Eικονογράφηση: Φερένα Σκόρδη

Mε στόχο την αποκατάσταση της τιμής του περιφρονημένου και στιγματισμένου ως τεμπέλη τζίτζικα, η Γιολάντα Τσορώνη διαβάζει ξανά τον γνωστό μύθο του Αισώπου. Έναν μύθο που, ακόμη κι αν ελέγχεται για την αντικειμενικότητά του απέναντι στους δυο ήρωες, τον τζίτζικα και το μυρμήγκι, έχει τροφοδοτήσει τη φαντασία πολλών παραμυθάδων. Πολλές παραλλαγές, ευτράπελες και σοβαρές, και πολλά ανέκδοτα αποδεικνύουν τη δύναμη των μύθων του Αισώπου. Απλοί και καθαροί χαρακτήρες, σύγκρουση του καλού με το κακό, νίκη του καλού, ηθικό δίδαγμα. Όλα αυτά μπορεί να θεωρούνται αδυναμίες στη σύγχρονη μυθοπλασία για παιδιά και να φαντάζουν απλοϊκά στα μάτια των σύγχρονων υποψιασμένων νεαρών αναγνωστών. Σύμφωνοι. Αλλά πριν ανατρέψουμε το παραδοσιακό, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την αξία του που αποδεικνύεται και από το πλήθος των παραλλαγών των αισώπειων μύθων.

Διπλός ο απώτερος στόχος της συγγραφέως εδώ. Ο πρώτος, να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για το πόσο άδικοι γινόμαστε πολλές φορές χαρακτηρίζοντας ένα άτομο με έναν μονοδιάστατο και υποτιμητικό συνήθως χαρακτηρισμό, που εγκλωβίζει παρατηρητή και παρατηρούμενο σε μια σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου. Ο δεύτερος στόχος είναι η ανάδειξη του οικολογικού ρόλου οργανισμών που φαίνονται «άχρηστοι», αλλά στην πραγματικότητα απλώς αγνοούμε τον οικολογικό τους ρόλο. Αποκατάσταση των δικαιωμάτων των «άχρηστων» λοιπόν, ανθρώπων, ζώων και φυτών, προτείνει αυτό το παραμύθι. Άρνηση της ταμπέλας και ανοιχτή στάση απέναντι στον άλλον μια και τελικά όλοι είναι μέρη ενός συστήματος, όλοι είναι εξίσου απαραίτητοι για να λειτουργήσει το οικοσύστημα, το φυσικό και το κοινωνικό.

Το σκηνικό είναι το δάσος. Η υπόθεση είναι απλή. Τα μερμήγκια διαμαρτύρονται γιατί ο τζίτζικας, ο αρχιτεμπέλαρος, όλη μέρα τραγουδάει και τους παίρνει τα αυτιά. Στήνεται λοιπόν ένας μεγάλος καυγάς από τον οποίο δεν λείπει ο δαιμόνιος δημοσιογράφος, η γαλιάντρα, που αναζητά ένα «καυτό» θέμα για την εφημερίδα της. Τη διευθέτηση της σύγκρουσης αναλαμβάνει η βελανιδιά, η σοφή του δάσους, μέσα από τα λόγια της οποίας αναδεικνύεται η αλήθεια για βασικές οικολογικές λειτουργίες: τη φωτοσύνθεση και τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών στα φυτά και φυσικά για το ρόλο του τζίτζικα που περνάει τέσσερα χρόνια κάτω από τη γη πριν βγει έξω, σε «συμβιοτική» σχέση με τα δέντρα μια και καθαρίζει τις ρίζες από τους νεκρούς βλαστούς, ενώ εκείνο τρέφεται από τους χυμούς του. Εφόσον η ζωή του τζίτζικα έξω από τη γη κρατάει πάρα πολύ λίγο, δεν είναι αναγκασμένος να αποθηκεύει τροφή όπως τα μυρμήγκια. Όλες αυτές οι πληροφορίες δίνονται μέσα από μεταφορές, με τραγούδια, χιούμορ και εικόνες. Οι διάλογοι σε έμμετρο λόγο προσφέρονται, μάλιστα, για δραματοποίηση της ιστορίας από παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας.

Η εικονογράφηση πετυχαίνει να δώσει ζωή στους ήρωες, με έξυπνες και καρτουνίστικες αποδόσεις των ηρώων.

Η Γιολάντα Τσορώνη είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής, της Παιδαγωγικής Ακαδημίας και του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, ενώ μετεκπαιδεύεται στο Μαράσλειο Διδασκαλείο. Είναι συνεργάτης του περιοδικού «Παράθυρο στην εκπαίδευση» με άρθρα που αφορούν την Ιστορία και τη Λαογραφία, ενώ γράφει και κείμενα για σχολικές παραστάσεις. Έχει γράψει έξι βιβλία για παιδιά (μια τετραλογία με ιστορίες για την προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης από τις εκδόσεις Σαββάλας), το «Σκυλί από τζάκι» και το «Γίνε ξεφτέρι» από τις εκδόσεις Διάπλαση.

Η Φερένα Σκόρδη σπούδασε design και graphics στην Α.Κ.Τ.Ο. και στο πανεπιστήμιο του Middlesex. Έχει ασχοληθεί με τη γραφιστική και την εικονογράφηση. Απέσπασε το 2006 το πρώτο βραβείο “Best cook-book illustration” με το οποίο συμμετέχει στον παγκόσμιο διαγωνισμό “Gourmand cookbook awards” για βράβευση μεταξύ των εννέα καλύτερων εικονογραφήσεων.