Τρομοκρατία εκ των έσω

«Οι σειρήνες της Βαγδάτης», μετά «Τα χελιδόνια της Καμπούλ» και το «Τρομοκρατικό χτύπημα», αποτελούν το τρίτο μέρος της τριλογίας πάνω στον «διάλογο των κωφών», ο οποίος φέρνει σε αντιπαράθεση την Ανατολή με τη Δύση. Και τα τρία βιβλία είναι γραμμένα από τον χαρισματικό συγγραφέα Γιασμίνα Χάντρα.

Πίσω από το γυναικείο αυτό ψευδώνυμο κρύβεται ο συγγραφέας Μοχάμεντ Μουλεσεχούλ. Γεννήθηκε το 1955 στην Αλγερία και σε ηλικία εννέα χρόνων μπήκε σε στρατιωτική σχολή. Αρχίζει να δημοσιεύει λογοτεχνικά κείμενα το 1984, ενώ έχει ήδη γίνει αξιωματικός. Η δυσπιστία. με την οποία το στρατιωτικό κατεστημένο της χώρας του αντιμετωπίζει έναν στρατιωτικό λογοτέχνη, αλλά κυρίως ο εμφύλιος πόλεμος στην Αλγερία, τον αναγκάζει να περάσει, ως λογοτέχνης, στην πιο βαθιά παρανομία και να χρησιμοποιήσει ένα γυναικείο ψευδώνυμο. Δεν θα αργήσει να αποχωρήσει από τον στρατό και, ύστερα από ένα διάστημα στο Μεξικό, να εγκατασταθεί στη νότια Γαλλία, όπου και ζει έως σήμερα. Έγινε γνωστός από μια σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων με ήρωα τον επιθεωρητή «Λομπ». Δημοσιεύοντας πλέον με το όνομα Γιασμίνα Χάντρα, θα γίνει πασίγνωστος στη Γαλλία, με τα βιβλία: «Morituri» (1997), «Double blanc» (1997), «L’ automne des Chimeres» (1998) και «La dingue au bistouri» (1990-1999). Ακολουθούν τα μυθιστορήματα: «Les agneaux de Seigneur» (1998), «Α quoi revent les loups» (1999, «Τι ονειρεύονται οι λύκοι», μτφρ. Μαρίνα Μέντζου, εκδ. Καστανιώτη 2000), τα αυτοβιογραφικά «L’ ecrivain» (2001) και «L’ imposture de mots», η νουβέλα «Cousin K» και η πιο πρόσφατη μυθιστορηματική τριλογία «Les Hirondelles de Kaboul», «L’attentat» (Prix des libraires, 2006) και «Les sirenes de Bagdad» (2006). Την αληθινή του ταυτότητα ο Μουλεσεχούλ αποκάλυψε στον γαλλικό Τύπο τον Ιανουάριο του 2001, όταν παραιτήθηκε από τον στρατό. Τα μυθιστορήματά του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες, γνωρίζουν εξαιρετική επιτυχία και έχουν κατ’ επανάληψη μεταφερθεί στον κινηματογράφο.

Τρομοκρατία. Καμικάζι. Βομβιστές. Πώς ορίζονται οι παραπάνω λέξεις; Κάτω από ποιες συνθήκες εκκολάπτονται, αποκτούν δύναμη, τίθενται σε «εφαρμογή»;

Τι σημαίνει να είσαι τρομοκράτης; Πώς οδηγείται κάποιος σε κάτι τόσο ακραίο; Ποιες οι αιτίες και ποιες οι αφορμές;

Ιράκ, μετά την αμερικανική επέμβαση, εν μέσω πολέμου, βομβαρδισμών, συγκρούσεων. Στο Καφρ Καράμ, ένα χωριό στη μέση του πουθενά, κάπου μέσα στην έρημο, ένας άντρας, ένας πιτσιρικάς καλύτερα, ζει τη μονότονη ζωή του μαζί με τους γονείς και τις αδερφές του. Η εισβολή, ωστόσο, των Αμερικανών δεν αργεί να φτάσει και εκεί. Όταν, από τη μια στιγμή στην άλλη, μέσα στη νύχτα, ο στρατός εισβάλλει στο σπίτι του φέρνοντας μαζί την καταστροφή, τον εξευτελισμό και την ντροπή, ο νεαρός μεταμορφώνεται σε κάτι άλλο, κακό και άγριο. Εγκαταλείποντας το χωριό του, θα βρεθεί στη Βαγδάτη με μοναδικό σκοπό να εκδικηθεί ένα έγκλημα τιμής, μπαίνοντας στην Αντίσταση. Θα περάσει από την κόλαση της πόλης και έπειτα θα πάει στην Βυρηττό με μια αποστολή που «μπροστά της η 11η Σεπτεμβρίου θα μοιάζει με παιδική χαρά».

Η τρομοκρατία και όσα συμβαίνουν γύρω από αυτήν από την οπτική των θυτών. Φονταμενταλισμός, τυφλή υπακοή στο Κοράνι, εμμονές, παύση κάθε άλλου συναισθήματος πέραν του μίσους, άκρατος θυμός, μοναδικός και κορυφαίος στόχος η εκδίκηση. Μια τοιχογραφία ενός ολόκληρου κόσμου, μιας ολόκληρης κοινωνίας. Και ακόμα, ένα ψυχογράφημα βομβιστή.

Ο συγγραφέας εισχωρεί στην ψυχή του ήρωά του και αποτυπώνει με χειρουργική ακρίβεια τα όσα συντελούνται μέσα του. Τα αισθήματά του, τις σκέψεις του, τη μετάλλαξή του από έναν φιλήσυχο νεαρό σε έναν φανατικό άντρα που ζητά απεγνωσμένα εκδίκηση.

Βήμα βήμα, μέσω μιας αφοπλιστικά ειλικρινούς αφήγησης και φτάνοντας το μαχαίρι στο κόκαλο, ξετυλίγεται η ιστορία του ήρωα, ενός φιλήσυχου ανθρώπου στην πορεία του προς τον θάνατο, αφού μετατρέπεται σε εν δυνάμει τρομοκράτη. Κατ’ ουσίαν ξετυλίγεται η ιστορία κάθε Ιρακινού άντρα που ξεσηκώνεται, και μαζί του η σύγχρονη Ιστορία της χώρας.

Συγκλονιστικό, σκληρό, ωμό, αποκαλυπτικό. Ακραία ρεαλιστικό. Ένα μυθιστόρημα που φανερώνει στη Δύση τι πραγματικά συμβαίνει και για ποιον λόγο στην Ανατολή: αυτές είναι «οι σειρήνες της Βαγδάτης».