Από τις πηγές της λαϊκής σοφίας…

Εκείνοι εκεί, εμείς εδώ,

εμείς ακόμα πιο καλά

Επίλογος των ποντιακών παραμυθιών

Λαϊκά παραμύθια από τον Πόντο – για παιδιά και για όσους δεν έχουν ξεχάσει ότι υπήρξαν παιδιά, συγκέντρωσε και εικονογράφησε η συνταξιούχος δασκάλα Χρυσάνθη Συμεωνίδου-Χείλαρη σ’ έναν ιδιαίτερα προσεγμένο αισθητικά τόμο. Μικρές κιβωτοί ενός πολιτισμού ξεριζωμένου αλλά ακόμα ζωντανού, τα είκοσι εννέα ποντιακά παραμύθια κλείνουν μέσα τους μνήμες από τις χαμένες πατρίδες και φέρνουν τα σημερινά παιδιά σε επαφή με τα ηθικά διδάγματα αλλά και το πηγαίο χιούμορ της λαϊκής σοφίας.

Γραμμένα στη νεοελληνική αλλά και στην ποντιακή διάλεκτο – με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να διαβάζονται παράλληλα και τα δύο κείμενα, τα παραμύθια της συλλογής ταξιδεύουν τον μικρό ή μεγάλο αναγνώστη, άλλοτε σε μαγικούς κόσμους με ξωτικιές, γοργόνες και δράκους κι άλλοτε στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, σε εποχές που ζούσαν σε άμεση συνάφεια με τη φύση και τα πλάσματά της (άλλωστε, ο μαγικός και ο φυσικός κόσμος συνδέονται σ’ όλες τις λαϊκές παραδόσεις). Όλοι οι ήρωες των παραμυθιών του βιβλίου -άνθρωποι, ζώα, μαγικά όντα-, έχουν τη δική τους φωνή και προσωπικότητα, τα ελαττώματα και τις αρετές τους κι απ’ όλους μπορεί η παιδική ψυχή να διδαχθεί το σωστό και το λάθος, να συγκινηθεί με τα παθήματά τους ή να διασκεδάσει με τ’ αστεία τους καμώματα.

Αν και καθεμία από τις ιστορίες έχει τη δική της χάρη, προσωπικά διασκέδασα πολύ με την ”Αλεπού και την Αρκούδα”, συγκινήθηκα με την ”Καρδιά της μάνας”, ενώ ξεχώρισα την ”Σαχταρίτζα”, την ποντιακή εκδοχή της Σταχτοπούτας. Στο τέλος κάθε παραμυθιού, η συγγραφέας σημειώνει το πρόσωπο που της το αφηγήθηκε ώστε να το καταγράψει – ένα στοιχείο που δηλώνει την ευαισθησία της και το σεβασμό της προς τις προηγούμενες γενιές, αλλά και ανακαλεί επίσης στο μυαλό του αναγνώστη τους δικούς του παππούδες και γιαγιάδες και τα παραμύθια που του διηγούνταν. Η δε εικονογράφηση της έκδοσης έγινε από την ίδια την κα Συμεωνίδου-Χείλαρη, με εικόνες που συνδυάζουν όμορφα τη βυζαντινή τεχνοτροπία με στοιχεία της λαϊκής ζωγραφικής.

Ο τόμος συμπληρώνεται και ολοκληρώνεται με λεξιλόγιο της ποντιακής, συνοπτική ιστορική αναφορά στον Πόντο και χάρτη της γενέτειρας γης των Ποντίων στον Εύξεινο Πόντο. Συμπερασματικά, μια πολύ καλή ποιοτικά δουλειά τόσο από την συγγραφέα όσο και από τις εκδόσεις ”Ιδεογραφίες”, που συνδυάζει δημιουργικά τον ψυχαγωγικό και παιδαγωγικό ρόλο των παραμυθιών με την προσπάθεια διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς.