Το βαθύτερο σκοτάδι της ψυχής

Την Karin Fossum τη γνωρίσαμε στην Ελλάδα με τη «Βουβή κραυγή» (Μεταίχμιο 2012), ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με έντονα κοινωνικά στοιχεία και ρατσιστικές ριπές που πλήγιαζαν το σώμα των ανθρώπων, εν συνόλω ή κατά μόνας. Τώρα, με το διεθνές μπεστ σέλερ «Κάρμεν», η συγγραφέας βυθίζεται στα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής, εκεί όπου οι ισορροπίες καταρρίπτονται αδιαλείπτως.

Η Κάρμεν είναι ένα κορίτσι που θα ήθελε να έχει κάθε άντρας, με υπέροχο σώμα και εντυπωσιακή εμφάνιση. Όλα στη ζωή της μοιάζουν ιδανικά: η οικογένειά της που την υπεραγαπά και ιδιαιτέρως ο πατέρας, όντας το «κοριτσάκι του μπαμπά», που βρίσκονται δίπλα της σε κάθε βήμα, την προστατεύουν και τη στηρίζουν. Ο σύζυγός της τη λατρεύει και της προσφέρει όσα περισσότερα μπορεί. Και ήδη δεκαέξι μήνες τώρα έχουν τον μικρό γιο τους, τον Τόμι. Όλα θα ήταν απολύτως ιδανικά, αν ο γιος της δεν είχε γεννηθεί με νοητική καθυστέρηση. Η τέλεια ζωή της έχει πλέον ένα μεγάλο στίγμα, που προσπαθεί να κρύψει από τους γείτονες, τους φίλους, τους γνωστούς. Η γέννηση που για κάθε μητέρα είναι το πιο χαρμόσυνο γεγονός, για την Κάρμεν είναι η σκίαση στη δική της λάμψη, το αμαύρωμα της ολόλευκης και λαμπερής ζωής της. Μέχρι τη στιγμή που ο Τόμι βρίσκεται πνιγμένος…

Οι επιθεωρητές της τοπικής αστυνομίας Σέγερ και Σκάρε μόλις ενημερώνονται πηγαίνουν στον τόπο του συμβάντος. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι ο πνιγμός του Τόμι ήταν ατύχημα. Για λίγο τον άφησαν οι γονείς του από τα μάτια τους και ο Τόμι βρέθηκε νεκρός λίγα μέτρα έξω από το σπίτι. Ο Σέγερ και ο Σκάρε, μολονότι δεν έχουν καμία απόδειξη περί δολοφονικής ενέργειας ή κακουργηματικής αμέλειας, αποφασίζουν να ερευνήσουν περισσότερο την υπόθεση. Τελικά, όντως πρόκειται για ατύχημα ή μήπως υπήρξε δράστης που οδήγησε τον μικρό Τόμι στον θάνατο;

Τα βιβλία της Karin Fossum έχουν έντονο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, είτε ως κοινωνικό σύνολο, όπως συμβαίνει στη «Βουβή κραυγή», είτε ατομικά, όπως συμβαίνει στην «Κάρμεν». Μ’ ένα έργο που ισορροπεί ανάμεσα στην αστυνομική λογοτεχνία και στο ψυχολογικό θρίλερ, η Fossum διεισδύει σε σκοτεινά σημεία της ανθρώπινης ψυχής, χειριζόμενη άψογα τους χαρακτήρες της με τρόπο ρεαλιστικό και πειστικό. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, ενώ η γραφή είναι κοφτή και, αν μπορεί να μου επιτραπεί ο όρος, αμείλικτη, ήτοι δεν στρογγυλοποιείται εκφραστικά, δεν αναφέρεται περιφραστικά σε σημεία που είναι σκληρά. Οι διάλογοι αφοπλιστικοί, ανθρώπινοι σε όλες τις εκφάνσεις, όπως αρμόζει σ’ ένα τέτοιο βιβλίο, δίδουν στον αναγνώστη την απαραίτητη εκείνη εικόνα για τους χαρακτήρες, καθ’ ότι η συγγραφέας επιλέγει να γνωρίσει ο αναγνώστης τα πρόσωπα μέσα από τα ίδια τους τα λόγια, τις αντιδράσεις τους σε απαιτητικούς διαλόγους, τις εκφράσεις τους στη συνομιλία με τον ίδιο τους τον εαυτό.

Ένα ιδιαίτερο βιβλίο που ξεφεύγει από τα όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας κι εμπεριέχει πλήθος στοιχείων άλλων λογοτεχνικών ειδών, απομαγεύοντας ταυτόχρονα την ανθρώπινη υπόσταση, φέρνοντάς την ενώπιων του σκληρού αληθινού της προσώπου.