Αναμέτρηση

Ο Ίαν ΜακΓιούαν έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό με το βιβλίο του «Εξιλέωση», το οποίο έτυχε και μιας πολύ καλής μεταφοράς στην κινηματογραφική οθόνη. Το βιβλίο του με τον εξαίρετο τίτλο «Νόμος περί τέκνων» είναι μια ρεαλιστική καταβύθιση στα μύχια της ανθρώπινης ψυχής.

Πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι η Φιόνα Μέι, εξαίρετη δικαστίνα που εκδικάζει υποθέσεις του οικογενειακού δικαίου, γνωστή στους συναδέλφους της για τις ισορροπημένες και ακριβείς αποφάσεις της. Όμως, ο γάμος της βρίσκεται υπό διάλυση, αναταράσσοντας συθέμελα την καθημερινότητά της.

Σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο για την ίδια, η Φιόνα καλείται να εξετάσει μια επείγουσα υπόθεση: ένα δεκαεπτάχρονο αγόρι αρνείται, λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων, να λάβει την ιατρική αγωγή που θα του σώσει τη ζωή, έχοντας στο πλάι του τους γονείς του που στηρίζουν ολοκληρωτικά την απόφασή του. Η Φιόνα επισκέπτεται το αγόρι, συζητά μαζί του, φορτίζεται συναισθηματικά. Πρέπει να λάβει μια απόφαση πριν εκπνεύσει ο χρόνος και είναι αργά για οποιαδήποτε θεραπεία.

Το βιβλίο του Ίαν ΜακΓιούαν είναι μια υμνωδία της ζωής, όχι υπό το πρίσμα της λάμψης ή της βιτρίνας, αλλά εκεί που πραγματικά χτυπάει έντονα η καρδιά του ανθρώπου, στο δωμάτιο ενός νοσοκομείου όπου ο θάνατος παραμονεύει, στο σαλόνι ενός σπιτιού όπου η προσωπική ζωή βυθίζεται σ’ ένα ποτήρι ουίσκι. Η γραφή του ΜακΓιούαν είναι λιτή και μεστή, συμπυκνωμένη νοηματικά, γεμάτη λυρισμό. Λέξεις που αποπνέουν περισσότερα απ’ όσα ετυμολογικά σημαίνουν, χαρακτήρες που σύρονται και παρασύρονται απ’ όσα εντός τους τούς διαφεντεύουν.

Το μινιμαλιστικό ύφος του συγγραφέα εξιστορεί στην ουσία περισσότερα απ’ όσα γραπτώς αφηγείται με υποβόσκοντα νοήματα. Μια σπουδαία απεικόνιση προσώπων και καταστάσεων, με τρόπο ποιητικό, σχεδόν μοναστηριακό, που λικνίζεται στις εκφάνσεις της ανθρώπινης ψυχής.

Η πρόζα του ΜακΓιούαν είναι καθηλωτική, σε πολλά σημεία αφοπλιστική, απογυμνωμένη από φιοριτούρες και στιλιστικές υπερβολές. Έχω την αίσθηση ότι, καθώς τα χρόνια περνούν, ο ΜακΓιούαν επιδίδεται πιο πολύ σε προσεγγίσεις που αφήνουν ελεύθερη την πρόζα, επιτρέποντας να διαφανούν οι φιλοσοφικοί, ψυχολογικοί, πανανθρώπινοι στοχασμοί του. Κι αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί κάποιους να τους κουράζει, όμως, τι άλλο μπορεί να είναι η λογοτεχνία από μια αναμέτρηση με τον ίδιο τον άνθρωπο;