Παρελθόν φυγείν αδύνατον

Δεν θέλω τίποτα από σένα

Σε μια παραθαλάσσια πόλη του ελληνικού νότου, ένα χειμωνιάτικο μεσημέρι, ένα τυχαίο ασήμαντο γεγονός –ένα κοτσύφι χτυπάει με φόρα πάνω στην τζαμαρία και πεθαίνει ακαριαία– πυροδοτεί τη μνήμη, τη σωματική μνήμη, που ποτέ δεν ξεχνά, ενός εβδομηντάχρονου άντρα και γίνεται η αφορμή για έναν απολογισμό ζωής – παρά τις προσπάθειές του να το αποφύγει με νύχια και με δόντια.

Η γυναίκα του, η κόρη του, η οποία έχει να του μιλήσει δώδεκα χρόνια, η προηγούμενη ζωή του, το σκοτεινό παρελθόν του, αυτό που κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς, αλλά που όλοι υποψιάζονται και που ο ίδιος παραποιεί εσκεμμένα, όπως τον βολεύει, μέσα του και έξω του· όλα ξετυλίγονται, ακολουθώντας το νήμα της μνήμης, μέσα από σκέψεις και εσωτερικούς μονολόγους.

Το παρελθόν πάντα μας ακολουθεί. Όσο κι αν το μυαλό παλεύει να ξεχάσει, να το απωθήσει, να το καταχωνιάσει στο πίσω μέρος του, αυτό πάντα θα βρει τρόπο να σταθεί μπροστά μας, διεκδικώντας μερίδιο.

Η Μαρία Φακίνου, στη νουβέλα της «Κλίμακα Μπόγκαρτ», μετράει τις αναμνήσεις με βάση την κλίμακα του τίτλου και βρίσκει ότι στους 99 βαθμούς αυτής η ανάμνηση είναι πολύ δυνατή. Επίσης, καταπιάνεται με ποικίλα θέματα, με την κακοποίηση και τη μητρότητα να είναι κάποια από αυτά. Και άλλα, που έχουν να κάνουν με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία αλλά και την οικογενειακή εστία, όπως η υπακοή και η υποταγή της στον άντρα της με ολέθριες για εκείνη συνέπειες, η βουλιμία της κόρης, που οδηγεί σε παχυσαρκία, ως εκδίκηση και αντίσταση απέναντι στον καταπιεστικό πατέρα, ο βιασμός της θείας σε νεαρή ηλικία, η φυγή της και η εμμονή της για αυτονομία. Και από την άλλη, «αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα». Υπάρχει συγχώρεση σε τέτοιες περιπτώσεις;

Αφήγηση-χείμαρρος. Κοφτός, συνειρμικός, ελλειπτικός λόγος, χωρίς σημεία στίξης, που η φόρα του παρασύρει στο διάβα της τα πάντα. Όμοια με εξομολόγηση. Ή μήπως κατηγορία; Αφήγηση σε δεύτερο πρόσωπο· εδώ «ακούγεται» και η φωνή της λογικής, του υποσυνείδητου, που αντιπαλεύει με ό,τι σκέφτεται το μυαλό. Αλλά και τριτοπρόσωπη αφήγηση με πιο αποστασιοποιημένο λόγο.

Ένα βιβλίο κατασκευασμένο από θραύσματα λόγου και σφιχτοδεμένη αφήγηση.