Γεννήθηκα για να προφτάσω να
χαιρετήσω στην άκρη του δρόμου
τον ήλιο των ματιών σου.
Γιάννης Ρίτσος
Του Έρωτα και του Θανάτου…
Για την ποίηση, τον έρωτα και τον πρόωρο θάνατο του Κώστα Καρυωτάκη και της Μαρίας Πολυδούρη, πολλά βιβλία έχουν γραφτεί: αποτελούν ένα αρχετυπικό σχεδόν ζευγάρι καλλιτεχνών και ζώντας στην εποχή του μεσοπολέμου, βίωσαν -πέρα από τις προσωπικές τους ατυχίες-, κι όλο το δράμα μιας γενιάς που ανά πάσα στιγμή πίστευε ότι θα πεθάνει. Η κοινή ποιητική τους ανθολογία, του φιλολόγου Γιάννη Η. Παππά στη σειρά ”Αντικριστοί καθρέφτες” από το «Μεταίχμιο», πρωτοτυπεί γιατί επιχειρεί να ενώσει ποιητικά δύο ανθρώπους που οι συγκυρίες δεν επέτρεψαν να ενωθούν στη ζωή, όπως σημειώνει στην εισαγωγή του ο συγγραφέας.
Η έκδοση χωρίζεται σε δύο τμήματα, το καθένα αφιερωμένο σε επιλεγμένα έργα των ποιητών, ενώ μια ακόμα πρωτοτυπία της ανθολογίας είναι το διπλό εξώφυλλο και η αντίστροφη τύπωση των σελίδων στα δύο μέρη, με αποτέλεσμα το βιβλίο να διαβάζεται με διπλό τρόπο, ακριβώς όπως διαβάζει κάποιος ένα κείμενο μέσα από την αντανάκλασή του στον καθρέφτη. Εκτός από την εργοβιογραφία τους, περιλαμβάνεται και το τελευταίο σημείωμα του Καρυωτάκη που βρέθηκε στην τσέπη του μετά την αυτοκτονία του στην Πρέβεζα, καθώς και το συναισθηματικά φορτισμένο γράμμα που του έστειλε η Πολυδούρη, όταν τελικά της αποκάλυψε ότι έπασχε από σύφιλη: μια υπέρβαση αγάπης και συντροφικότητας, που μόνο μια αληθινά ερωτευμένη γυναίκα μπορεί να κάνει για έναν άντρα.
Λογοτεχνική αποτίμηση του έργου των δύο ποιητών δεν θα επιχειρήσω σ’ αυτό το κείμενο – άλλωστε δεν είναι αυτός ο σκοπός της έκδοσης. Και οι δύο έχουν προ πολλού κερδίσει τη θέση που τους αναλογεί τόσο στα ελληνικά γράμματα όσο και στην καρδιά όσων αγαπούν την ποίηση. Κι ακόμα περισσότερο, τα ποιήματά τους έχουν σπάσει το στενό κύκλο των οπαδών της ποίησης κι έχουν αγγίξει και επηρεάσει συναισθηματικά ολόκληρες γενιές που ανακαλύπτουν ξανά και ξανά το έργο τους. Ίσως γιατί στο σύντομο πέρασμά τους από τη λογοτεχνία και τη ζωή, η συνάντησή τους συμπυκνώνει τον έρωτα, το θάνατο και την τέχνη…