«Η λογοτεχνία είναι νεύρωση και γι’ αυτό είναι

τόσο απαραίτητη για τον σύγχρονο πολιτισμό,

επειδή ακριβώς είναι το όνειρό του, το σύμπτωμά του,

η αρρώστια του»

Τζόρτζο Μανγκανέλι (σελ. 273)

Ο Ιταλός συγγραφέας Fabio Stassi γεννήθηκε το 1962 στη Ρώμη. Είναι υπεύθυνος σε γνωστό εκδοτικό οίκο της Ιταλίας και διευθύνει μια πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της Ρώμης. Έχει γράψει εννέα μυθιστορήματα, δύο δοκίμια και τρία παιδικά βιβλία. Το 2013 γνώρισε μεγάλη επιτυχία χάρη στο μυθιστόρημά του «Ο τελευταίος χορός του Σαρλό», το οποίο μεταφράστηκε σε 19 γλώσσες, ενώ στην Ιταλία τιμήθηκε με έξι βραβεία μεταξύ των οποίων και το “Premio Selezione Campiello”. Το 2016 κέρδισε το βραβείο Scerbanenco για το καλύτερο νουάρ μυθιστόρημα της χρονιάς με το βιβλίο του «Η χαμένη αναγνώστρια».

Ο σαρανταπεντάχρονος ορφανός και άνεργος καθηγητής Βίντσε Κόρσο  νοικιάζει ένα ανακαινισμένο πλυσταριό στη Ρώμη και βιοπορίζεται συνταγογραφώντας βιβλία. Εφηύρε το επάγγελμα του βιβλιοθεραπευτή, δηλαδή δέχεται πελάτες στη σοφίτα του και ανάλογα με τον ψυχικό ή και σωματικό πόνο που βιώνουν, τους προτείνει το κατάλληλο βιβλίο προς ανάγνωση που θα απαλύνει τα βάσανά τους. Μέχρι πρότινος διατηρούσε σχέση με τη Σερένα, αλλά τώρα πια του κρατάει συντροφιά ο μουγγός σκύλος του, ο Ντζάνγκο, και η καλύτερή του φίλη, η Μάρτα, και στον ελεύθερο χρόνο του στέλνει καρτ ποστάλ στη μοναδική διεύθυνση που γνωρίζει ότι έμεινε τουλάχιστον μια νύχτα ο πατέρας του. Μια μέρα τον επισκέπτεται η γοητευτική εξηντάχρονη Τζοβάνα Μπαλντίνι που του ζητάει να βοηθήσει τον ετεροθαλή αδελφό της. Ο ογδοντάχρονος αδελφός της, σινολόγος, με πάθος για τις ξένες γλώσσες, αδηφάγος αναγνώστης και συλλέκτης βιβλίων, συνειδητοποίησε μόνος του ότι πάσχει από Αλτσχάιμερ. Η Τζοβάνα και ο σύζυγός της έχουν παρατηρήσει ότι ο αδελφός της επαναλαμβάνει εμμονικά κάποιες σκόρπιες, ασύνδετες φράσεις. Οι προτάσεις αυτές, όμως, ίσως είναι παρμένες από ένα συγκεκριμένο μυθιστόρημα. Αν ο Βίντσε μπορέσει να εντοπίσει σε ποιο βιβλίο ανήκουν αυτά τα λόγια, τότε μπορεί να επιτύχει εκεί όπου οι γιατροί απέτυχαν να βοηθήσουν τον αδελφό της με τη γεροντική άνοια. Εν τω μεταξύ κι άλλοι πελάτες επισκέπτονται τον Βίντσε αναζητώντας τη λύτρωση στα προβλήματά τους μέσω της κατάλληλης βιβλιοθεραπείας.

Το μυθιστόρημα αποτελείται από 26 μικρά κεφάλαια, ενώ χωρίζεται σε τρία διακριτά μέρη. Στη συνέχεια ακολουθεί το παράρτημα με τις συμβουλές ανάγνωσης του Βίντσε και οι σημειώσεις. Ο συγγραφέας μάς συνοδεύει απροσδόκητα σε ένα ταξίδι γεμάτο μυστήριο, εμπλουτίζοντας όλο και περισσότερο τις προκλήσεις, τοποθετώντας μας παρουσία ενός μωσαϊκού χαρακτήρων, βιβλίων και καταστάσεων, ενωμένων από ένα μόνο νήμα, το νήμα της μνήμης. Ως φόντο στα περιστατικά της αφήγησης μια βρώμικη και βροχερή Ρώμη, διαβρωμένη από δυσανεξία και δηλητηριασμένη από τη θλίψη, μια γκρίζα πόλη που τη διακρίνει η ταλαιπωρία και η παραίτηση. Η La Repubblica σημειώνει ότι ο αναγνώστης μαζί με τον συγγραφέα αναζητούν ό,τι πιο δύσκολο μπορεί να εξιχνιάσει κανείς: το νόημα που κρύβει το θαύμα της λογοτεχνίας. Η ιστορία ξεδιπλώνεται ρευστά πάνω σε ένα χαλί μελαγχολίας, αφήνοντας, όμως, ένα υπολειμματικό αίσθημα συμμετοχής σε κάτι όμορφο και ποιητικό, αλλά χωρίς να αισθάνεται ο αναγνώστης ανάλογους κραδασμούς στον ψυχισμό του. Τι έχει απομείνει; Ένα άρωμα κιτρινισμένου χαρτιού και η ηχώ μιας γλυκιάς γαλλικής μελωδίας.