Βιβλίο-ποταμός από έναν φωτισμένον άνθρωπο του Σήμερα για έναν άλλον φωτισμένο διανοούμενο της στροφής του δέκατου ένατου αιώνα προς τον πολύπαθο εικοστό αιώνα, του ναζισμού, του φασισμού, των γενοκτονιών, του Ολοκαυτώματος, αλλά και των ειρηνιστικών κινημάτων, των επαναστάσεων, της πανανθρώπινης απαίτησης για ΙΣΟΤΗΤΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ-ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ-ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΤΗΣ ΓΗΣ…

Η ανεκτικότητα είναι το αντίθετο της μισαλλοδοξίας όπως η Δημοκρατία το εξ ορισμού κι εξ αρχής αντίθετο του Ολοκληρωτισμού. Η διαφορετικότητα όλων και κάθε ενός εξ ημών (το «υμών» δεν ταιριάζει εδώ) προϋποθέτει αν μη τι άλλο και πρώτα απ’ όλα τον σεβασμό στη γλώσσα, στα πατρογονικά του έθιμα και παραδόσεις, σε ιδεολογικά και θρησκευτικά μορφώματα και σε αυτό που λέμε εν γένει Πολιτισμό.

Φανταστείτε λοιπόν στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα και στις αρχές του εικοστού έναν Αρβανίτη από την Κούλουρη (τη Σαλαμίνα) που όχι μόνο υπερασπίζεται την αρβανίτικη γλώσσα-μυθολογία-λαογραφία, αλλά επιχειρηματολογεί υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας Ελλήνων και Αρβανιτών ήδη από τον Μεσαίωνα! Κι αυτός ο λαμπρός Σαλαμίνιος αρχαιολόγος-ιστορικός-λαογράφος-γλωσσολόγος Πέτρος Αν. Φουρίκης, όχι μόνον δεν περιθωριοποιείται από τους ακραίους εθνικιστές και τους κακώς εννοούμενους «εθνικόφρονες» αλλά προσλαμβάνεται ως ερευνητής διδάκτωρ Φιλολογίας στην Ακαδημία Αθηνών και φτάνει να διευθύνει το Λαογραφικό της Αρχείο (!!!) [πολλά θαυμαστικά].

Ο σημερινός αντιπεριφερειάρχης Αττικής Πέτρος Φιλίππου-Αγγέλου, που γεννήθηκε στα Καλύβια Θορικού Αττικής το 1956 κι αποφοίτησε από το Ιστορικό-Αρχαιολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ φοίτησε και στο Τμήμα Φιλολογίας, γνωρίζει αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά και λίγα αλβανικά, με τεράστια πείρα τόσο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όσο και στη Μέση Εκπαίδευση, έρχεται σήμερα με τον αξιοσημείωτο αυτό τόμο, καρπό της επιστημοσύνης, της εμβρίθειας και του φωτισμένου πνεύματός του, να μιλήσει για ένα θέμα λίγο έως πολύ ταμπού. Βρέθηκα το 1995 στη Μεσσηνία σε συνέδριο όπου εις εκ των ομιλητών τόλμησε να θίξει το θέμα των Αρβανιτών μισθοφόρων στο Δεσποτάτο του Μιστρά και την κατοπινή παρουσία τους στην Πελοπόννησο. Ο προπηλακισμός του ήτο άμεσος και σχεδόν καθολικός, ομόφωνος. Διεμαρτυρήθησαν οι πάντες ακούγοντας το ιστορικώς αυτονόητο, και ειδικά αυτοί που τα επίθετά τους πρόδιδαν αρβανίτικη καταγωγή! Μάλιστα. Σημεία των καιρών. Όμως από τότε θέλω να πιστεύω ότι έχει κυλήσει άφθονο νερό στο ποτάμι του Χρόνου και στο ενεργειακό ρεύμα που παρατηρούσε ο Ηράκλειτος ως «Γέροντας στην Ακροποταμιά» (κατά Γιώργο Σεφέρη) [στην περιπέτεια του Πνεύματος δεν υπάρχουν χωροχρονικά στεγανά, οι αληθινοί ποιητές-στοχαστές είναι πέρα και πάνω από τα όρια του καιρού τους και τον υλικό περιορισμό του σώματός τους, κινούνται σε ένα άλλο πλαίσιο όπου επικοινωνούν μεταξύ τους κι αλληλοσυμπληρώνονται].

Θαύμασα τα λαογραφικού και φυσιολατρικού περιεχομένου διηγήματα του «αθάνατου» ως φαίνεται Πέτρου Αν. Φουρίκη (1878-1936). Η απλότητα της ιδιολέκτου σε συνδυασμό με τη φιλολογική κατάρτιση και την επιστημονική αρματωσιά συνθέτουν ένα μείγμα ηπίως εκρηκτικό. Φαίνονται σαν να έχουν γραφτεί σήμερα αυτά τα υπέροχα λογοτεχνήματα που σου γεννούν εικόνες στο μυαλό, εικόνες ζωντανές, ενεργειακές με την απαίτηση του σεβασμού στη Φύση και στους απλούς χειρώνακτες. Σχεδόν Βιζυηνός κι απλούστερος του Παπαδιαμάντη, ο Φουρίκης καταγράφει με πόνο ψυχής μια Ελλάδα που χάθηκε στη στροφή προς την απότομη εκβιομηχάνιση και τη φρενιτική αστυφιλία που επακολούθησε με βαριές «παράπλευρες» οικολογικές απώλειες. Ο λόγος του σύγχρονος κι η σκέψη του υπερ-τοπική απλώνεται πέρα από τα στενά όρια της πατρίδος-μητρίδος κι αγκαλιάζει την ανθρώπινη περιπέτεια με τη μετωνυμική τέχνη «του μέρους αντί του όλου». Μιλώντας για τους Αρβανίτες της Σαλαμίνας, για τις ανθρώπινες σκοτούρες και τα πάθη τους, για την καθημερινότητα με τις μικροχαρές και τις συνήθεις λύπες τους, αγγίζει την πανανθρώπινη έννοια της υπαρξιακής χαρμολύπης και την «Έννοια της Αγωνίας» κατά Σόρεν Κίρκεγκορ.

Τελικά, οι άνθρωποι ανακηρύσσονται αθάνατοι και «άγιοι» πολλές δεκαετίες μετά τον θάνατό τους!!! Κι ο φιλόλογος, ο αρχαιολόγος, ο πολιτευτής, ο πνευματικός άνθρωπος Πέτρος Ι. Φιλίππου-Αγγέλου, με αυτό το μνημειώδες έργο του, «αναστήλωσε» και παρέδωσε στην Ιστορία, ανέγγιχτο από τον Χρόνο, αλώβητο από τον Θάνατο, έναν Μεγάλον Έλληνα-Αρβανίτη, μια εμβληματική μορφή που θα μας δείξει τον δρόμο προς την ανεκτικότητα και την αποδοχή του διαφορετικού, την κατανόηση του Άλλου, την ειρηνική συνύπαρξη εν τέλει όλων, εν μέσω βαθιάς Κρίσεως, εν αρχή της παγκόσμιας πολυπολιτισμικής Κοινωνίας της Πληροφορίας. Μερικά μηνύματα παραμένουν πάντα επίκαιρα και μερικά θέματα δεν λύνονται ποτέ τελεσίδικα αλλά επανέρχονται κυκλικώ τω τρόπω από αιώνα σε αιώνα, κληρονομιά στους μεταγενέστερους. Το πρόβλημα της «ελληνικότητας», οι διαρκώς αναφυόμενοι φασισμοί-νεοναζισμοί, η ανάγκη για επικοινωνία και διά-λογο πολιτισμών και θρησκειών, είναι σήμερα περισσότερο έντονα παρά ποτέ και η ανάγκη για άμεση και κοινώς αποδεκτή λύση επιτακτικότερα από τον προηγούμενον αιώνα. Η φθορά-παραφθορά-απλοποίηση της ελληνικής γλώσσας οφείλεται στο ότι δεν την υπερασπιζόμεθα σθεναρώς, όπως ο αξιομνημόνευτος Πέτρος Αν. Φουρίκης υπερασπίστηκε τα «περιθωριακά» αρβανίτικα που μιλούσε η γιαγιά, η μάνα του, η γειτονιά του. Επιτέλους, ας σεβαστούμε πρώτα τον εαυτό μας και τότε ο σεβασμός των άλλων καθίσταται νομοτελειακός κι αυτονόητος.

Θερμά συγχαρητήρια στον Πέτρο Ι. Φιλίππου-Αγγέλου για αυτή την παιδαγωγική-ερευνητική-επιστημονική του συμβολή στην αποκατάσταση της γλωσσικής, λαογραφικής και πολιτισμικής αλήθειας στην πολύπαθη χώρα μας μέσα από την αναλυτική, εξαντλητική εργοβιογραφία κι εργογραφία ενός Ανθρώπου που αξίζει να σταθεί στο πνευματικό «πάνθεον» του Πολιτισμού μας, του ανθρωποκεντρικού, ανθρωπομετρικού, φυσιολατρικού και οικολογικού, του ανεκτικού και δημοκρατικού, του Ελληνικού Πολιτισμού μας, που ξέρει καλά, ως πλατύ ήσυχο ποτάμι ο ίδιος να αφομοιώνει όλους τους ορμητικούς παραπόταμους και να πλαταίνει το «δέλτα» της εκβολής του στη Συλλογική Πανανθρώπινη Συνειδητότητα, φορέας και θεματοφύλακας μιας Αρχαίας Γνώσης που –ευτυχώς– δεν έχει χαθεί ακόμα.