Υποταγή ή εναντίωση; Ιδού η απορία

Τι υλικά χρειάζονται για να στήσει κάποιος ένα δικό του, αλλά ταυτόχρονα αληθοφανές, σύμπαν; Και μέσα σε αυτό να τοποθετήσει ήρωες, δράση και καταστάσεις που πλησιάζουν ανατριχιαστικά το σημερινό γίγνεσθαι;

Λέξεις, φαντασία και αριστοτεχνικό χειρισμό αυτών.

Συνδυάζοντας με μοναδικό τρόπο τα παραπάνω, ο Κυριάκος Γιαλένιος στο μυθιστόρημά του «Μόνο τα νεκρά ψάρια ακολουθούν το ρεύμα» δημιουργεί από το μηδέν ένα σκηνικό δικής του έμπνευσης που όμως σε αρκετά σημεία εφάπτεται με την πραγματικότητα. Από τη μία ο Ντέιν που πριν από έναν χρόνο χώρισε με την Υβόν και ένα βράδυ γίνεται ακούσιος μάρτυρας στον μυστηριώδη θάνατο μιας κοπέλας και από την άλλη ο Σνόου που μαζί με δύο ακόμα άντρες ξεκινούν ένα ταξίδι από τις ερημιές προς την πόλη για να μοιραστούν ένα μεγάλο χρηματικό ποσό.

Το σκηνικό μελανό, ζοφερό, ανατριχιαστικό, αγχωτικό. Δύο ανεξάρτητες ιστορίες διαδραματίζονται σε παράλληλες τροχιές, σε εναλλάξ κεφάλαια και σταδιακά εξελίσσονται σε θρίλερ, καθώς μέχρι την τελευταία σελίδα όλα είναι πιθανά και όλα μπορούν να συμβούν. Και έρχονται στιγμές που το παρελθόν κάνει την εμφάνισή του με τη μορφή flash back δίνοντας επιπλέον «βάρος» στο παρόν, ενώ σταδιακά συμφωνίες, μυστικά και προδοσίες έρχονται στο φως αναγκάζοντας τους ήρωες να αναρωτηθούν, να αμφιταλαντευτούν, να κινηθούν στην κόψη του ξυραφιού.

Το βιβλίο ακολουθεί μια ιδιότυπη δομή. Χωρίζεται σε τρία μέρη, άνισα. Στο πρώτο, που καλύπτει τη μεγαλύτερη έκταση, έχουμε τις παράλληλες αφηγήσεις. Στο δεύτερο, κατά το οποίο σταδιακά οι πορείες κάπου διαφαίνεται ότι θα διασταυρωθούν και το μυστήριο αρχίζει να ξεδιαλύνεται, ο αναγνώστης παρακολουθεί τις κινήσεις των ηρώων με ακρίβεια λεπτού μέσα σε διάστημα κάποιων ημερών και όλα μπαίνουν στην τελική ευθεία. Τι συμβαίνει επιτέλους; Στο τρίτο μέρος, οι τροχιές των αφηγήσεων τέμνονται, η αδρεναλίνη φτάνει στα ύψη, όλα αποκαλύπτονται, αλλά και ανατρέπονται.

Οι παράλληλες δράσεις τοποθετούνται σε μια πόλη, η οποία δεν κατονομάζεται, αλλά έχει έντονο το ελληνικό στοιχείο, και στην ύπαιθρο.

Δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες που συνθέτουν μια εικόνα, χρησιμοποιώντας προσεγμένο λόγο και παίζοντας σε πολλαπλά επίπεδα αφήγησης –εξάλλου υπάρχουν πολλές επιπλέον αφηγηματικές φωνές που διεκδικούν χώρο για να πουν τη δική τους προσωπική ιστορία–, ο Κυριάκος Γιαλένιος κάνει λόγο για τη σημερινή κρίση της χώρας μας και εισχωρεί στα άδυτα της λειτουργίας της κοινωνίας και των δομών της περιγράφοντας με ακρίβεια και συνέπεια ό,τι συμβαίνει σήμερα. Παρασκήνιο, κατάχρηση και κομπίνες. Παρατυπίες, ίντριγκες και εκμετάλλευση. Τα «κρυφά» κόλπα των μεγάλων σε βάρος αθώων.

Κι όταν η ιστορία φτάσει στο τέλος της, προκύπτει το ερώτημα: Τι από όλα όσα «ειπώθηκαν» αληθεύει και τι είναι ψέμα;