Ένα νεκροταφείο πιάνων και όχι μόνο

Ο Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο γεννήθηκε το 1974 στην Πορτογαλία. Έχει αποφοιτήσει από το τμήμα Γλωσσών και Σύγχρονων Λογοτεχνιών του Νέου Πανεπιστημίου της Λισαβόνας. Συνεργάζεται με διάφορα έντυπα στην Πορτογαλία και το εξωτερικό. Το 2001 έλαβε το μεγάλο λογοτεχνικό Βραβείο «Ζοζέ Σαραμάγκου» για το μυθιστόρημα Nenhum Olhar. Θεατρικά του έργα παίζονται σε διάφορες ευρωπαϊκές σκηνές, ενώ τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Το «Νεκροταφείο πιάνων» είναι ένα μυθιστόρημα με φόντο την Πορτογαλία στις αρχές του περασμένου αιώνα, όπου ένα εργαστήριο ξυλείας φιλοξενεί πλήθος πιάνων που έχουν καταστραφεί ή δεν μπορούν να επιδιορθωθούν. Εκεί ζει και αναπτύσσεται η ζωή και η ιστορία μιας οικογένειας. Ο συγγραφέας μάς παραθέτει τις μικρές καθημερινές στιγμές, που συνθέτουν την πορεία της οικογένειας μέσα στον χρόνο, σε διάστημα δύο γενιών. Τη λύπη που διαδέχεται τη χαρά, το γέλιο που συνοδεύεται από αστεία, το κλάμα που αποτελεί την έκρηξη των συγκρούσεων, τα πάθη που φέρνουν ελπίδες και όνειρα, τις γεννήσεις που ραντίζουν με νέο άνεμο την ατμόσφαιρα και τέλος τους θανάτους που ολοκληρώνουν το δημιούργημα που ονομάζεται Ζωή.

Σε μια πρώτη επαφή το βιβλίο μού θύμισε σε αρκετά σημεία το «Εκατό χρόνια μοναξιά» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αν αφαιρέσουμε βέβαια το μαγικό ρεαλισμό, ενώ και το ύφος του Πεϊσότο θυμίζει λίγο τον Σαραμάγκου. Κατά τα λοιπά, οι αφηγήσεις γίνονται σε πρώτο πρόσωπο, σε δύο χρονικά σημεία στον άξονα πατέρας-γιος και οι αφηγητές είναι παντεπόπτες στα στιγμιότυπα των οικογενειακών στιγμών. Η δομή είναι ιδιαίτερη, χωρίς να αφήνει κακές εντυπώσεις, ενώ το παιχνίδισμα του συγγραφέα με τα σημεία στίξεως είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα τεχνική. Οι διάλογοι είναι ελάχιστοι, αφού ο αφηγηματικός λόγος υπό το πρίσμα του πατέρα και του γιου, κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα. Θετική εντύπωση αφήνουν και οι μικρές προτάσεις, που αποτελούνται από δυο το πολύ τρεις λέξεις και δρουν στακάτο στη ροή της ανάγνωσης. Ακόμα, πολλές φορές στο κείμενο επαναλαμβάνονται οι λέξεις μέσα στην ίδια περίοδο, γεγονός που δυναμώνει τα σημεία στα οποία ο συγγραφέας θέλει να δώσει έμφαση ή να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Εν κατακλείδι, το βιβλίο του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο είναι ένα πολύ ενδιαφέρον έργο, με ιδιαίτερη τεχνική και ύφος, που μπορεί σε κάποιο βαθμό να μπερδέψει τον αναγνώστη με τις εναλλαγές στην αφήγηση των προσώπων και του χρόνου, αλλά στο τέλος αφήνει μια γλυκιά αίσθηση στο στόμα.