Μάγισσα, Βασίλισσα, Μητέρα

Ιστορία και μύθος συνθέτουν αυτή τη λογοτεχνική βιογραφία της «κοκκινομάλλας μάγισσας», όπως την αποκαλούσαν, της μητέρας του Μεγάλου Αλέξανδρου, όπως είναι και ο υπότιτλος του βιβλίου. Με λυρική γραφή, γεμάτη όμορφες μα και σκληρές εικόνες που εντυπώνονται στον αναγνώστη, αναπλάθεται μία μακρινή εποχή και η προσωπικότητα μίας σημαντικής γυναίκας, και αρκετά συκοφαντημένης όπως όλες οι γυναίκες με ισχυρή προσωπικότητα και φιλοδοξίες πέραν των κοινωνικά αποδεκτών σε κάθε εποχή (σε όλες τις εποχές, αλλά αυτό είναι μία ευρύτερη συζήτηση). Φωτίζονται επίσης, πάντα μέσω της λογοτεχνικής ανάπλασης, και οι προσωπικότητες του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, εκτιμώ αρκετά ρεαλιστικά και δίκαια.

Χωρίς να ξεφεύγει πολύ από τα ιστορικά γεγονότα, αλλά σίγουρα με ένα μεγάλο κομμάτι φαντασίας να το κάνει αναγνωστικά πιο ενδιαφέρον, το βιβλίο αφηγείται τη ζωή της Ολυμπιάδας, που είναι ίσως η πιο διάσημη μάγισσα της ελληνικής ιστορίας: όχι πια ένα πρόσωπο του μύθου, αλλά ένα ιστορικό πρόσωπο. Η πριγκίπισσα των Μολοσσών της Ηπείρου γεννήθηκε το 373 π.Χ., και ήταν κόρη του βασιλιά Νεοπτόλεμου B΄. Όταν ο πατέρας της πέθανε, ο θείος της Αρρύβας αφιέρωσε την Πολυξένη (το όνομα που της δόθηκε από τους γονείς της) στο μαντείο της Δωδώνης. Εκεί μετά τα εισόδιά της, της δίδεται το όνομα Μυρτάλη. Έζησε ως εσωτερική στο μαντείο επτά χρόνια. Έχοντας αποκτήσει υψηλή για την εποχή μόρφωση, πέρα από την εκπαίδευσή της ως ιέρεια, και έχοντας ήδη μυηθεί στα Βακχικά και Ορφικά Μυστήρια, μυείται και στα Καβείρια Μυστήρια της Σαμοθράκης όπου γνωρίζει τον Φίλιππο ως συμμυούμενο. Η Μυρτάλη γίνεται νόμιμη και μοναδική βασίλισσα, πλέον με το όνομα Ολυμπιάδα (εκείνη που κατοικεί στον Όλυμπο, ανήκει δηλαδή στους Ολύμπιους), όταν γεννά τον Αλέξανδρο το 356 π.Χ. , την ίδια χρονιά που ο Φίλιππος κερδίζει στους ολυμπιακούς αγώνες.

Είχε λουστεί στα νερά του ποταμού Αχέροντα, του ποταμού που οδηγούσε στον Κάτω Κόσμο, ήταν επομένως νεκρομάντισσα: επικοινωνούσε με τους νεκρούς και «περπατούσε» στον κόσμο τους, κι από εκεί αντλούσε τις δυνάμεις της. Η ιδιότητά της αυτή δηλώνεται και από το γεγονός ότι εμφανιζόταν δημοσίως με μεγάλα, ημερωμένα φίδια, με τα οποία είχε προφανώς εξοικειωθεί κατά τα καθήκοντά της ως ιέρεια (τα φίδια είναι χθόνια και ιερά σε όλες τις αρχαίες παραδόσεις), ενώ σύμφωνα με τον μύθο συνέλαβε τον Αλέξανδρο από τον Δία, μεταμορφωμένο σε φίδι.

Η Ολυμπιάδα, λοιπόν, με τα ιερά φίδια στην υπηρεσία της, ήταν το αρχέτυπο της Μάγισσας-Βασίλισσας, που κυριαρχεί με τη δύναμη, τις γνώσεις της και την τέχνη της, όχι μόνο στον αντεστραμμένο κόσμο της μαγείας αλλά και στην ανδροκρατούμενη κοινωνία της εποχής που έζησε. Ίσως γι’ αυτό το τέλος της ήταν εκείνο του λιθοβολισμού (ποινή που παραδοσιακά, σε πολλές κοινωνίες, επιφυλάσσεται ακόμα και σήμερα για τις γυναίκες που παραβαίνουν τους «ηθικούς νόμους») ενώ το νεκρό της σώμα έμεινε άταφο ώστε να σαπίσει…

Αν μέχρι τώρα δεν έχετε διαβάσει την ιστορία της, το παρόν ανάγνωσμα, καλογραμμένο και χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, και αρκετά τολμηρό θα έλεγα σε ορισμένα σημεία, είναι μία καλή αρχή και σίγουρα θα γίνει το έναυσμα για περαιτέρω αναζήτηση και μελέτη.