Ο Βασίλης Βασιλικός είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας πεζογράφος μετά τον Νίκο Καζαντζάκη. Έχει εκδώσει περισσότερους από 120 αυτοτελείς τόμους βιβλίων.   Ο ίδιος δηλώνει ότι το βιβλίο του «Μνήμη από μελάνι» δεν αποτελεί αυτοβιογραφία, αλλά φιλολογικές αναμνήσεις. Επίσης, το χαρακτηρίζει «σαν ηλιοβασιλέματα γεμάτα αναμνήσεις» ή «σαν φύλλα του φθινοπώρου». Ο ίδιος προτείνει την ειρωνική ανάγνωση του όρου «φιλολογικές αναμνήσεις». Εμμένει στη διαφορά του όρου λογοτέχνης από τον όρο συγγραφέας. Λογοτέχνης είναι μια γενικότητα που δε σημαίνει απολύτως τίποτα, όπως και ο όρος τεχνολόγος. Υποτίθεται ότι όποιος δημοσιεύει το κάνει για να φτάσει το βιβλίο του σε κάποιον τρίτο. Γι΄ αυτό και δεν αποκαλείται γραφέας αλλά συγγραφέας. Για τον ίδιο η συγγραφική εργασία είναι επίπονη και πολύωρη σε καθημερινή βάση. Είναι μια εργασία που απαιτεί πλήρη αφοσίωση και πολύ κόπο. Δεν είναι μόνο θέμα εμπνεύσεως και ταλέντου. Ο συγγραφέας σύμφωνα με τον Αριστοτέλη Σαϊνη στο βιβλίο αυτό μιλάει για όλους και για όλα και κυρίως για τον εαυτό του σαν ένα πρόσωπο ενός μυθιστορήματος.

Καταρχήν το βιβλίο αυτό μοιάζει με μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον ίδιο και  μέσω αυτού συστήνεται στο αναγνωστικό του κοινό παραθέτοντας προσωπικές στιγμές του παρελθόντος ιδωμένες από την τωρινή συγγραφική του ματιά. Μας παρουσιάζει τα σημαντικότερα στάδια της πορείας της ζωής του με έμφαση στη συγγραφική του πορεία. Το βιβλίο αποτελείται από 12 κεφάλαια χωρίς όμως ξεκάθαρη αρχή, μέση και τέλος. Όπως δηλώνει ο ίδιος, δεν του αρέσει η παρατακτική αφήγηση και προτιμά την παλινδρομική, όπως λειτουργεί η μνήμη και αυτό εφαρμόζει. Παράλληλα με την προσωπική ιστορία του, μας παραθέτει στιγμές από τη νεοελληνική ιστορία που σημάδεψαν καθοριστικά τον ελληνικό τόπο και την ιστορία του, όπως τα βίωσε ο ίδιος δίπλα σε πολύ επιφανή πρόσωπα, όπως τον Κ. Καραμανλή, τον Α. Παπανδρέου, τον Θ. Αγγελόπουλο και άλλους. Διεισδύει και παραθέτει στιγμές μέσω των οποίων αποκαλύπτεται στα μάτια του αναγνώστη  ένα μέρος της αλήθειας και έτσι κατανοεί μέσω αυτών γεγονότα και καταστάσεις της ιστορίας του έθνους.

Τα βιβλία του τα γράφει ενώ γίνονται τα γεγονότα. Κάνει το παρόν παρελθόν. Αντίθετα, δεν μπορεί να κάνει το παρελθόν παρόν και να το ξαναζωντανέψει. Γι΄ αυτό ποτέ δεν ασχολήθηκε με την ιστορία. Πολλές φορές στο βιβλίο του «Μνήμη από μελάνι» καταλήγει σε συμπεράσματα φιλοσοφικού περιεχομένου, όπως στη σελ. 171, όπου αναφέρει ότι λυπάται μόνο εκείνους που έρχονται και δεν θα ξέρουν τη γεύση της ντομάτας, τη γεύση του γραπτού με το χέρι, το ονειροπόλημα σ΄ ένα τρένο που καθυστερεί. Στη σελ. 137 αναφέρει τη συζήτηση που είχε με τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο σχετικά με την τέχνη, στη σελ. 400 πώς έπεισε τον Οδυσσέα Ελύτη να κάνει δήλωση για τη δολοφονία το Λαμπράκη και στη σελίδα 255 αναφέρει πώς ο Παπανδρέου έφτασε να μισεί την τέχνη και τους καλλιτέχνες.

Στην ιστορία του αυτή τοποθετεί ενδιάμεσα και αποσπάσματα από την ιστορία του κύριου Μαρούλη, ο οποίος του μοιάζει. Έτσι ο Βασίλης Βασιλικός μας δίνει την ευκαιρία μέσα από μια παλινδρομική αφήγηση προσωπικών του στιγμών και παράλληλη παράθεση της ιστορίας του κύριου Μαρούλη, να γνωρίσουμε τις πτυχές της προσωπικότητάς του και να διεισδύσουμε εις βάθος.