Με αφορμή τη Θράκη

Ένας «άγγελος», η μικρή Μελέκ, θα βγει ζωντανή από τα συντρίμμια ενός τροχαίου όπου σκοτώθηκε η μητέρα της. Πεισματικά σιωπηλή, θα βρει καταφύγιο στο σπίτι του Έλληνα πρόξενου στη Σμύρνη, και η παρουσία της θα είναι η αρχή μιας ιστορίας που ξετυλίγει το νήμα της πίσω στο χρόνο και φτάνει στη Θράκη, στο μειονοτικό χωριό της Ξάνθης απ’ όπου κατάγεται. Πώς βρέθηκε τόσο μακριά από το σπίτι της και γιατί; Η 12χρονη κόρη του διπλωμάτη, ένα κορίτσι που μεγάλωσε τόσο διαφορετικά από τη Μελέκ, θα γίνει η φίλη της και ο καθρέφτης της: εκείνη μόνο ξέρει ότι το κορίτσι μπορεί να μιλήσει αλλά επιλέγει τη σιωπή ενώ οι δυο τους αντιμετωπίζουν από κοινού το «τραύμα» της ενηλικίωσης.

Ξεκινώντας από την ιστορία της Μελέκ και του μυστηρίου που την περιβάλλει, η Ιφιγένεια Θεοδώρου χτίζει με μαεστρία, δυνατές εικόνες και μια ιδιαίτερη, «μαγική», γλώσσα,  μια σειρά από ιστορίες που απλώνονται ακτινωτά, παρουσιάζοντας τις ζωές ανθρώπων διαφορετικών που για κάποιο τυχαίο ή μοιραίο λόγο (κάποτε έρωτας, κάποτε ο θάνατος) διασταυρώνονται και επιδρούν η μία στην άλλη. Η Θράκη και ο μειονοτικός μουσουλμανικός πληθυσμός είναι το κέντρο τους: οι συνθήκες ζωής τους, η πολιτιστική τους ταυτότητα, η συνύπαρξή τους με την κοινωνία στην οποία ζουν. Πρόσωπα, σχέσεις και γεγονότα στη διάρκεια δεκαετιών ξετυλίγονται και συνθέτουν μια ζωντανή τοιχογραφία, που τελικά αποδίδει εύγλωττα, το κοινό ανθρώπινο δράμα πέρα από στερεότυπα, θρησκείες, κοινωνικές τάξεις.

Η ματιά της συγγραφέως είναι γυναικεία και στο επίκεντρο της αφήγησής της, οι γυναίκες σε όλους τους ρόλους και τις ηλικίες, πρωταγωνιστούν: η «αθόρυβη» που θυσιάζεται για την οικογένειά της, η δυναμική που κυνηγά την καριέρα, η δέσμια στην πατριαρχική οικογένεια που επιχειρεί να ανοίξει τα φτερά της και βέβαια τα δύο μικρά κορίτσια, οι εν δυνάμει γυναίκες, που περιμένουν το μέλλον να συμβεί και ίσως εκείνες τα καταφέρουν καλύτερα… Αλλά και η ζωή των γυναικών σε περασμένες εποχές, φτάνει σαν απόηχος μέσα στην αφήγηση, όπως η μικρή ιστορία για τα κορίτσια που ύφαιναν πάντα δύο όμοια χαλιά: το ένα για το πουλήσουν και το άλλο για την προίκα τους.

Στο σύνολό του, το μυθιστόρημα της Ιφιγένειας Θεοδώρου είναι ένα χαμηλών τόνων, αρκετά εσωτερικό με την έννοια ότι στηρίζεται κυρίως στο ψυχογράφημα των ηρώων του, κείμενο που ταξιδεύει τον αναγνώστη στις ζωές ανθρώπων, όπως άλλα βιβλία τον ταξιδεύουν σε μακρινές χώρες. Η τρυφερότητα της γραφής της, καθώς θα έλεγα «χαϊδεύει» τις ζωές αυτές, και η ονειρική του ατμόσφαιρα το κάνουν ξεχωριστό και γλυκόπικρο, κι αυτή ακριβώς είναι η ομορφιά του.