Τα σύγχρονα θεατρικά έργα χαρακτηρίζονται για την επίκαιρη θεματολογία τους, τον καταιγιστικό ρυθμό δράσης, τους εύκολους και άμεσους διαλόγους. Όλα αυτά δεν είναι απαραίτητα «κακά», αλλά φανερώνουν πράγματα σχετικά με τον τρόπο που προσεγγίζουν το θέμα τους οι δημιουργοί, που δεν ενδιαφέρονται τόσο για την ψυχολογία των ηρώων τους όσο να τους εντάξουν σε ένα συνολικό κλίμα λειτουργικά και με τρόπο ώστε να προσεγγίζουν  ένα ύφος επίκαιρο και μοντέρνο.

Ο Πέτρος Φούρναρης καταθέτει ένα θεατρικό μονόπρακτο που φέρει τον τίτλο «Γρύπες», είναι το πρώτο του που κυκλοφορεί και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Το έργο γράφτηκε αρκετά χρόνια πριν από έναν άνθρωπο που ζει και δημιουργεί στο σήμερα. Ωστόσο, δεν συγκεντρώνει τα παραπάνω χαρακτηριστικά ή τουλάχιστον τα περισσότερα από αυτά, και αυτό είναι προς τιμήν του δημιουργού του. Και θα εξηγηθώ αμέσως.

Η υπόθεση εκτυλίσσεται στον χώρο ενός ψυχιατρείου, στο οποίο υπάρχουν διάφορα επιμέρους κτήρια. Το σκηνικό είναι ένα ξυλουργείο. Στις αναλυτικές σκηνικές οδηγίες αναφέρεται και η παρουσία ενός φτωχικού ξύλινου φέρετρου μέσα στο οποίο κοιμάται ένας χοντρός με τη φόρμα εργασίας του. Ο υπεύθυνος του ξυλουργείου είναι ο πενηνταοκτάχρονος Γιώργος που συζητά με τον εβδομηντάχρονο γέρο μαραγκό. Λένε για τις ζωές τους, μιλάνε με κάποια επιφύλαξη και πικρία. Η σοφία του γέρου: «Όλοι κάτι πουλάμε για να σώσουμε κάτι άλλο» (σελ.13). Η μοναξιά του Γιώργου, η αντίθεση ανάμεσα στο «φαίνεσθαι» και το «είναι» ως προς την αλήθεια των πραγμάτων, τα μυστικά που αιωρούνται, οι ανασφάλειες των ηρώων, όλα αυτά δίνονται με τρόπο υποβλητικό. Οι ρυθμοί αργοί, σιγά σιγά ξετυλίγεται το κουβάρι, φωτίζονται τα γεγονότα, οι υπόνοιες γίνονται βεβαιότητες. Η ψυχολογία των ηρώων είναι κυρίαρχη, τίποτα επιπόλαιο όμως, τίποτα περιττό. Η δράση δεν είναι αυτή που καθορίζει τα πράγματα, όσο ο τρόπος που δομούνται οι χαρακτήρες και δίνεται η μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Η παρουσία του νοσηλευόμενου Βασίλη δίνει στίγμα, βάζει σε σκέψεις, αναστατώνει. Ο ρόλος του γεωπόνου επίσης προβληματίζει μέσα στο έργο. Αλλά εκείνος που δημιουργεί ισχυρά αισθήματα είναι ο γέρος που ζει μέσα στο ψέμα, όμως κατά βάθος είναι ανίκανος να χειριστεί το προσωπικό του δράμα. Ένας άνθρωπος μόνος που όμως ελπίζει κάπως να αλλάξει η σχέση του με την κόρη του που τον τιμωρεί για τις επιλογές του.

Χτίσιμο χαρακτήρων (ήρωες με ψυχή και όχι μαριονέτες), εμβάθυνση σε αυτούς και στην ψυχολογία τους, εσωτερική ένταση, ζωντανοί και καλοστημένοι διάλογοι, ηθικές προεκτάσεις, μεστό κείμενο που προβληματίζει, θέτει ερωτήματα, δίνει τροφή για σκέψη. Θα τολμήσω να πω ότι θυμίζει δράμα ιψενικού τύπου το καλογραμμένο αυτό έργο. Η δημιουργία ατμόσφαιρας είναι το μεγάλο ατού του. Ο Φούρναρης έχει ερεθίσματα για  τούτη τη γραφή, ο ίδιος εργάζεται πολλά χρόνια στο ψυχιατρείο της Λέρου, έχει τις εικόνες, τα πρόσωπα, τους χαρακτήρες ίσως. Έχει και τη δύναμη να αποτυπώνει και να μεταπλάθει στοχευμένα. Οι «Γρύπες» με τις συμβολικές τους προεκτάσεις φωτίζουν τον ανθρώπινο ψυχισμό, του οποίου οι εκφάνσεις και οι εντάσεις συχνά εκπλήσσουν, αλλά και δημιουργούν τις πρόσφορες εκείνες συνθήκες για να ανθίσει το δράμα. Είναι τεράστιο και πάντα επίκαιρο το θέμα του εγκλεισμού καθώς και η υφή του. Πώς νιώθουν άραγε όσοι εργάζονται σε ψυχιατρείο; Απέχουν πολύ από τους τροφίμους; Μήπως δημιουργούν τη δική τους μικροκοινωνία με τους δικούς της νόμους; Και εν τέλει τι είναι υγιές και τι άρρωστο; Πολλές φορές είναι δυσδιάκριτα τα όρια και ασαφή.

Για να έρθω σε όσα έλεγα στην αρχή… ο Φούρναρης δεν πάει να κερδίσει τις εύκολες εντυπώσεις για να γίνει αρεστός, δεν μένει σε ενδεχόμενες ευκολίες του. Αντίθετα, επιλέγει με πιο παραδοσιακό ύφος και δομές να θίξει ένα σημαντικό θέμα με ουσιαστικό τρόπο. Και το πετυχαίνει. Μακάρι το έργο να βρει τον δρόμο για τη σκηνή, όπως και του αξίζει.