Ο εσωτερικός εχθρός
(και πώς να τον βγάλετε νοκ-άουτ)
Τα λεγόμενα βιβλία ”αυτοβοήθειας” σπανίως μπορούν να βοηθήσουν κανέναν άλλον εκτός από τον συγγραφέα τους, αν βέβαια πουλήσουν. Με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις, τα υπόλοιπα απλά αναμασούν τις ίδιες ψυχολογικές τεχνικές και ωθούν σε ψυχαναγκαστικού τύπου προτροπές για ”θετική σκέψη”, που δεν οδηγεί πουθενά. Αλλά ο Αμερικανός συγγραφέας του μπεστ σέλερ ”Οι πύλες της φωτιάς”, επιχειρεί και πετυχαίνει κάτι τελείως διαφορετικό, στο μικρό αυτό και άκρως χρηστικό εγχειρίδιο: αναλύει εύστοχα και κυρίως εύληπτα την ψυχολογία της δημιουργικότητας μέσα από τη δική του προσωπική εμπειρία, με χιούμορ, οξυδέρκεια και συναίσθημα.
Ο συγγραφέας, με λόγο απλό, ξεγυμνώνει από όλες τις μεταμφιέσεις του, τον ένα και μοναδικό εχθρό που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας (και τις περισσότερες φορές μας κατατροπώνει): την Αντίσταση, όπως την ονομάζει, ήτοι τη φωνή μέσα στο κεφάλι μας που μας κρατάει πίσω και μας θάβει στη μετριότητα. Και δεν υπάρχει κανένα δημιουργικό ή ωφέλιμο έργο, είτε στο προσωπικό είτε στο κοινωνικό πεδίο, που να μην προσκρούει σ’ αυτό το εμπόδιο.
Ο Πρέσσφιλντ δεν χειραγωγεί τους αναγνώστες του ούτε τους καπελώνει ως ειδήμων, μοιράζεται μαζί τους τις δικές του μάχες με την Αντίσταση, ακόμα και τις οδυνηρές ήττες του απ’ αυτήν, ως συναγωνιστής και όχι ως καθηγητής από καθέδρας. Επιπλέον, ο ανάλαφρος τόνος της γραφής, χωρίς σοβαροφάνεια, σου δίνει την αίσθηση ότι μιλάς με έναν παλιό φίλο και κυρίως με κάποιον που ξέρει τον αγώνα σου, γιατί βρίσκεται κι αυτός μέσα στην αρένα και όχι στην ασφάλεια της εξέδρας. Τέλος, ένα ακόμα υπέρ του κειμένου είναι ο σεβασμός και η αγάπη του συγγραφέα για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό που κυριαρχούν και σ’ αυτό το βιβλίο του, αφού η πίστη στη Μούσα και η επίκλησή της σε κάθε έργο διατρέχει όλες τις σελίδες του.
Αν λοιπόν πολεμάτε τη λερναία ύδρα της αναβλητικότητας ή μένετε καθηλωμένος μπροστά στο φόβο της αποτυχίας -και όχι μόνο στον τομέα της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα-, το βιβλίο του Πρέσσφιλντ απευθύνεται σε εσάς. Και για να μην βγάζω την ουρά μου απ’ έξω, ομολογώ ότι έχω διαβάσει το κείμενο μέχρι τώρα τρεις φορές και το έχω συστήσει σε όλους όσους ξέρω ότι δίνουν το δικό τους αγώνα, ειδικά σε εκείνους που γράφουν (ή προσπαθούν να γράψουν) και ”παλεύουν με τα θηρία”.
”Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν ζωές ήσυχης απελπισίας”, έγραφε ο Θορώ στο ”Ουώλντεν” – και είχε δίκιο. Γιατί η ήσυχη απελπισία είναι βολική και συνήθως εξασφαλίζει την επιβίωση. Αν όμως δεν σας αρκεί αυτό και αποφασίσετε να ζήσετε και να πραγματώσετε εκείνο για το οποίο είστε πλασμένος, τότε διαβάστε τον ”Πόλεμο της τέχνης”. Και βγείτε στο πεδίο της μάχης…
