Μήπως τελικά οι απώλειες δεν είναι παράπλευρες;

Σε μια εποχή όπου η κρίση γίνεται επιδημία και ο άνθρωπος κυριεύεται από αυτοκαταστροφικές τάσεις, ίσως το να μιλάμε για βιβλία ακούγεται πολυτέλεια. Κι όμως δεν είναι… Γιατί πάντοτε σε περιόδους των κρίσεων ο κόσμος είχε ανάγκη τον πολιτισμό για να διατηρήσει την ταυτότητά του, να επεξεργαστεί και να αντέξει τις κακουχίες, να ταυτιστεί και να συμβαδίσει με ήρωες που θα τους σκέφτεται ως συνοδοιπόρους στο φλεγόμενο δρόμο των δυσκολιών.

Το βιβλίο του Άγγελου Χαριάτη είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που σκιαγραφεί μια κοινωνία η οποία χάνει τις ισορροπίες της και παλεύει να κρατήσει τα κομμάτια ενός καθρέφτη που, όμως, έχει σπάσει προ πολλού. Χρονικά βρισκόμαστε στην εποχή της αλλαγής: όχι, δεν εννοώ τη μεταπολίτευση αλλά τις ημέρες που η χώρα έμπαινε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, τις ημέρες εκείνες που η Ελλάδα πήρε μια διαφορετική πορεία.

Τέσσερις ήρωες: ο Λάκης, ένας νεαρός που ανήκει στον αντιεξουσιαστικό χώρο και καθημερινά παλεύει με κάθε μέσο να ρίξει το σύστημα, πιστεύοντας σε μια κοινωνία χωρίς υλικά αγαθά και εξουσία. Η Αναστασία, μια νεαρή κοπέλα που μόλις έχει βγει από μια άσχημη σχέση και ξεκινάει τη νέα της ζωή πιάνοντας δουλειά σε μια τράπεζα, προσπαθώντας να βάλει σε τάξη το παρελθόν και το παρόν της. Ο κύριος Ονεστίδης, στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος, φροντίζει με κάθε τρόπο να κάνει χρήση της εξουσίας και της δύναμης που του παρέχει η πολιτική ασυδοσία και διαπλοκή, αλλά και να μένει σε απόσταση από τη γυναίκα του την οποία μισεί. Και τέλος ο Αντώνης, ένας τραπεζικός υπάλληλος που βλέπει την καθημερινότητά του να τον εγκλωβίζει στις αλυσίδες της ρουτίνας και των ψευδαισθήσεων, να τον απομακρύνει ολοένα και περισσότερο από τον αληθινό εαυτό του, από τα πράγματα που πραγματικά τον εκφράζουν.

Τέσσερις χαρακτήρες που εν πρώτοις μοιάζουν αρκετά διαφορετικοί μεταξύ τους. Όμως έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: έχουν συνάψει ένα «κοινωνικό συμβόλαιο» με όρους που δεν μπορούν πλέον να αντέξουν. Εμείς τους συναντούμε όταν εμφανίζονται οι αλλαγές που θα τους καθορίσουν τη ζωή, που θα τους αλλάξουν τη ρότα για πάντα. Άλλωστε, όπως σημειώνει και ο συγγραφέας: «η συνήθεια είναι άσχημο πράγμα και γίνεται ασχημότερο όταν πάψει να υπάρχει».

Η σύγκρουση του εσωτερικού κόσμου με την κοινωνική συμβατικότητα και δομή καθίσταται αναπόφευκτη. Αλλεπάλληλες κρούσεις και αντικρούσεις στο βαθύτερο ψυχισμό των ηρώων οδηγούν κλιμακωτά την πλοκή στο ζενίθ, προσδίδοντας μια δυναμική σκοπιά στον αναγνώστη.

Στο βιβλίο του Άγγελου Χαριάτη θα συναντήσουμε την απλή και μεστή γλώσσα του συγγραφέα, ένα κείμενο ρέον και γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο από την πλευρά του κάθε χαρακτήρα, αλλά και την καυστικότητα που κάνει την αλήθεια πιο ισχυρή και έκδηλη. Η δομή του αποτελείται από κεφάλαια που εναλλάσσονται ανάλογα με τα πρόσωπα που μιλούν. Το σκηνικό της σύγχρονης Αθήνας και της χώρας γενικότερα τονίζει το ρεαλισμό του μυθιστορήματος, που γίνεται ακόμα πιο έντονος από τους ίδιους τους χαρακτήρες. Πρόσωπα τρομακτικά οικεία, που διαβάζουμε τις σκέψεις τους και τις προθέσεις τους, ενώ σε πολλά σημεία σε αφήνουν, ως αναγνώστη, με το στόμα ανοικτό από την ομοιότητα αλλά συγχρόνως και με μια απορία: μήπως ο συγγραφέας γνωρίζει κάτι για τη ζωή μου;

Το βιβλίο «Παράπλευρες απώλειες» είναι ένα μυθιστόρημα που σας προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε: όχι για την άρτια τεχνική του ούτε για την ιδιαίτερη ιστορία του, αλλά για να ανακαλύψετε στις σελίδες του τα στοιχεία εκείνα που αφήσατε πίσω και που ίσως αποτελούν κομμάτια του αληθινού εαυτού σας. Για να ανακαλύψετε το πορτρέτο μιας κοινωνίας που είμαστε όλοι έτοιμοι να καταδικάσουμε σε κάθε λάθος, ενώ δεν είμαστε το ίδιο έτοιμοι να της προσφέρουμε χείρα βοηθείας όταν μας το ζητήσει.