Aπό τη Μοίρα προκαθορίζονται οι ζωές των ανθρώπων, από την ίδια Μοίρα και οι ήρωες του βιβλίου της συγγραφέως Ελένης Λύτρα Χαραρά: με μια ουσιώδη νατουραλιστική (απεικόνιση της πραγματικότητας) προσέγγιση, τη μιμητική απεικόνιση μιας αλλοτινής πραγματικότητας, μας παραθέτει με την ώριμη γραφή της θέματα από την καθημερινή ζωή των πρωταγωνιστών της. Ξεκινά από ορισμένη χωροχρονική θέση, το Αϊβαλί, με ήρωες αληθινά μελετημένους στην ηθική συμπεριφορά τους, δείχνοντας ότι ήταν δέσμιοι εξωτερικών φυσικών και κοινωνικών δυνάμεων και εσωτερικών παρορμήσεων με όσα βίωναν.
Μνήμες… μνήμες ανεξίτηλες που δεν σβήνει ο χρόνος όταν ο ιστός της παράδοσης υπογραμμίζει την πραγματική διάσταση των ιστορικών γεγονότων και των ατομικών δημιουργιών του αφηγητή. Δεν σβήνεται η ομορφιά και το μεγαλείο μιας πόλης αξεπέραστου ελληνισμού με ρίζες βαθιά ριζωμένες.
Πώς να μετρηθεί ο ανθρώπινος πόνος, η απώλεια, ο ξεριζωμός; Η γιαγιά Αθηνά σε μια τελευταία της μνήμη όταν νιώθει ασφαλής με τους δικούς της, αφηγείται το βίο της και τα δεινά που σκόρπισαν ο ξεριζωμός, οι πόλεμοι, ο εμφύλιος.
Με πυρήνα το σπίτι της εγγονής Θάλειας, η εκατόχρονη γιαγιά Αθηνά εξιστορεί τα γεγονότα της οικογένειάς της. Η συγγραφέας διηγείται με γλαφυρότητα την καθημερινή ζωή των ηρώων, περιγράφει επεισόδια και καταστάσεις βγαλμένες από τη σκληρή πραγματικότητα εκείνης της εποχής, την γεμάτη πόνο, απώλεια, μαχητικότητα, εξαναγκασμό κι ελπίδες στηριγμένες στις σταθερές αξίες μιας κοινωνίας που δεν της δόθηκαν περιθώρια επιλογής παρά μόνο το μονοπάτι του αγώνα και της μοναξιάς.
Ο αναγνώστης καλείται να παρακολουθήσει την πορεία μιας γενιάς και να μάθει για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής μέσα από τη ρεαλιστική ματιά των ηρώων του βιβλίου.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τοιχογραφία μιας εποχής, ενός λαού, του λαού μας. Οι σκληρές συνθήκες επιβίωσης, με αφετηρία το υπέροχο Αϊβαλί, στα μονοπάτια της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Η συγγραφέας επικεντρώνει τη γραφή της μέσα από τα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στον άνθρωπο που βίωσε στο αίμα του την πίκρα, τον πόνο του θανάτου και τον καημό του ξεριζωμού. Μια τρυφερή όσο και συγκινητική καταγραφή γεμάτη μνήμες από τα απερίγραπτα δράματα που έζησαν οι πρωταγωνιστές του βιβλίου και ο ελληνισμός ολόκληρος.
Η συγγραφέας θέλοντας να κρατήσει ζωντανές τις πικρές στιγμές τις σύγχρονης ιστορίας μας πριν η απάθεια απλώσει το πέπλο της λήθης και τις σκεπάσει ο χρόνος, μας προσφέρει ένα εξαίσιο έργο. Σπουδαία γραφή, γεννάει εικόνες… Και πώς να μην είναι, όταν οι καταγραφές προέρχονται από τις αλήθειες και τις αγωνίες της ζωής. Δυναμικά τρυφερό ύφος που σε παρασύρει, σε δύσκολα γεγονότα, λες και διαβάζεις μια φανταστική ιστορία, ενώ τα έχουν βιώσει αληθινά πρόσωπα… άνθρωποι δικοί μας, άνθρωποι της διπλανής πόρτας.
Ιστορία βασισμένη στα προσωπικά βιώματα των ηρώων της από καταστάσεις που διαμορφώνει η Μοίρα, σε κάθε ακραία της έκφανση. Η ελληνική Ανατολή παραδομένη στο αίμα και τη φωτιά. Έλληνες που χάνουν τις εστίες τους κι όσοι γλίτωσαν το θάνατο, άλλοι σύρθηκαν στα βάθη της Ασίας κι άλλοι εκπατρίστηκαν με τον εξαναγκασμό να ακολουθήσουν την οδό της προσφυγιάς.
Ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους χύνεται το μελάνι της συγγραφέως να φωτίσει με γλαφυρό τρόπο έκφρασης τις δραματικές περιπέτειες των ηρώων της, θέλοντας να αφήσει παρακαταθήκη στη μνήμη των γενεών που ακολουθούν, νωπό το δάκρυ της ανθρώπινης συμφοράς και αγριότητας από εκείνους που προσδιορίζουν τις τύχες των λαών. Μια ιστορία του κοντινού παρελθόντος που η συγγραφέας με ευαισθησία και αίσθημα ευθύνης καταγράφει τις αλήθειες της, με σκοπό να ζωντανέψει εξιδανικεύοντας τις τσακισμένες μνήμες της πατρίδας μας.
