική δεν ήταν μια πράξη δειλίας. Η Σαϊμά, μια συντηρητική φοιτήτρια διδακτορικού, πανικοβάλλεται όταν όλα όσα θεωρεί ως συνετή συμπεριφορά για μια νεαρή μουσουλμάνα ανατρέπονται εξαιτίας του έρωτά της για τον Ταρέκ, ένα συμφοιτητή της. Ο Νάγκι σπουδάζει για να μπορέσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην πατρίδα του και προσπαθεί να κινητοποιήσει άλλους Αιγύπτιους μετανάστες να διαμαρτυρηθούν για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα τους. Ο Ντανάνα, ένας υποψήφιος διδάκτωρ που στην πραγματικότητα είναι πληροφοριοδότης των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, προσποιείται τον ενάρετο στους υπόλοιπους Αιγύπτιους φοιτητές, ενώ το μόνο που ζητά είναι το χρήμα και η εξουσία. Ο μεσήλικας καθηγητής Τζον Γκράχαμ συνάπτει σχέση με μια νεότερή του Αφροαμερικανίδα, προκαλεί σκάνδαλο και γίνεται στόχος ρατσιστικών επιθέσεων.

Σε αυτό το πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, ο αφηγητής κινείται με ευκολία από πρόσωπο σε πρόσωπο και από ιστορία σε ιστορία και δημιουργεί μια πινακοθήκη χαρακτήρων και σχέσεων. Τα πρόσωπα αυτά συνυπάρχουν στην πανεπιστημιούπολη και οι δεσμοί που τους δένουν είναι άλλοτε χαλαροί, άλλοτε στενοί. Υπάρχουν όλοι τους εκεί και μπορεί η ζωή του ενός να μην επηρεάζει πάντα άμεσα τον άλλο, ωστόσο μεταβάλλει το περιβάλλον του και αλλάζει τη δυναμική των σχέσεων. Οι περισσότεροι χαρακτήρες του μυθιστορήματος είναι Αιγύπτιοι και όλοι τους περνούν με κάποιο τρόπο κρίση ταυτότητας καθώς βρίσκονται σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό από αυτό από το οποίο προέρχονται. Μπορεί να προσαρμόζονται ή να απορρίπτουν την κοινωνία που τους φιλοξενεί, αλλά μέσα τους το πρόβλημά τους είναι πάντα η κοινωνία από την οποία προέρχονται και, λιγότερο ή περισσότερο, όλοι τους καλούνται να βρουν την ισορροπία τους. Κρίση αξιών, όμως, περνούν και οι Αμερικανοί του βιβλίου καθώς αντιμετωπίζουν την ανεργία, το ρατσισμό και την αβεβαιότητα για το μέλλον τους σε μια χώρα που έδωσε πολλές υποσχέσεις αλλά κράτησε ελάχιστες.

Ο Αλ-Ασουάνι γράφει ένα δυνατό μυθιστόρημα για τις στιγμές που ο άνθρωπος δοκιμάζεται και πρέπει να βρει νέες ισορροπίες για να επιβιώσει. Κρυφοκοιτάζει τον ψυχισμό του Αιγύπτιου μετανάστη και αναζητά αυτό που τον ενώνει με την πατρίδα του, είτε είναι αγάπη είτε πικρία, και υπονοεί ότι η πατρίδα υπάρχει μέσα μας, όσο κι αν την έχουμε βαθιά θαμμένη…