Εικονογράφηση: Σβετλίν

«Πώς έμαθε να πετάει ο Πίτερ Παν;»

«Πώς έγινε και δεν πετάει σαν τα άλλα παιδιά;»

«Πώς είναι να πετάς μέσα στη νύχτα;»

«Τι θα πει αλήθεια και ψέμα;»

«Λεξικό περιπετειών;»

Αυτό είναι ένα μικρό απάνθισμα από τις ερωτήσεις γύρω από τις οποίες δομείται η αφήγηση του κλασικού «Πίτερ Παν». Ο Πίτερ Παν ή «Το αγόρι που δεν ήθελε να μεγαλώσει» εμφανίστηκε ως θεατρικό έργο το 1904 και αγαπήθηκε πολύ από το κοινό. Το 1906 ο Πίτερ Παν έγινε εικονογραφημένο βιβλίο, ενώ το 1911 ο συγγραφέας κυκλοφόρησε μια διασκευή του πρώτου θεατρικού έργου.

Οι ψυχαναλυτές είδαν στον Πίτερ το σύμβολο του ανολοκλήρωτου ανθρώπου, του καθηλωμένου στην παιδική ηλικία. Το «σύνδρομο του Πίτερ Παν», όμως, απλώς επιβεβαιώνει ότι η ιστορία είναι από τη στόφα του κλασικού παραμυθιού. Αγγίζει μια μύχια πτυχή του ανθρώπινου ψυχισμού: την ανάγκη για αιώνια ανεμελιά και νεότητα. Ένας «on the road» τύπος που δεν ξέρει τι θα πει δέσμευση. Ακόμη και την ελαφρά μελαγχολία των ηρώων της γενιάς τoυ Κέρουακ έχει ο Πίτερ. Γι’ αυτό ο Πίτερ γοητεύει μικρούς και μεγάλους.

Η διασκευή όμως ενός μύθου που έχει συγκροτηθεί από βιβλία, θεατρικά έργα και ταινίες, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τι επιλέγεις να αποδώσεις και πώς; Η Μαρία Αγγελίδου είναι εξαιρετικά έμπειρη στις διασκευές και στις αποδόσεις κλασικών έργων σε εικονογραφημένα παιδικά βιβλία. Με τον Σβετλίν, τον βραβευμένο και πασίγνωστο εικονογράφο/εικαστικό, έχουν ταιριάξει πολύ καλά. Οι εκδόσεις Παπαδόπουλος έχουν μακρά παράδοση στο ποιοτικό εικονογραφημένο βιβλίο. Το αποτέλεσμα είναι μαγικό.

Η Αγγελίδου θεωρεί δεδομένο ότι ο Πίτερ Παν είναι λίγο πολύ γνωστός και επιλέγει να θέσει κάποια καίρια ερωτήματα για να δομήσει την ιστορία. Ο Πίτερ παραφυλάει έξω από το παράθυρο μιας οικογένειας στο Λονδίνο. Του αρέσει να ακούει τα παραμύθια που λέει η μαμά στα τρία παιδιά της πριν κοιμηθούν. Αγαπημένη του ιστορία είναι αυτή του… Πίτερ Παν. Του ίδιου. Ένα βράδυ που τα παιδιά είναι μόνα στο σπίτι, τα ξεσηκώνει, τα μαθαίνει να πετάνε και τα οδηγεί στην πατρίδα του, στον ουρανό. Στη χώρα του ΠοτέΜαΠοτέ. Εκεί ζούνε όλα τα παιδιά που έχουν χαθεί. Σε μια διαρκή περιπέτεια της οποίας τα επεισόδια εναλλάσσονται κυκλικά. Ο χρόνος δεν περνά. Καμία μαμά δεν επιβάλει πειθαρχία. Ζούμε την απόλυτη περιπέτεια. Αλλά η νοσταλγία για μια μαμά είναι κυρίαρχη.

Κείμενο και ζωγραφιές δημιουργούν μια ατμόσφαιρα, μια διάθεση γλυκιά αλλά και μελαγχολική. Η πλοκή και το σασπένς είναι δευτερεύοντα στοιχεία. Αιωρούμαστε ανάμεσα στη χαρά της γιορτής και στη θλίψη του τέλους της. Η αφήγηση εξισορροπεί από τη μία το λεπτό χιούμορ και την ειρωνεία και από την άλλη την αίσθηση της μαγείας. Ο Σβετλίν έφτιαξε έναν Πίτερ Παν πολύ διαφορετικό από τον πρασινοφορεμένο ιππότη των αιθέρων. Ο δικός του είναι καφετής, πεισματάρης, λίγο αλαζονικός, φορά γυαλιά αεροπόρου και το πρόσωπό του δεν είναι ακριβώς παιδικό.

Ο Τζέιμς Μάθιου Μπάρι γεννήθηκε στη Σκωτία το 1860 και πέθανε το 1937. Ήταν μυθιστοριογράφος και δραματουργός αλλά έγινε γνωστός κυρίως από την επινόηση του Πίτερ Παν. Το 1929 ο Μπάρι μεταβίβασε τα πνευματικά δικαιώματα από το βιβλίο του στο Νοσοκομείο Παίδων του Λονδίνου.

Η Μαρία Αγγελίδου είναι καταξιωμένη μεταφράστρια λογοτεχνίας και συγγραφέας παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας. Έχει διασκευάσει πλήθος κλασικών έργων για παιδιά.

Ο Σβετλίν είναι διακεκριμένος εικονογράφος. Εκθέσεις με τα έργα του από την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων έχουν φιλοξενηθεί σε μουσεία, βιβλιοπωλεία και γκαλερί.