ukiyo-e

ή

Εικόνες  ενός ρευστού κόσμου

Ο Γενς Κρέστιαν Γκρένταλ  γεννήθηκε στην Κοπεγχάγη το 1959. Σπούδασε στην Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Δανίας. Θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Δανούς συγγραφείς. Το λογοτεχνικό έργο του περιλαμβάνει έντεκα μυθιστορήματα, δοκίμια και πολλά θεατρικά έργα. Έργα του έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορούν σε δεκαεννέα χώρες.

Στο βιβλίο με τίτλο «Ο ήχος της καρδιάς», ο Άντριαν, όμορφος, ψηλός, επιτυχημένος –από πλούσια οικογένεια–, γίνεται εταίρος σε  χρηματομεσιτική εταιρεία και πεθαίνει στα σαράντα του στη Νέα Υόρκη, από ανακοπή, την ώρα που έπαιζε σκουός. Ο άλλος φίλος, χωρίς όνομα, αρχιτέκτονας –από μεσοαστική οικογένεια–, αντιλαμβάνεται πως ποτέ δεν θα χτίσει κάτι πρωτότυπο και γίνεται συλλέκτης και αργότερα  ειδικός στις αγοραπωλησίες με γιαπωνέζικες υδατογραφίες και ξυλογραφίες, με αποτέλεσμα να κερδίσει πολλά χρήματα. Και η Αριένε είναι η αδελφή του Άντριαν και ερωμένη του άλλου.

Όμως, τι συνέβη στον Άντριαν την ώρα που έπαιζε σκουός; Από τι  πέθανε; Αυτό προσπαθεί να ανακαλύψει ο φίλος του ο αρχιτέκτονας, ύστερα από ένα γράμμα που φτάνει σε αυτόν μετά το θάνατό του. Με το γράμμα αυτό ξαναθυμάται τον Άντριαν και, προσπαθώντας να καταλάβει το γιατί, ξύνει τις δικές του πληγές, της παιδικής, εφηβικής και κατόπιν της πιο ώριμης ηλικίας, τότε που το γυναικείο φύλο άρχισε σαν σκιά να εισβάλλει στη ζωή τους. Οι γυναίκες έμπαιναν και έβγαιναν αυθαίρετα στην καθημερινότητά τους, οδηγώντας τους σε αδιέξοδα και παίζοντας όχι μόνο το δικό τους ρόλο, αλλά και διαμορφώνοντας σαν μοίρα  τη ζωή όλων. Με σχέσεις γεμάτες πάθος και ηδονή, ουσίες και οι ακρότητες, άλλοτε  υποτάσσονταν και άλλοτε πάλι κυριαρχούσαν, εναλλασσόμενοι στην άσκηση της εξουσίας κατά τη διάρκεια του πάθους.

Ο συγγραφέας, με περιγραφές εξαιρετικής διατύπωσης και πλούτου λέξεων, αρχικά δίνει βαρύτητα στα μικρά πράγματα και λιγότερη σημασία στα συναισθήματα και την πλοκή της ζωής των ηρώων. Ωστόσο, όταν οι περιγραφές αρχίζουν να αφορούν τους ήρωες, οι εξωτερικές αναλύσεις γίνονται αντιστρόφως ανάλογες με τις εσωτερικές και δίνεται περισσότερη βαρύτητα στον ψυχισμό των ηρώων, λες και το κέντρο βάρους του συγγραφέα έχει αλλάξει. Έτσι, βλέμματα γεμάτα τρυφερότητα, αγάπη, φόβο, θυμό, οίκτο, κάνουν την επικοινωνία, αφήνοντας τους ήρωες πολλάκις στη σιωπή. Πίνακες ζωγραφικής αποτυπώνονται στις σελίδες, που αποπνέουν τη θερμότητα των εικόνων και των συναισθημάτων. Και όταν οι ήρωες πληθαίνουν και μπαίνουν μέσα στην ιστορία της ζωής τους η Γιούλε, η Πάουλα, η δική τους Αριένε, και τα παιδιά τους, τότε συμπεριφέρονται  σαν να μη γνωρίζονται. Σαν να έχουν συναντηθεί τυχαία. Οι ζωές τους άλλοτε τέμνονται και άλλοτε χάνονται, χωρίς ο αφηγητής να μας δίνει τα κοινά σημεία εκκίνησής τους. Χωρίς να απαντά σε ερωτηματικά. Απλά προσθέτει και άλλα.

Ο  Γενς Κρέστιαν Γκρένταλ, με γραφή που θυμίζει τη λεπτότητα μιας μεταξοτυπίας με υδάτινες αποχρώσεις να απλώνονται σε ατλαζένια θαλασσινή επιφάνεια, περιγράφει με λεπτομέρεια το εξωτερικό περιβάλλον αλλά και  τον ψυχισμό των ηρώων. Με πλούτο λέξεων και ομορφιά στο βλέμμα, καταγράφει το σύντομο πέρασμα της ζωής που αφήνει τόσα κενά όσα και ερωτηματικά. Ένα συρτάρι με στοιβαγμένα αδιάβαστα γράμματα, σαν στοιβαγμένες αναμνήσεις, γίνονται τα στοιχεία που δεν θα ξεδιαλύνουν μόνο τη ζωή του Άντριαν, αλλά θα ερμηνεύσουν και θα αποκωδικοποιήσουν και τη ζωή των άλλων. Οι ήρωες έρχονται πιο κοντά, ερωτεύονται, σμίγουν, καρποφορούν και πεθαίνουν, λες και η απόγνωση είναι κολλητική. Όλο το βιβλίο εξελίσσεται και ηχεί σαν ένας χτύπος καρδιάς, που άλλοτε αργοσέρνεται και άλλοτε πάλι με γοργούς ρυθμούς κάνει την υπέρβαση στη ζωή του καθενός.

Μήπως έτσι γνωρίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας, ερμηνεύοντας τη δική μας συμμετοχή στη ζωή των άλλων;