Eικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση, Χρήστος Ζωίδης, Διατσέντα Παρίση, Βάσω Ψαράκη και μαθητές

Πρόσφατα ήρθε στο φως της δημοσιότητας έρευνα που κατατάσσει τη χώρα μας σε υψηλή θέση στη συχνότητα εμφάνισης κρουσμάτων ενδοσχολικής βίας (βία που εκφράζεται λεκτικά ή σωματικά, με καθημερινές πράξεις αποκλεισμού και περιθωριοποίησης του παιδιού-στόχου) στα σχολεία μας. Η ΕΨΥΠΕ επιστρατεύει τρεις καταξιωμένους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας για να γράψουν ιστορίες που θα βοηθήσουν τα παιδιά που υφίστανται τη βία να εκφραστούν, αλλά και τα παιδιά που την ασκούν να καταλάβουν τον εαυτό τους.

Στην πρώτη ιστορία, τη «Σημαία της Φροξυλάνθης», η Ελένη Δικαίου παρουσιάζει ένα κορίτσι που ασκεί συστηματικά τέτοιου είδους βία στις συμμαθήτριές της και ειδικότερα στην Ισιδώρα. Την ιστορία αφηγείται μια τρίτη συμμαθήτρια που συνήθως περνά απαρατήρητη, αγανακτεί όμως με την αδικία εις βάρος της Ισιδώρας και καταφέρνει να μιλήσει και να αποκαλύψει την αλήθεια, βγαίνοντας και η ίδια από την αφάνεια και βρίσκοντας έναν εποικοδομητικό ρόλο να παίξει στην τάξη.

Στη δεύτερη ιστορία, «Στη φωλιά του Νίκου», ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος διαλέγει ένα ζευγάρι μοβ γυαλιά για να αφηγηθεί την ιστορία της κλοπής τους από τα αδύναμα μάτια του Γιώργου. Το πορτρέτο του «κλέφτη» είναι μια ανατομία στην ψυχολογία των παιδιών που οδηγούνται σε τέτοιου είδους ενέργειες. Η απομόνωση, η σιωπή, η βία φέρνουν απομόνωση, σιωπή, βία, λέει η ιστορία. Αν αποφασίσεις να μοιραστείς τη «φωλιά σου», τα πολύτιμα μυστικά παιχνίδια σου με τους άλλους, τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν.

Στο «Ημερολόγιο ενός κακού» η Τζέμη Τασάκου χρησιμοποιεί την ημερολογιακή γραφή για να διεισδύσει στον κόσμο ενός «κακού» παιδιού. Και εδώ αναδεικνύονται οι συνθήκες που οδηγούν ένα παιδί στις «κακές πράξεις». Η αποδοχή των γονιών που δεν έρχεται ποτέ βρίσκεται στη ρίζα του προβλήματος.

Και στις τρεις ιστορίες διαφαίνεται η ευθύνη μιας σειράς προσώπων: του γονιού, του συμμαθητή που δε μιλάει, του διευθυντή ή του εκπαιδευτικού που δεν ερευνά, ολόκληρης της σχολικής κοινότητας τελικά.

Οι ιστορίες πετυχαίνουν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και να αποδώσουν σφαιρικά τις καταστάσεις χωρίς διάθεση νουθεσίας. Η ενθάρρυνση στην έκφραση των συναισθημάτων είναι ο στόχος, όπως φαίνεται και από τον τίτλο του βιβλίου, και όχι η συμμόρφωση. Οι δραστηριότητες που παρατίθενται στο τέλος καθιστούν το βιβλίο χρήσιμο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό που θα θελήσει να ασχοληθεί με ένα πρόβλημα που συχνά δεν είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού.

Οι ζωγραφιές περιγράφουν τα κείμενα, αναδεικνύουν την ασχήμια των προσώπων όταν κυριαρχεί ο εγωισμός και η κακία και εφιστούν την προσοχή σε καθημερινά περιστατικά βίας που μπορεί να περάσουν απαρατήρητα. Έξυπνο το στήσιμο της τελευταίας ιστορίας, με τη γραμματοσειρά να μιμείται τον παιδικό γραφικό χαρακτήρα και τις ζωγραφιές μαθητών να αντικαθιστούν την έντεχνη εικονογράφηση. Λίγο υπερβολικό το παίξιμο με τις γραμματοσειρές στη δεύτερη ιστορία.

Η Ελένη Δικαίου έχει γράψει πολλά βιβλία για παιδιά και νέους, πολλά από τα οποία έχουν αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις όπως «Τα κοριτσάκια με τα  ναυτικά», «Οι θεοί δεν πεθαίνουνε στην Πέλλα», «Μου μαθαίνετε να χαμογελάω, σας παρακαλώ;» (Πατάκης), «Αναζητώντας τους χαμένους ήρωες» (Πατάκης).

Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος έχει επίσης τιμηθεί με βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για το έργο του και έχει δημιουργήσει έναν από τους πιο αγαπητούς ήρωες της παιδικής λογοτεχνίας, τον Τριγωνοψαρούλη. Είναι πρόεδρος του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.

Η Τζέμη Τασάκου έχει γράψει ένα μυθιστόρημα, «Η ερωμένη «(Κέδρος), και επτά βιβλία για παιδιά, μεταξύ των οποίων το ιστορικό μυθιστόρημα «Το σεντούκι με τα αμύθητα σεντέφια» (Κέδρος).