«Η σκέψη δεν γεννιέται μες το στόμα.

Γεννιέται στην καρδιά της καρδιάς»

Τα σωστά βιβλία έρχονται σε σένα τη σωστή στιγμή. Ειδικά η ποίηση, έρχεται και σε βρίσκει. Όποιον ποιητή κι αν έχω διαβάσει, τον έχω διαβάσει όταν έπρεπε, όταν τον είχα ανάγκη – και μετά, δεν ήμουν πια η ίδια, είχα διαβεί ένα πέρασμα. Αυτό συνέβη και με την παρούσα συλλογή με επιλογές από το έργο του Χιλιανού ποιητή Nicanor Parra, που ευτύχησαν να μεταφραστούν στα ελληνικά από τον Αργύρη Χιόνη.

Ο τίτλος είναι απόλυτα δηλωτικός του περιεχομένου: πράγματι, τα ποιήματα αυτά είναι εκτάκτου ανάγκης. Και ποια είναι η έκτακτη ανάγκη που καλύπτουν; Μέσα στους ωκεανούς ψέματος και πόζας που μας κατακλύζουν, μέσα στην κυριαρχία των εγώ-καρχαριών που λυμαίνονται τα λογοτεχνικά ύδατα, η ποίησή του είναι μια νησίδα για τους ναυαγούς της αλήθειας, της πραγματικής ζωής, της ανεπιτήδευτης ομορφιάς, των ποιητών «που κατεβήκανε από τον Όλυμπο»: «Για τους παλιότερους η ποίηση ήταν ένα είδος πολυτελείας. Για μας ωστόσο, πρώτης ανάγκης είδος είναι: αδύνατο χωρίς αυτή να ζήσουμε» («Διακήρυξη»).

Με λόγο που είναι σχεδόν πεζός, κουβεντιαστός όπως τον χαρακτηρίζει ο Αργύρης Χιόνης στην εισαγωγή του, αλλά με στίχους που τσακίζουν κόκαλα (τους αγάπησα απολύτως, κι ας εμπεριέχουν «καρφιά» για τον αγαπημένο μου Πάμπλο Νερούδα), και μένουν στο μυαλό σου σαν συνθήματα που διάβασες σε τοίχο, με γλώσσα καθημερινή, χωρίς φτιασίδια και «σύμβολα καβαλιστικά», αλλά τολμηρή και αιχμηρή, ο Parra λέει αυτά που πρέπει να πει και δεν φοβάται, ούτε κρύβεται μέσα στους στίχους του: «Λέω τα πράγματα όπως είναι ή ξέρουμε τα πάντα από πριν ή τίποτε ποτέ μας δεν θα ξέρουμε» («Γράμματα του ποιητή που κοιμάται σε μια καρέκλα»).

Η ποίηση του Parra είναι ποίηση της ανθρώπινης κατάστασης. Είτε πολιτικά είτε υπαρξιακά, είτε ειρωνικά-σατιρικά τα ποιήματά του είναι πάντα βαθιά ανθρώπινα και στα μέτρα τα ανθρώπινα δομημένα. Δεν είναι ο ποιητής-ποταμός, ο ποιητής-περσόνα, ο ποιητής-προφήτης, ο ποιητής «τρελός του χωριού»: ανήκει σε εκείνη την πάστα ποιητών που είναι εδώ «για να μη γενεί στραβό το δέντρο». Κι αυτή την ποίηση την έχουμε πράγματι ανάγκη.