Τα ψίχουλα μιας ιδέας

Κληρονομήσαμε χωρίς

Να μπορούμε να τα

κληροδοτήσουμε πουθενά

 (απόσπασμα από το ποίημα «Η ξεφλουδισμένη»)

Ορισμένες φορές νιώθεις ότι δεν έχεις κάτι να γράψεις για το έργο ενός συγγραφέα και, κυρίως, για τον δημιουργό τον ίδιο. Η πορεία και η αποδοχή μιλάνε από μόνες τους. Μα πάνω απ’ όλα η στάση του Νάνου Βαλαωρίτη, απέναντι στη δύσκολη περίοδο που διανύει η χώρα, είναι εκείνη που τον καθιστά ξεχωριστό, αναζητώντας την έξοδο κραδαίνοντας τον πυρσό.

Έτσι και στην ποιητική συλλογή με τίτλο «Πικρό καρναβάλι», οι στίχοι του είναι σαϊτιές στο παρηκμασμένο κομμάτι τόσο της εθνικής, όσο και της ευρύτερης κοινωνίας. Η αποκαθήλωση των ψευδαισθήσεων, η εσωτερική απομόνωση του ανθρώπου, η ακάθαρτη λαίλαπα της τηλεόρασης, η μνημειώδης –και πιθανόν μνημονιακή– καταβαράθρωση του Έθνους, συντελεστές ενός προαναγγελθέντος θανάτου, όπου ο ετοιμοθάνατος αρνείται να εκπνεύσει.

Ποιήματα γραμμένα κυρίως την τελευταία τριετία, με κοινωνικό, φιλοσοφικό, υπαρξιακό επίκεντρο, καθώς και με σύγχρονες αναφορές και προβληματισμούς, ο Νάνος Βαλαωρίτης συν-θέτει στίχους που ταρακουνούν το μυαλό, για τη λανθασμένη πορεία του αδιεξόδου. Η ροή και η δομή των στίχων διαθέτουν μια μοναδικότητα, απλής μα τόσο ουσιώδους συνοχής. Η άριστη τοποθέτηση των λέξεων, η συνοχή, τα ετυμολογικά παιχνιδίσματα, καταδεικνύουν τον θησαυρό της ελληνικής γλώσσας, όμως πολύ περισσότερο το λογοτεχνικό μεγαλείο του Νάνου Βαλαωρίτη.

Εξίσου αξιοσημείωτες είναι οι αναφορές στη σύγχρονη ζωή και καθημερινότητα. Δεν ξέρω πόσοι θα περιμένανε να διαβάσουνε σε ποιητικές συλλογές για την Apple, τα spreads κ.λπ. Ο Νάνος Βαλαωρίτης αποδεικνύει ότι, παρά τα ενενήντα και πλέον χρόνια που έχει διανύσει, ζει μέσα από τον κόσμο – και για τον κόσμο. Διαβάζοντας τους στίχους δίνεται η αίσθηση ότι μια πατρική φιγούρα, που αγκαλιάζει το σύνολο του Έθνους, ψιθυρίζει και παρηγορεί ημάς τους υπόλοιπους, αλλά και μας δίνει κουράγιο και ελπίδα για την αλήθεια ελευθερίας που κρύβουμε καλά εντός μας.

Ο συγκερασμός του σύγχρονου με την ιστορία και τη μυθολογία, οι αναφορές, άλλοτε άμεσες και άλλοτε έμμεσες, σε γεγονότα και πρόσωπα, αυξάνουν τη δυναμική των ποιημάτων, σε βάση πιο πραγματική κι ανθρώπινη, εν αντιθέσει με την α-πραγματικότητα που βιώνουμε. Το ειρωνικό ύφος του ποιητή δεν διαχωρίζει τον ίδιο από τους λαθόντες και τα δαιμόνια της κοινωνίας, αντιθέτως, τους κατανοεί και τους φέρνει ενώπιον των πράξεών τους, όχι τόσο για να τους καταδικάσει, αλλά και για να τους προτρέψει να λειτουργήσουν διά το κοινόν.

Η ποίηση του Νάνου Βαλαωρίτη βοηθάει τον αναγνώστη να αντιληφθεί ότι ο κόσμος δεν είναι μόνον ο δικός του μικρόκοσμος, αλλά το σύνολο όλων αυτών των μικρόκοσμων, των μονάδων της κοινωνίας, καθώς ένα πατρικό χτύπημα στην πλάτη αποτελεί την πρώτη ώθηση για την πολυπλεύρως απελευθερωμένη δίοδο.